Heimsmynd - 01.11.1990, Qupperneq 30

Alda Lóa Leifsdóttir
Ijósmyndari
stundar nám vlð
Hochschule der
Kiinste í Vestur-Berlín.
(baksýn
Berlínarmúrlnn.
Á stjórnarskrifstofum situr enn gífurlegur fjöldi starfs-
manna og lögregluliðið er fimm sinnum fjölmennara en í vest-
urhluta borgarinnar þótt íbúar austurhlutans séu þrisvar sinn-
um færri. Og hvað verður um alla landamæraverðina? Pegar
ég kom með lest til Rostock fyrir fáum árum á leið til Berlínar
marséraði heil hersing af þeim inn í klefann til mín, og voru
þeir þungbrýnir á svip. Einn spurði hvort ég væri með skot-
vopn, annar bað mig að taka ofan gleraugun svo hann gæti
séð hvort myndin í gamla passanum mínum væri áreiðanlega
af mér, sá þriðji potaði með langri spýtu undir sætið til að gá
að leynifarþegum. Núna birtist aðeins einn elskulegur maður
og stimplaði passann með gamanyrði á vör.
En þrátt fyrir allt var sumt kannski betra þar eystra. Þótt
kaupið væri lágt og svo virðist sem litlu hafi verið komið í
verk ríkti ákveðið öryggi. Opinberlega var atvinnuleysi
óþekkt. í öreigalýðveldinu áttu allir að starfa að uppbyggingu.
Líka konur. Fóstureyðingar hafa verið frjálsar, en lögum sam-
kvæmt eiga öll börn kost á dagheimilum. Nú eru sumir Vest-
ur-Berlínarbúar farnir að aka með börnin sín í daggæslu aust-
ur yfir. Besta sjónvarpsefnið fyrir börn er
líka framleitt þar, til dæmis brúðumyndirnar
um Sandmanninn, eins og Oli Lokbrá heitir
hjá þýskum. Einkavæðingin hefur ekki
gleypt hvern skika og hrakið unglinga inn í
malbikuð öngstræti. Kringum verkamanna-
blokkirnar leika krakkar sér enn á túnum líkt
og í Reykjavík bernsku minnar. Eiturlyfjan-
eysla er sögð í lágmarki, enda streita vegna
hraða tæpast óbærileg. Ekki má aka bíl með
hið minnsta áfengismagn í blóðinu.
Nú má búast við að flestöll austur-þýsk lög
verði felld úr gildi, því í frjálsu ríki ráða
skoðanir meirihlutans.
Hvað sem öðru líður leikur enginn vafi á
því að sameinuð Berlín stefnir hratt upp á
tindinn sem mesta viðskipta- og verslunar-
borg álfunnar. Hver sem betur getur reynir
að krækja sér í mola af gylltum leir. Einn
þeirra er Edmond barón, af ætt Rotschilda
sem frægir hafa verið fyrir sín óbrigðulu pen-
inganef í tvö hundruð ár. „Tækifærin í aust-
urátt eru óþrjótandi," segir hann, og er á
fullu að byggja upp fjármögnunarfyrirtæki í
Berlín með útibúum í Búdapest, Prag og víð-
Fólk að austan með aleiguna í eftirdragi. Það lætur sig dreyma um að
höndla hamingjuna í dýröarveröld vestursins.
Auglýsingar eins og
þessi skreyta nú
æ fleiri húsgafla
í Austur-Berlín, og
boða nýja tegund af
sæluríki: neyslu- og
nautnaþjóðfélagið.
ar.
Þola Þjóðverjar að verða stórveldi einu sinni enn? Sú spurn-
ing er mikið rædd, til dæmis í nýútkominni bók, Fjórða ríkið
eftir spánska Þýskalandsvininn Heleno Sana. Hann óttast að
skipulagsgleði og iðni Þjóðverja eigi enn einu sinni eftir að
hlaupa með þá í gönur, og þó einkum „litla yfirkennarasálin,
óðfús að ráðskast með aðra, sem leynist í svo mörgu þýsku
brjósti."
í nóvember á því herrans ári 1990 eru þó engar slíkar blikur
á lofti. Rústirnar af höfuðstöðvum Gestapó við Prins Al-
brechtstrasse eru horfnar undir þykkan grænan svörð og sak-
leysislega beykitrjálundi, en tóttirnar af múrnum illræmda
hafa ummyndast í ágætustu skokkbraut.
nginn reynir lengur að predika villugjarnar slóðir há-
/J leitra hugsjóna, heldur er motto dagsins: neyttu og
njóttu. Merkisritin Mein Kampfog Kommúnistaávarpið
hafa verið keyrð á öskuhaugana ásamt doðröntum
þeirra Lenins og Stalins, en í staðinn letra vestræn fyrirtæki
boðorð sín á húsveggi Austur-Berlínar: til að verða new man,
segja þær, skaltu drekka þýskan bjór, borða svissneskt súkku-
laði, reykja amerískar sígarettur, og klæðast frönskum fötum
með krókódílamerki. Skjannalegar auglýsingar með þessum
boðskap klifra eins og gráðugur, hraðsprottinn vafningsviður
upp eftir gráum göflum öreigablokkanna og flytja íbúum
þeirra þann sæluboðskap að loksins, loksins, eftir óralanga
bið, sé hamingjan í nánd, áþreifanleg og innan seilingar.D
30 HEIMSMYND