Heimsmynd - 01.06.1992, Blaðsíða 33

mannsins er ekki að flýja raunveruleikann. Af
þessum ástæðum erum við með fjölskyldumeð-
ferð en ekki einstaklingsmeðferð.“
Þorvaldur segir mörg mál komin á ystu nöf
þegar til þeirra sé leitað en þó alls ekki öll. I
mörgum tilfellum sé hægt að sætta fjölskyldur
en í öðrum sé ekki hægt að bjarga sökkvandi
skipum. „Það kemur yfirleitt fram eftir nokk-
urra tíma meðferð hvort hjónabandinu sé við-
bjargandi eða ekki. í þeim tilfellum sem ^
ekki gengur að sætta hjónin er það ekki
síður í okkar verkahring að hjálpa fólk-
inu að skilja. Við fáum hingað inn mörg
alveg gríðarlega erfið mál sem eru orðin
að miklum flækjum vegna til dæmis
drykkju, framhjáhalds eða fjárhagsörð-
ugleika.“
Mikið hefur verið talað um linkind
kynslóðarinnar, sem nú er innan við fer-
tugt, í að takast á við hjónabandið. Lin-
kind að því leyti að hún nenni hreinlega
ekki að vera í leiðinlegu hjónabandi
heldur gefist strax upp. Hvernig snýr
þetta að ykkur?
„Ef menn hefðu spurt fyrir fjörutíu til
fimmtíu árum: af hverju skildu hjónin?
Þá var venjulega hægt að svara því þann-
ig: það var annar aðilinn sem hélt fram-
hjá. Þá var það borðleggjandi að hjóna-
bandið væri búið. Á þessum tíma voru
svo margir ytri þættir sem héldu hjóna-
bandinu saman að menn hugsuðu um
það allra síðast að slíta því. En það segir
okkur hins vegar ekki að fólk hafi verið
hamingjusamara hér
áður fyrr. í dag eru
aðrar kröfur. Þessir
ytri þættir eru alls ekki
eins. Það er til að
mynda miklu auðveld-
ara að fara og finna
sér húsnæði nálægt
vinnustað. Af þessum
ástæðum og öðrum
verður ekki eins mikil
uppstokkun þó skilnaður eigi
sér stað. Eg tel þetta hafi
meira með fleiri tækifæri að
gera en linkind fólks.“
Þorvaldur segir að einnig
sé alltaf að koma betur og
betur í ljós að fólk á í mikilli
tilfinngakreppu. En það sé
oft erfitt að greina hvað er
orsök og hvað afleiðing.
„Það er því hægt að segja
yfirborðskennt að ef fólk er
orðið leitt í hjónabandinu
nenni það þessu ekki lengur.
Það er alltaf að koma betur
og betur í ljós eftir að þess-
ari stofnun var komið á legg
að margir eru alls ekki sáttir
við að málin séu svona ein-
föld. Þeir eru ekki sáttir við
það að annar aðilinn geti
hlaupið burt þó eitthvað
smávegis bjáti á.“
Þrátt fyrir verulega við-
horfsbreytingu til hjóna-
bandsins og hjónaskilnaðar
á síðari árum þá er skilnaður
STAÐREYNDIR
íslendinga vantar sálfræð-
inga á læknavakt þegar
hriktir í stoðum hjóna-
bandsins.
Rúmlega þriðja hvert
hjónaband og þriðja hver
sambúð á Islandi fer í
vaskinn.
Það vantar almenna
fræðslu um hjónabandið á
íslandi.
Mörg hjónabönd enda
bara af því að fólk nennir
þessu ekki lengur.
Fjölskylduþjónusta kirkj-
unnar er eina stofnun sinn-
ar tegundar hér á landi.
íslendingar eiga í tilfinn-
ingakreppu.
Kirkjan lítur á fjölskylduna
sem heild en sálfræðingar
og geðlæknar á einstakl-
inginn.
Menn eru að verða þreyttir
á eftirsókn eftir vindi.
Þetta er ekki spurning um
lengd sambúðarinnar eða
aldur fólks, heldur hvað er
að gerast í lífi fólks.
hvorki einfaldur né sársaukalaus atburður.
Hann er í flestum tilfellum afleiðing langrar og
óheillavænlegrar þróunar, og oftar en ekki síð-
asta úrræðið sem fólk vill grípa til. Hjónaskiln-
aður er áfall. Hann veldur verulegu tilfinning-
aróti þar sem togast á ólíkar tilfinningar og
kenndir. Sársauki, vonbrigði, angist, reiði, bit-
urð og örvænting, jafnvel sektarkennd og von-
leysi, einmanaleiki og viss léttir.
