Heimsmynd - 15.01.1990, Qupperneq 8

SEXÍ SAMNINGALEIKIR?
elstu dálkahöfundar erlendra stórblaða
hamast nú við að gera upp þær hræringar
sem eiga sér stað í heiminum. Straum-
hvörfin í Austur-Evrópu, hrun sovéska
heimsveldisins og sú ógn sem steðjar að
Sovétríkjunum innan frá um þessar mund-
ir þegar þau standa frammi fyrir innbyrðis
upplausn - hafa einnig orðið til þess að
beina athyglinni að þeirri þróun sem átt
hefur sér stað í vestrænum ríkjum.
Fólk veltir ekki aðeins vöngum yfir hruni komm-
únismans heldur einnig framtíð kapítalismans. I
Newsweek fjallar Robert J. Samuelson um þann
dóm sem þegar er farið að leggja á níunda áratuginn: Ár
græðgi, aukins fjárlagahalla og minnkandi samkenndar. Peter
Drucker, sem nefndur er gúrú bandarískra stjómunarhátta,
gerir græðgi að umfjöllunarefni í viðtali við TIME nýlega.
Drucker segir að öld nýs hugsunarháttar sé gengin í garð.
Fjöldi fólks sé afar óánægður með ríkjandi stjóm- og efna-
hagskerfi hvort sem er í Bandaríkjunum, Japan, Vestur-
Þýskalandi, Englandi eða Austur-Evrópu. Einhvern veginn
gangi þetta ekki upp. Drucker kallar nýju öldina eftir-við-
skiptasamfélagið. Hann segir að græðgi sé enn almenn og við-
skipti enn mikilvæg en önnur gildi vegi samt þyngra hjá fólki,
nefnilega fagmennska.
Á meðan múrar hrynja í austri beinir fólk sjónum sínum að
þeim sem risið hafa í vestri. í Bandaríkjunum hefur sú þróun
einkennt viðskiptalífið undanfarinn áratug, sem Drucker
bendir á, að stórfyrirtæki hafa gleypt önnur í þeim tilgangi að
reka þau með skammtímahagnaði og selja aftur. í leiðinni
hefur fjöldinn allur búið við mikið atvinnuóöryggi: „Stjórn-
endur fyrirtækja hafa verið að byggja upp veldi án fjárhags-
legrar réttlætingar, í þeim tilgangi einum að verða stórir og að
hluta til vegna samningaleikjanna sem eiga sér stað. Það er
miklu skemmtilegra að standa í samningaviðræðum en hvers-
dagslegri vinnu. Samningar eru skemmtilegir og spennandi en
vinnan er leiðinleg. Rekstur fyrirtækis krefst óhemju vinnu og
nákvæmni. Samningaviðræður eru aftur á móti svolítið róm-
antískar og sexí. Þess vegna verða samningar oft svona óraun-
sæir. Svo er það reglan sem segir að ef þú getur ekki rekið eitt
fyrirtæki þá ferðu og kaupir annað . . .“
Auðvitað er margt ólíkt með íslensku viðskiptalífi og því
bandaríska, meðal annars það að eðlilegur fylgifisk-
ur kapítalismans er gjaldþrot. Bæði stór og lítil fyrir-
tæki fara á hausinn án þess að Bush og hans menn
blandi sér í málin. Á íslandi er því þannig farið, eins
og Jónas Kristjánsson ritstjóri benti á í leiðara í DV,
að stórhvelin sitja í öryggisnetinu á meðan smáseið-
in fylgja markaðslögmálunum.
Stórbokkarnir í ríkisstjórn og þeir í einkageiran-
um sem á þá treysta þegar allt þrýtur nenna ekki að
hanga yfir leiðinlegri hversdagsvinnu og smáatrið-
um, taka bara tæplega helming úr umslögum laun-
þeganna um hver mánaðamót og snúa sér að næstu
framkvæmd. Einn daginn er það loðdýrarækt og
hvað eru þeir að pæla í því hvort markaður sé fyrir pelsa um
leið og dýravernd vex fiskur um hrygg? Næst er það fiskeldið
og þar blæðir smáseiðunum helst og svo eru það fjölmiðlarnir.
