Bændablaðið - 22.09.2016, Blaðsíða 56

56 Bændablaðið | Fimmtudagur 22. september 2016
Þrasastaðir er staðsett í Stíflu í
Austur-Fljótum. Stíflan var fyrr-
um allstór sveit með mörgum
bæjum en margar þeirra fóru
í eyði þegar Skeiðsfossvirkjun
var byggð á árunum 1942–1945.
Núna er Þrasastaðir eini bær-
inn í Stíflu. Við nytjum tún og
úthaga flestra þeirra jarða sem
fóru í eyði. Þrasastaðir er ágætis
sauðfjárjörð og sumarbeit fyrir
allan búpening góð en veturnir
geta verið langir og harðir. Það
er sumarfallegt í Fljótum.
Jón er alinn upp á Þrasastöðum
en Íris kemur frá Selfossi.
Árið 1991 kaupir Jón jörðina af
foreldrum sínum, Núma Jónssyni
og Huldu Erlendsdóttur.
Árið 1993 byrjum við svo
búskap með 120 ær og nokkra
hesta.
Í gegnum tíðina hefur mikið
verið unnið utan bús en það er
draumur okkar að geta verið 100
prósent sauðfjárbændur.
Býli: Þrasastaðir í Fljótum.
Staðsett í sveit: Fremst í Stíflu inni
undir Lágheiði.
Ábúendur: Jón Elvar Númason
(1973) og Íris Jónsdóttir (1971).
Fjölskyldustærð (og gæludýra):
Við eigum fjóra stráka: Þórgnýr
(1996), smiður (hann er að hefja
búskap með Kolbrúnu Malmquist
(1998)), Skarphéðinn (1999), nemi
við VMA, Konráð (2005) og Hlynur
(2008), nemar við Sólgarðaskóla í
Fljótum. Þrír smalahundar og einn
minkahundur.
Gerð bús? Sauðfjárbú.
Fjöldi búfjár og tegundir? 700
kindur, 15 hross.
Hvernig gengur hefðbundinn
vinnudagur fyrir sig á bænum?
Allir dagar hafa sína sérstöðu, en
skóli, vinna og að sinna dýrunum er
auðvitað eitthvað sem alltaf er gert.
Skemmtilegustu/leiðinlegustu
bústörfin? Störfin eru mis-
skemmtileg en að taka á móti
lömbum á vorin er alltaf gaman en
að þurfa að halda þeim og mæðrum
þeirra inni þar sem allt er á kafi í
snjó er ekki skemmtilegt.
Hvernig sjáið þið búskapinn
fyrir ykkur á jörðinni eftir fimm
ár? Blikur á lofti og alveg ómögu-
legt að sjá það fyrir sér. Við höfum
verið bjartsýn í mörg ár og vonast
eftir betri afkomu.
Hvaða skoðun hafið þið á félags-
málum bænda? Sennilega er kerfið
sem slíkt orðið of gamalt og úrelt
og getur lítið þegar á heildina er
litið. Eins og sannast á ítrekuðum
launalækkunum til okkar haust
eftir haust. En bændur og þeirra
félagsskapur í grasrótinni er ágæt-
ur.
Hvernig mun íslenskum landbún-
aði vegna í framtíðinni? Eins og
þjóðfélagið er að þróast mun okkur
ekki vegna vel. Íslenskur landbúnað-
ur er fjölskyldubúskapur, rekinn vítt
og breitt um landið, þróunin er ekki
þannig í dag. Verksmiðjubúskapur,
innflutningur og breyttar matarvenjur
hjálpa ekki til að viðhalda íslenskum
landbúnaði.
Hvar teljið þið að helstu tækifærin
séu í útflutningi íslenskra búvara?
Verðum við ekki að horfa til vesturs
eða líta okkur nær og bjóða íslenskan
mat af öllu tagi á Íslandi?
Hvað er alltaf til í ísskápnum? Það
er ekkert til ef það er ekki mjólk þó
að þar sé lýsi, álegg, ostar, grænmeti
og ávextir.
Hver er vinsælasti maturinn á
heimilinu? Rækju-crepes, svið,
lambahryggur og hrossalund.
Íslenskt grænmeti.
Eftirminnilegasta atvikið við
bústörfin? Einhverra hluta vegna
kemur snjór upp í hugann enda
hefur mikið verið brasað í snjó.
Í upphafi búskapar í hálfónýtum
húsum með léleg tæki. Þannig að
eftirminnilegasta atvikið er þegar
ný hús voru tekin í notkun með
breyttri aðstöðu fyrir menn og
skepnur. Uppbygging og ný tæki
af öllu tagi er líka gaman að taka
í notkun og eignast. Gaman er
að rifja upp skemmtileg dýr sem
við höfum átt, góðar ær og mikl-
ar mæður, smalahunda sem skilja
mannamál og fallega góðhesta.
Líf og lyst
BÆRINN OKKAR
Andabringur, humar og hörpuskel
Hörpuskel, humar og önd. Hvað
er betra í haustbyrjun en að
nostra við slíkt úrvals hrá-
efni?