É£ VAR SVO VITLAUS
eg vildi frekar sjá á eftir honum í gröfina heldur en að þurfa horfa
upp á hann kominn með aðra konu“, sagði tveggja barna fráskil-
in kona í samtali við HEIMSMYND. Forsaga þessarar konu er
sú að eftir fimm ára hjónaband og tvö börn fór hún fram á skiln-
að. Samband þeirra hjóna var orðið leiðinlegt eins og við getum
kallað það. Þó hjónabandið hafi verið fimm ára gamalt höfðu þau búið saman
í sjö ár. Þegar skilnaðurinn átti sér stað voru bömin orðin sex og þriggja ára
og langt og strangt nám hjónanna að baki. Þau voru orðin leið á hvort öðru.
Hún vildi skilja, ekki hann. Að lokum var skilnaðurinn ákveðinn og þau kom-
ust að samkomulagi um að börnin myndu búa hjá henni í íbúðinni þeirra. Þau
reyndu að valda börnunum sem minnstri röskun. Málið gekk nokkuð þrauta-
laust fyrir sig. Bæði reyndu þau að vinna sem best úr skilnaðinum barnanna
vegna. Þar sem það var hún sem vildi skilnaðinn var hún sáttari við lífið, að
minnsta kosti til að byrja með. Hún hitti karlmenn, fleiri en einn en fann sig
aldrei. Hann var hins vegar einn í langan tíma þar sem hann saknaði hennar
ógurlega. Hann sá ekki aðrar konur. En þar sem hún átti alltaf í einhverjum
samböndum reyndist henni auðvelt að gleyma honum að minnsta kosti um
tíma. Hún hafði líka ung hitt barnsföður sinn og henni fannst hún þurfa að
rasa út. Þegar þau höfðu verið skilin í nærri þrjú ár hittir hann konu sem hann
verður hrifinn af. Við þessar aðstæður áttar hún sig og dauðsér eftir fyrrum
eiginmanninum. En þarna var það orðið of seint. í meira en eitt ár hefur hún
nagað sig í handarbökin yfir að hafa verið svona vitlaus eða eins og hún orðar
það sjálf: „Ef ég hefði verið upplýstari á því tímabili sem við vorum að skilja,
um hve erfitt er að standa frammi fyrir því að faðir bamanna minna og mað-
urinn sem ég í raun og veru elska og vil eyða ævi minni með, sé kominn með
aðra konu, hefði ég viljað reyna bjarga hjónabandinu með einhverjum hætti,
fara í einhvers konar meðferð til að reyna að átta mig á sjálfri mér, til þess að
vita hvað ég í raun og veru vildi. Nú er ég að upplifa þessa höfnunartilfinningu
sem hann er búinn að ganga í gegnum. Eg held að ég eigi aldrei eftir að kom-
ast yfir það að hafa farið svona illa að ráði mínu.“
„Þetta er frekar spurning um hvað er að ger-
ast í lífi fólks þegar skilnaður á sér stað en
spurning um aldur sambúðarinnar, hjónabands-
ins eða fólksins. Hjónin eru oftast komin yfir
það skeið að vera með ungu börnin, rómantík-
in er farin og hversdagsleikinn tekinn við.
Hann reynist oft svo þungur. Fólk er að ljúka
námi og peningaörðugleikar geta verið miklir. I
brauðstritinu gleymist oft að sinna hvert öðru
innan fjölskyldunnar."
Við höfum verið á hátindi í eftirsókn eftir
lífsgæðum en samkvæmt nýjustu fregnum erum
við á hraðri niðurleið.
„Menn eru að verða þreyttir á eftirsókn eftir
vindi. Ég held að tímarnir séu að breytast til
hins betra. Það sáust til dæmis ekki margir í
sundlaugunum, úti að skokka eða uppi í Blá-
fjöllum fyrir 10 til 15 árum. Fasteignasalar hafa
tjáð mér að menn leggi ekki lengur upp úr því
að eiga þessar stóru húseignir sem voru reistar
fyrir tíu árum. Þeir segja að nú vilji fólk selja
stóra húsnæðið og eiga fremur athvarf uppi í
sveit. Samkvæmt heimildum frá stéttarfélögum
er löngu bókað í öll orlofshús. Menn eru þreyttir
á skarkalanum og streitunni í bænum og fara því
frekar upp í sveit með fjölskyldu sinni.“B
HEIMSMYND 33