En eins og fram kemur í athyglisverðri grein um Stöð 2 eftir
Ólaf Hannibalsson sátu erindrekar ráðherranna næturlangt á
fundi á einkaheimili vegna einkafyrirtækis í kröggum. Þar sátu
aðstoðarmenn ráðherranna og léku sér að því að ráðstafa
hundruðum milljóna úr launaumslögum skattborgaranna.
Samkvæmt kenningu Druckers hafa þeir verið mjög sexí þessa
nótt.
Það er allt í lagi fyrir íslenska stráka í jakkafötum að
ímynda sér að þeir séu eitthvað í ætt við Gordon Gekko, hetj-
una úr kvikmyndinni Wall Street. En á þeirri frægu götu brýst
stundum út hrikaleg örvænting og birtast þá myndir á sjón-
varpsskjám um allan heim af náfölum andlitum starandi á
skjái með svitaperlur á enni yfir verðhruni á hlutabréfamörk-
uðum. Þar getur stórveldisdraumur breyst í hreina martröð á
svipstundu. í þeim frumskógi verða fyrirtæki gjaldþrota. Á ís-
landi er það öll þjóðin sem verður gjaldþrota um leið og hún
fylgist með óráðsíu og afskiptum stjórnarherra sem halda að
þeir séu eigendur stórfyrirtækja.
FRAMLAG
Ragnhildur Erla Bjarnadóttir
framkvæmdastjóri og Ása
Ragnarsdóttir t
auglýsingastjóri (standandi)
á skrifstofunni í Aðalstræti.
Ragnhildur á þriggja ára
starfsafmæli hjá
HEIMSMYND um þessar
mundir og hefur staðið sem
klettur í ólgusjó
undangenginna ára.
Tímaritið var stofnað í
janúar 1986 og hefur vegur
þess vaxið jafnt og þétt
síðan á meðan önnur tímarit
hafa skipt um eigendur og
ritstjóra. „Auglýsendur eru
greinilega mjög ánægðir með
blaðið og er áberandi meira
auglýsingamagn í þessu
tímariti en öðrum,“ segir
Ragnhildur. „En það eru
fyrst og fremst lesendurnir
sem eru okkar kjölfesta en
helsta tekjulind blaðsins er
lausasalan um land allt.
Útbreiðsla
HEIMSMYNDAR á
íslenskum markaði er
sambærileg við útbreiddasta
blað Bandaríkjanna, TV
Guide, sem er í ellefu
milljónum eintaka miðað við
240 milljóna markað.
HEIMSMYND er prentað í
10 þúsund eintökum miðað
við 240 þúsund manna
markað og má því ætla að
Ólafur Hannibalsson
leggur síðustu hönd á verk
sitt um Stöð 2 - söguna alla.
Hann hefur fylgst grannt
með gangi máli frá því í
desember, aflað upplýsinga
hjá tugum einstaklinga sem
tengjast þessu ævintýralega
máli og komist að ýmsu sem
fáir vita. Hann lauk
hinn norskættaði ljósmyndari
HEIMSMYNDAR er
menntaður í Frakklandi og
hefur verið aðalljósmyndari
blaðsins frá því vorið 1989.
um 50 þúsund manns lesi
blaðið í hvert sinn sem það
kemur út.“
greininni um Stöð 2 rétt
áður en blaðið fór í prentun
og er myndin tekin snemma
morguns áður en Ólafi gafst
ráðrúm til að hreinsa
skrifborðið og bretta upp
ermarnar til að taka á næsta
máli sem kemur í
marsblaðinu.
Odd Stefán
8 HEIMSMYND