Heimsmynd - 01.11.1990, Qupperneq 22

Jón frá barnæsku, segir Jón hafa snemma sýnt dugnað og
frumkvæði. „Hann hefur aldrei látið segja sér fyrir verkum
eða verið launþegi nema þann stutta tíma sem hann var fram-
kvæmdastjóri hljómsveitarinnar Júdas þar til hann gerðist
meðeigandi minn. Hann er eldfljótur að hugsa, fylginn sér og
ákveðinn."
Jón hætti í skóla fjórtán ára gamall og vann ýmis störf næstu
árin, meðal annars við skúringar. Síðan fór hann í hljómsveit-
arbransann og sá þar um tæknina og viðskiptin. Poppstjörnur
voru engar hetjur í hans augum. Hann átti sér fyrirmynd sem
hét Clive Davis en sá gerði CBS að stórveldi í hljómplötuút-
gáfu.
Frá Júdasi lá leiðin gegnum Skífuna, hljómplötuútgáfu og
verslun, þaðan yfir í myndböndin, þá einkaútvarpsstöð, kvik-
myndahúsið Regnbogann og loks í sjónvarpsrekstur á Stöð 2.
Hann átti nokkur ólm ár þegar hann hrærðist í hljómsveit-
arbransanum. „Ég hefði getað orðið hvort sem var glæpamað-
ur eða róni. Ég svallaði og hrærðist í heimi óreglu og skemmt-
analífs á þessum árum,“ segir hann. En það tímabil varði ekki
lengi. Hann keypti plötuverslun í Hafnarfirði 1976 og stofnaði
Skífuna á Laugavegi 33 sama ár. Skömmu síðar stofnaði hann
Hljómplötuútgáfuna ásamt Magnúsi Kjartanssyni og Vilhjálmi
heitnum Vilhjálmssyni.
Magnús Kjartansson segir að þetta hafi gengið skínandi vel
framan af og HLH flokkurinn gert það gott á þeirra vegum.
„Síðan fór að koma upp tortryggni í garð Jóns um hvar hags-
munir hans fyrirtækja lægju gagnvart þessu sameignarfyrir-
tæki. Upp úr slitnaði með látum 1981. Um þetta segir Jón:
„Peir vildu að bókhaldið yrði endurskoðað og ég léti af störf-
um í þessu fyrirtæki. Pctta er eitt mesta dramað í lífi mínu og
mig langaði til að gufa upp. Ég setti lögfræðing í málið og síð-
ar kom í ljós að bókhaldið var til fyrirmyndar. Það var hins
vegar tap á fyrirtækinu sem ég tók að mér að greiða."
Magnús vill meina að hann hafi borið sinn skerf af þeim
skuldum, tvær milljónir, sem hann var í fimm ár að greiða nið-
ur. Hann segir engan kala á milli þeirra lengur. En þeir fóru
saman til Sovétríkjanna ári síðar með íslenskri popphljómsveit
og notaði Jón tímann þar til að lesa Milton Friedman enda tel-
ur hann sig frjálshyggjumann.
Það er á mánudagskvöldi sem fundum okkar ber saman á
Hótel Loftleiðum. Ég og ljósmyndari blaðsins höfum komið
okkur fyrir við borðið og hann gengur til okkar hár og grann-
ur, stæltur, bindislaus með skyrtu hneppta upp í háls, jakkann
fráflakandi, buxur úr léttu efni, sem poka. Hann semur við
ljósmyndarann um að mæta daginn eftir klukkan átta í stúdíó
Nærmynd og láta taka af sér almennilega mynd. Svo pantar
hann pilsner um leið og hann útskýrir að hann sé lítið fyrir
kaffi og reyki ekki. Þögn meðan við metum hvorn annan. Ég
hef skoðað þennan mann gegnum gleraugu annarra undan-
farna viku. Öllum, sem ég hef talað við, ber saman um að
hann sé harður nagli, séður, framsýnn, slunginn samninga-
maður og bissnissmaður fram í fingurgóma. „Kaupsýsla er fyr-
ir honum sjálft inntak lífsins. Hún er hans áhugamál, vinna,
lífsnautn og íþrótt," segir Magnús Kjartansson. Það er þegar
talið berst að sannleikanum sem skoðanir skiptast í svart og
hvítt. Er ég að tala við kaldrifjaðasta og slungnasta bófa
landsins eða slyngan /)/.v.v«í.v.vmann af poppkynslóðinni? Eða
bara kjarkmikinn og stæltan strák, sem er fæddur utan við
ættasamfélagið og hefur unnið sér það til óhelgis að ryðja sér
til rúms á allt of skömmum tíma í fjölmiðlun á vegum einka-
framtaksins, sem margir óttast að lendi í höndum manna sem
ekki er hægt að treysta til að spila samkvæmt leikreglum heið-
arleika, sanngirni og lýðræðis?
Ég dreg upp Pressuna með uppsláttargrein um „þekkta
bisnesmenn sem urðu ríkir af dópsölu". I inngangi sem ein-
ungis er lauslega tengdur efni greinarinnar er gefin lýsing á
þremur mönnum sem eiga að hafa komið undir sig fótunum
með þeim hætti: „Einn rekur í dag veitingahús, annar tísku-
verslun og sá þriðji er áberandi fésýslumaður og er auk þess
áberandi í einu stærsta og þekktasta fyrirtæki landsins." Ég
spyr hvort sé hægt að komast öllu nær því að lýsa Jóni Ólafs-
syni án þess að nefna nafnið hans.