Andabringur í vefju
með agúrku og
vorlauk
• 2-4 stk. litlar
a n d a b r i n g u r
(u.þ.b. 450 g
heildarþyngd)
Fyrir kryddlög
• 1 biti ferskt engi-
fer, fínt saxað
• 4 hvítlauksgeirar,
fínt saxaðir
• ¼ tsk. chilli flögur
• 4 msk. sæt soja sósa
• 2 tsk. sykur
• 1 tsk. kínversk fimm kryddblanda ( má
sleppa eða nota kóríanderduft)
• Smá olía til að pensla kjötið
• 2½ msk. Hoisin sósa
• 2½ msk. plómu (Plum) sósa
• 1 meðalstór agúrka
• 6 stórar (24 cm) hveiti tortilla, eða litlar
kínverskar pönnukökur
• 1 vorlaukur, skorinn á ská
• 75 g súrsuður sushi engifer (skolaður)
Aðferð
Settu andabringu á bretti.
Snyrta skal umfram fitu burt, um
fimm millimetra frá jöðrum kjötsins á
hvorri hlið – og efst og neðst á hverri
bringu. Skerið þvers og kruss á ská í
fituna á sentimetra millibili. Blandið
kryddlög í skál. Setjið andabringu í
og passið að hún sé vel hjúpuð krydd-
leg-
inum.
F l y t j i ð
öndina í plastspoka og
kælið yfir nótt eða í að minnsta kosti
þrjár klukkustundir
Fyrir eldun. Penslið létt með olíu.
Blandið hoisin- og plómusósu í skál.
Skerið agúrkuna í tvennt og svo í
fjórðunga með því að skera hvorn
hluta langsum. Á þennan hátt getur
þú tekið fræin auðveldlega úr. Svo er
þetta skorið í þunnar ræmur.
Öndin er elduð bleik á grilli, pönnu
eða í ofni með kjarnhita um 60 °C.
Setjið á grill í fjórar til fimm mínútur
til að fá skinnið stökkt, en passið að
fitan kveiki ekki í.
Takið þá öndina til hliðar og látið
hvíla í að minnsta kosti fimm mínútur
áðu en hún er skorin.
Setjið á hoisin- og plómusósu-
blönduna á vefjur og rúllið upp með
sneiðum af andabringu, agúrku og
vorlauk. Rúllið þétt. Setjið aftur á
grillið til að hita vefjuna. Skerið
á ská og framreiðið með auka
sósu á kantinum og kannski
smá ferskum kóríander.
Hvítlaukssmjör á humar
Humarhalar eru eitt allra
besta hráefni til matargerð-
ar og kannski bara spari. En
í þessari uppskrift skal ég
sýna þér hversu auðvelt það
er að elda
og njóta
l j ú f f e n g s
g r i l l a ð s
humars með
hvítlaukssmjöri.
Þetta er einföld
en frábær upp-
skrift, sem þarf
ekki að breyta.
• 8 miðlungs humarhalar, klofnir með hníf
og görnin tekin úr.
• 50 g ósaltað smjör
• Tvær matskeiðar af saxaðri steinselju
• 2 hvítlauksgeirar, smátt saxaðir
• Salt og pipar
• Safi úr sítrónu
• Svo er gott að setja smá brauðrasp og 1
eggjarauðu til að halda smjörinu á humr-
inum við eldun.
• Gott salat og nýbakað brauð til að hreinsa
diskinn með.
Hörpudiskur „Ceviche“
• 500 g lítil hörpuskel – helst íslensk úr
Breiðafirði
• 1 stórt rautt greipaldin, börkurinn flysj-
aður af og ávöxturinn skorinn í bita
• Safi úr einni límónu (um 1/4 bolli)
• 1/2 rauðlaukur, sneiddur
• 1 msk fínt saxað jalapeno (eða chili-mauk)
• 1/2 tsk. salt
• 1/4 tsk. ferskur malaður pipar
• 2 matskeiðar saxað ferskt kóríander
• 1 meðalstór avókadó, skrælt og skorið í
bita
Skolið hörpudiskinn í köldu vatni
og sigtið. Geymið í kæli.
Setjið greipaldinbita í skál. Kreistið
safa af límónu og bætið í skálina.
Hrærið saman við rauðlauknum,
jalapeno og kryddið með salti og
pipar. Bætið hörpudisk í blönduna,
hrærið saman og geymið í kæli í að
minnsta kosti tvær klukkustundir, en
ekki lengur en fjórar klukkustundir.
Rétt áður en stendur til að framreiða,
er kóríander hrært saman við (sumir
vilja setja smá gasloga á fiskinn svo
hann sé hálfeldaður).
Berið fram í glerskálum eða á smjör-
pappír. Toppað með avókadó.
MATARKRÓKURINN – BJARNI GUNNAR KRISTINSSON MATREIÐSLUMEISTARI
Þrasastaðir
Mynd tekin við það tilefni þegar Skarphéðinn var fermdur 6. júní 2013.
Kolbrún og Þórgnýr.
Bræðurnir á Þrasastöðum.