Heimsmynd - 15.01.1990, Qupperneq 92

eru Laufey Sigurðardótlir (f. 1955)
fiðluleikari, kona Þorsteins frá Hamri
skálds, og Guðrún Theódóra Sigurðar-
dóttir (f.1959) sellóleikari, gift Szymon
Kuran fiðluleikara. 4. Sigrún Stein-
grímsdóttir (f. 1936), kona Bjarna
Magnússonar bankafulltrúa. f*á átti
Steingnmur utan hjónabands Torfhildi
Steingrímsdóttur (f. 1931) sem gift er
Jóni Snæland Halldórssyni, bílstjóra á
Akureyri.
b. Pórir Steinþórsson (1895-1972),
skólastjóri í Reykholti. Börn hans eru
1. Jón Pórisson (f.1920) íþróttakennari
í Reykholti. 2. Steingrímur Pórisson (f.
1923), verslunarmaður í Reykjavík. 3.
Steinþóra Sigríður Pórisdóttir (f. 1926),
kona Halldórs Einarssonar ljósmynd-
ara. 4. Kristján Pór Pórisson (f. 1932),
skrifstofustjóri í Reykjavík. 5. Sigrún
Pórisdóttir (f. 1936) lyfjafræðingur í
Reykjavík. 6. Póra Þórisdóttir (f.
1944), gift Grétari Samúelssyni tré-
smið.
c. Sigurður Steinþórsson (1899-1966),
kaupfélagsstjóri í Stykkishólmi. Börn
hans eru: 1. Steinþór Sigurðsson
(f.1933), list- og leiktjaldamálari í
Reykjavík. 2. Gunnar Oddur Sigurðs-
son (f. 1935), undæmisstjóri Flugleiða á
Akureyri. 3. Haraldur Sigurðsson (f.
1939), doktor í jarðfræði. 4. Sigrún
Gyða Sigurðardóttir (f. 1943), gift
Áma Þór Kristjánssyni bankagjald-
kera.
d. Eggert Steinþórsson (f. 1911) lækn-
ir í Reykjavík, tengdasonur Jónasar frá
Hriflu. Börn hans: 1. Óttar Eggertsson
(f. 1941) BA, kennari í Reykjavík. 2.
Sigrún Eggertsdóttir (f. 1949), meina-
tæknir í Basel í Sviss. 3. Guðrún Egg-
ertsdóttir (f. 1949), bókasafnsfræðingur
í Reykjavík, gift Einari Sveinssyni arki-
tekt.
11. Sigríður Jónsdóttir (1886-1957)
var önnur laundóttir Jóns á Gautlönd-
um. Hún átti Sigtrygg Ólafsson Bjer-
ing, iðnrekanda í Winnipeg í Kanada,
og eru afkomendur hennar þar.D
Hún heitir. . .
framhald af bls. 77
í velferðarþjóðfélagi sem beri um-
hyggju fyrir þegnunum, en einstakl-
ingshyggjan er allsráðandi og allir
hugsa um það eitt að ota sínum tota.
Ég gleymi aldrei því sem Broddi Jó-
hannesson sagði einu sinni í setningar-
ræðu í Kennaraskólanum: „Guð hjálp-
ar þeim sem hjálpa sér sjálfir, það er
rétt,“ sagði hann, „en hann hjálpar líka
þeim sem hjálpa hinum“. Þessu erum
við allt of mörg búin að gleyma."
s
Eg ber undir hana þá kenningu að
við getum breytt þjóðfélaginu
með því að gera börnin okkar að betra
fólki en við erum: „Ég trúi því ekki,“
segir hún, „við getum ekki breytt nein-
um nema okkur sjálfum. Eina sem við
getum gert fyrir bömin okkar er að
vera vinir þeirra, tala við þau. Það
finnst mörgum skorta mikið á reglu-
semi og aga í uppeldinu hjá mér, en ég
nenni ekki að standa í slíku. Ég um-
gengst þau eins og vinur og held ekki
að þau eigi neitt voðalega mörg leynd-
armál fyrir mér. Þau vita að ég er
manneskja eins og þau, hvorki betri né
verri og ég læt þau alveg heyra það ef
þau eru fyrir mér. En þau tala þó við
mig.“
Barnið er alltaf nærri í skrifum Vig-
dísar og hún hefur einstæða hæfileika
til að skoða og skilgreina veruleikann á
ferskum forsendum, sjá undrin í hvers-
dagsleikanum. „Meinarðu að bækurnar
mínar séu barnalegar?" Spyr hún glott-
andi. „Ég reyni að varðveita barnið í
sjálfri mér, já. Þoli ekki þessa stífu full-
orðinslegu mynd sem við erum alltaf
að reyna að draga upp af sjálfum okk-
ur. Auðvitað er ég ekkert betri en aðr-
ir með það að villa á mér heimildir og
þykjast eitthvað annað en ég er, en
stífar gáfumannsstellingar eru ekkert
fyrir mig. Besta ráðleggingin sem ég
hef fengið í mínum skriftum kom frá
vinkonu minni sem sagði: „Vertu bara
þú sjálf.“ Ég er að reyna að nálgast
það og held mér miði eitthvað áfram í
því. Held að ísbjörg sé meira ég en
hinar bækurnar mínar. Ég fer yfir bæk-
urnar mínar aftur og aftur, meira að
segja eftir að búið er að gefa þær út,
umskrifa og betrumbæti. Það er sárt og
leiðinlegt, en öðruvísi lærir maður ekk-
ert.“
Vigdís er aftur farin að kenna við
Flensborg, segist hafa þörf fyrir að
vera innan um fólk, vera í tengslum við
lífið í samfélaginu. „Ég er óskaplega
lítil í mér og hrædd við fólk. Hef alltaf
verið. Og það ágerist ef maður lokar
sig inni yfir skriftum allan daginn, er
einn í sínum klefa án þess að reyna að
ná sambandi út fyrir hann. Ég held líka
að rithöfundum sé nauðsyn að vera í
sem mestum tengslum við fólk, alls
konar fólk, ekki bara þröngan hóp
listaáhugamanna. Það er svo mikil
hætta á að menn fjarlægist lífið, festist í
einhverjum fflabeinsturni og sjái þaðan
aldrei niður á jörðina. Og svo er þetta
auðvitað spurning um peninga. Ég er
að reyna að eignast þessa íbúð. Er búin
að vera að reyna það í fimm ár. Og það
þýðir auðvitað endalausa vinnu hjá
mér eins og öðrum.“
Að lokast inni. Vera fangi í litlum
klefa. Vera dæmdur af samfélag-
inu án þess að fá tækifæri til að skýra
sína hlið á málinu. Þetta eru meðal
annars viðfangsefnin sem Vigdís glímir
við í Ég heiti ísbjörg. Ég er Ijón.
