Heimsmynd - 01.05.1989, Page 63

Að lokum féllst Barry Levinson (Good
Morning, Vietnam) á að taka vandræða-
barnið að sér og koma því til manns.
Vinnan með Levinson reyndist „eins og í
draumi," segir Hoffman. En hvað segir
hann um það orðspor sem af honum fer
sem manni sem erfitt er að vinna með
sökum óheyrilegrar nákvæmni og full-
komnunaráráttu? „Ég skil ekki hvað það
merkir," segir hann. „Myndatökumaður
eða hljóðmaður fær aldrei skammir fyrir
fullkomnunaráráttu, annaðhvort hef-
urðu hana eða þú missir vinnuna. Petta
er svipað og að liggja á skurðarborðinu
og það er sagt við þig: „Þér á eftir að
líka vel við þennan skurðlækni. Hann er
góður maður og alls ekki haldin full-
komnunaráráttu.“
Hoffman hlær. „Ætli
ég gæti kannski
fengið einn slíkan?"
MISSISSIPPI
BURNING
Mississippi Burn-
ing er um mannrétt-
indi og -rangindi.
Frásögnin byggir á
atburðum sem áttu
sér sér stað í Missis-
sippi-fylki árið 1964,
í kjölfar morða á
þremur baráttu-
mönnum gegn kyn-
þáttamisrétti.
„Frelsissumarið"
1964 streymdu að
minnsta kosti þús-
und stúdentar,
mannréttindasinnar,
læknar og lögfræð-
ingar til Mississippi í
þeim tilgangi að
kæra blökkumenn á
kjörskrá og setja á
fót „frelsisskóla“ og
önnur skjólshús í hjarta hins svokallaða
„svarta beltis“ mið- og suðurfylkjanna.
Þann 21. júní sama ár hurfu þrír úr þess-
um hópi, tveir hvítir og einn svartur.
Eftir að þeir höfðu heimsótt kirkju sem
brennd hafði verið til ösku, hafði lög-
reglan handtekið þá fyrir hraðakstur og í
framhaldi af því beinlínis selt þá í hendur
Ku Klux Klan. Lík þeirra fundust
nokkru síðar og höfðu hvítu mennirnir
verið skotnir í brjóstið en sá svarti hafði
þurft að þola þung höfuðhögg áður en
hann var skotinn í kviðinn. Eftir að inn-
fæddum manni hafði verið mútað fund-
ust líkin í myllu á bóndabæ. í desember
handtóku starfsmenn alríkislögreglunnar
nítján innfædda og ákærðu þá fyrir að
hafa svipt fórnarlömbin mannréttindum
sínum. Sjö voru sakfelldir. Hlutverk
fylkisins var að leggja morðákærur fram
en af því varð aldrei. Allir þeir sem sak-
felldir voru hlutu náðun áður en þeir
höfðu setið inni þann tíma sem dómsorð
sagði til um.
Mississippi Burning tekur á þessum
harmleik án þess að nota hin eiginlegu
nöfn manna og staða en heldur sig við
innihald atburða. Myndin hefur vakið
upp miklar deilur, sumir telja að hún
dragi upp alranga mynd af tíðaranda og
gangi atburða, aðrir telja að sér vegið
persónulega og hóta málaferlum.
Aðalhlutverkin eru í höndum þeirra
Gene Hackman og Willem Dafoe. Báðir
eru þeir FBI-menn en það er nokkurn
veginn það eina sem þeir eiga sameigin-
legt. Uppruni þeirra og starfsaðferðir
eru gjörólík en þeir verða að vinna sam-
an til að leysa málið. Rupert Anderson
(Hackman) er fyrrum lögreglustjóri frá
Mississippi sem þekkir aðstæður en er
Cecile (Uma Thurman) notar bak
elskhuga síns sem skrifborð.
óvandur að meðulum. Hann stendur
skyndilega frammi fyrir fulltrúa dóms-
málaráðuneytisins Alan Ward (Dafoe)
sem flytur með sér opinberar venjur,
gráður frá Harvard og Yale ásamt gust-
miklu andrúmslofti Kennedy-áranna.
Sameinaðir verða þeir að takast á við
óttann sem gripið hefur um sig í kjölfar
atburðanna og veita ódæðismönnunum
makleg málagjöld.
Leikstjórinn, Alan Parker, er um-
deildur maður með sterkan persónuleg-
an stfl þrátt fyrir ólík viðfangsefni.
Myndir eins og Midnight Express, The
Wall og Angel Heart eru ólíkar á yfir-
borðinu en mynda engu að síður inn-
byrðis tengsl í gegnum óttann sem étur
sálina. „Upphaflega var þetta meira í ætt
við lögreglusögu sem byggði á ákveðn-
um atburðum og var skreytt með ofur-
litlum skáldskap,“ segir Parker. „Sagan
hafði ekki þennan pólitíska þunga sem
ég vildi, svo ég skrifaði hana aftur. A
sama hátt hafði ég þá ábyrgð að ná til
stórs áhorfendahóps, svo sagan hefur
aðra þætti sem uppfylla þær kröfur.
Myndin er þannig alls ekki yfirþyrmandi
pólitísk, en engu að síður með sterkan
boðskap bak við orð og gcrðir."
Orðrómur var á sveimi um ósam-
komulag Parkers við framleiðanda
myndarinnar, Frederick Zollo, og við
upptökur heyrðust athugasemdir um
stórmennskubrjálæði beinast að Parker.
Zollo neitar að um ósætti hafi verið að
ræða en lýsir því varlega yfir að „allir
leikstjórar hafa stórmennskubrjálæði.
Þeir verða að hafa
það.“ Hann bætir
því að við að Parker
sé „afar kurteis, gef-
andi og rausnarleg-
ur. Hann er stoltur,
öruggur og blátt
áfram, en hann er
líka bæði harður og
erfiður.“
„Hálfur galdurinn
er að láta þá halda
að þú vitir hvað þú
sért að gera, jafnvel
þótt þú hafir ekki
hugmynd um það,“
segir Parker. „Þeir
verða að hafa ein-
hvern til að vísa
þeim veginn. Kvik-
myndastjórn er
skyndipróf í stór-
mennskubrj álæði. “
LES LIAISONS
DANGEREUSES
í sjónvarpsmynd-
inni Saigon: Year of
the Cat eftir Stephen Frears frá árinu
1983 er fjallað um brottflutning síðustu
Ameríkananna frá Víetnam. Þar er að
finna senu sem næstum kæfir áhorfand-
ann í þrúgandi spennu. í yfirfullri þyrlu
af óttaslegnum Bandaríkjamönnum er
að finna fulltrúa CIA sem skyndilega
gerir sér grein fyrir því að hann hefur
gleymt lista yfir víetnamska samstarfs-
menn sína á skrifborði sínu þar sem sig-
urvegararnir frá Norður-Víetnam munu
valsa um innan stundar.
Þetta er rauður þráður í verkum
Frears: stund hinna tilgangslausu svika.
Gegnumgangandi í myndum hans særir
einhver annan að því er virðist án til-
gangs og án þess að fá við það ráðið. I
The Hit ráðast atvinnumorðingjar gegn
hvor öðrum til að klekkja á gömlum
bófa sem gerist uppljóstrari. í Prick Up
Your Ears myrðir ástmaður rithöfundar-
ins Joe Orton hann í afbrýðikasti. Á
hinn veginn finnast einnig í myndum
hans stundir hinnar óviðráðanlegu vænt-
HEIMSMYND 63