Hann kippist við en heldur ró sinni. Hann spyr hvort viðtalið
eigi að snúast um þetta. Nei, en hjá því verður ekki komist að
spyrja.
„Ég er alveg saklaus af dópmálum. Eins og svo margt ungt
fólk í poppbransanum kom ég fyrir rétt á árunum 1971 til 1975
grunaður um aðild að slíku og var einu sinni settur í gæslu-
varðhald. Viltu sjá sakavottorðið mitt?“ Ég slæ ekki hendinni
á móti því.
Hann hugsar sig, um mótar orðin í huga sér áður en hann
heldur áfram: „Við hjónin höfum unnið hörðum höndum frá
upphafi að uppbyggingu okkar fyrirtækja og hún á ekki minni
þátt í velgengni þeirra en ég. Én þannig er nú málum einu
sinni háttað í þessu landi, að komist menn til efna og standi
eitthvað upp úr fjöldanum, þá er Gróa á Leiti mætt um hæl og
gefur í skyn að um illa fengið fé sé að ræða. Þetta á við um
þennan inngang að grein Pressunnar, þar sem reynt er að skil-
greina þrjá aðila með einum eða öðrum hætti, en þó þannig
að lesendum er ætlað að velja sér skúrkana sjálfir úr stórum
hópi manna. Mér hefur áður verið bent á að ein þessara lýs-
inga geti átt við mig. Að sjálfsögðu er þetta lágkúrulegasta
tegund blaðamennsku sem fyrirfinnst, því að sá sem verður
fyrir dylgjum kemur engum vörnum við, en nafngreindur
maður getur þó borið hönd fyrir höfuð sér.“
Daginn eftir sé ég sakavottorðið. Það er hreint.
HEIMSMYND hafði raunar áður kannað þetta mál og heim-
ild nátengd Sakadómi í ávana- og fíkniefnamálum hafði stað-
hæft að „það heyrði nánast undir fornleifafræði að finna sak-
arefni eða meint brot þar sem Jón Ólafsson ætti að koma við
sögu“.
n það eru til fleiri útgáfur af þessum orðrómi. Hinn 4.
október hélt Jón Óttar Ragnarsson innreið sína á rit-
völlinn sem dálkahöfundur í Pressunni og skar upp her-
ör gegn fíkniefnasölum undir fyrirsögninni Sölumenn
dauðans. Hann telur fíkniefnalögregluna svo illa mannaða og
fjárvana, að hún hafi „í áraraðir ekki getað sinnt „þeim
stóru“.“
„Þess í stað hefur lögreglan orðið að láta sér nægja (og læt-
ur sér nægja) að eltast við „þá litlu“, þ.e. innlenda sölumenn
og fáeina smásmyglara (sem „þeir stóru“ svíkja í hendur lög-
reglunnar til að losna við keppinauta).“
I framhaldi af þessu bar ég undir Asgeir Friðjónsson dóm-
ara þann þráláta orðróm að tiltekið mál, þar sem játning á að
hafa legið fyrir, hafi fyrnst í höndum lögreglu og dómstóls,
þar sem samkomulag hafi verið gert við sakborning um að
hann slyppi úr málinu með því að gefa upplýsingar um brans-
ann. Asgeir vísaði þessu gersamlega á bug. Þeir sem slíku
tryðu hlytu að horfa of mikið á ameríska sjónvarpsþætti og
heimfæra upp á íslenskan veruleika.
Kannski væri réttast, eins og spaugsamur náungi hefur lagt
til, að þeir Jón Óttar og Jón Ólafsson útkljái þennan þátt
deilnanna um Stöð 2 með því að skiptast á sakavottorðum í
beinni útsendingu!
En svo er það dómurinn „furðulegi“, sem jafnvel hefur
gengið manna á meðal í ljósriti. Þess er ekki alltaf getið að
dómurinn er í rauninni sýknudómur. Jón Ólafsson hafði verið
dæmdur sekur um skjalafals í sakadómi Keflavíkur 3. júní
1977, en Hæstiréttur sýknaði hann með dómi 8. febrúar 1980
að kröfu ríkissaksóknara.
I sem stystu máli eru málsatvik þau, að vorið 1975 var ávís-
un á orlofsfé að upphæð krónur 48.130 leyst út hjá Póststof-
unni í Reykjavík samkvæmt umboði, sem skráð var á Jón Ól-
afsson og með undirskriftum vinnuveitanda og trúnaðarmanns
stéttarfélags. Eigandi ávísunarinnar átti að fá hana senda í
pósti, en er hún barst honum ekki kvartaði hann við Póstgíró-
stofuna. Auk undirskriftar Jóns á umboðinu hafði undirskrift
vinnuveitanda verið yfirstimpluð með stimpli Demants hf.,
sem var í eigu Jóns. Við yfirheyrslur neitaði ákærði aðild að
22 HEIMSMYND