„Sakamenn, þeir sem brjóta boðorðin,
verða poppstjörnur dagblaðanna á
meðan rannsókn mála stendur yfir.
Við fáum aldrei að kynnast sögunni á
bak við. Nennum ekki að skilja að við
gætum gert þetta sjálf. Að við erum sí-
fellt sjálf að brjóta öll þessi boðorð sem
við setjum okkur. En við erum sjaldn-
ast dæmd. Þess vegna er svo auðvelt að
dæma aðra. Öllum sem setið hafa í ís-
lenskum fangelsum ber saman um að
fólki sé misþyrmt þar. Löggan segir að
svo sé ekki. Hverjum á að trúa? Ég
trúi föngunum. Við höfum öll spilling-
areinkenni annarra þjóðfélaga hér. Af
hverju ætti þetta að vera undantekn-
ing?“
Á veggnum í stofunni hangir mynd
af Isbjörgu, sem vinkona Vigdísar,
Berglind Sigurðardóttir, málaði. Þór-
dís, dóttir Vigdísar, heldur því fram að
Isbjörg skipti skapi, að augun í mynd-
inni breytist. ísbjörg er nokkurs konar
norn og þótt Vigdís hafi sjálf aldrei
kynnt sér nomaskap og galdur vekja
nornir mikinn áhuga hjá henni: „Mig
langar að kynna mér sögur þessara
kvenna og fræðin sem þær fylgja.
Kannski festist ég í því en þá er mér
bara áskapað að verða norn og ekkert
við því að gera. Það eru tvenns lags
konur sem mig langar að skrifa um
næst. Nomir og nunnur. Þeim hafa
aldrei verið gerð nein skil í íslenskum
bókmenntum. Ég held að þær eigi svo
margt sameiginlegt. Margar nomir
voru konur sem þorðu að vera kynver-
ur á tímum þegar konan átti að vera
nokkurs konar húsdýr. Nunnurnar eru
hinn endinn á þeirri uppreisn. Þær
neita einfaldlega að vera konur. Báð-
um er sameiginlegt að falla ekki inn í
staðlaða kvenímynd. Bróta á móti
normunum.
Kvenímynd er annars skelfilegt
orð. Ég skil það helst þannig að
konan eigi að verða mynd. Verða hlut-
ur. Enda hafa það alla tíð verið karl-
menn sem skapað hafa kvenímyndina á
hverjum tíma. Skáld, rithöfundar og
tískufrömuðir. Og þótt sífellt fleiri
konur hasli sér völl á þessum sviðum
skánar ástandið ekki neitt. Konur eru
negldar niður í eitthvert mót: svona
skalt þú nú vera, góða mín, og við ger-
um allt of lítið til að reyna að brjótast
út úr því. Ég held að þessi hlutadýrkun
sem ríkt hefur undanfarin ár hafi færst
yfir á fólk. Manneskjan sjálf skiptir
sáralitlu máli. Umbúðirnar öllu.“
Og Vigdísi dreymir um breytta tíma.
Þar sem allir eru jafnir og manngildið
æðst gilda. „Ég trúi því að hægt sé að
afmá þennan tekjumismun í þjóðfélag-
inu. Að við getum farið að snúa okkur
að því að verða betra fólk. Sætta okkur
við sjálf okkur eins og við erum. Það
má vel vera að þetta sé barnaleg
draumsýn sem aldrei getur orðið veru-
leiki, en það er allt í lagi að eiga sér
drauma. Ég er að reyna að losna út úr
þessum hefðbundna hugsunarhætti.
Þessu kapphlaupi á eftir engu. Ég hef
gert mörg mistök um ævina og geri
enn, en ég er sátt við sjálfa mig og líf
92 HEIMSMYND