Bændablaðið - 27.06.2019, Blaðsíða 47

Bændablaðið | Fimmtudagur 27. júní 2019 47
Á undanförnum tveim til þrem
vikum hefur verið allnokkur
umræða um þá hættu sem stafar
af mikilli þurrkatíð á Suður- og
Vesturlandi. Varla hefur nokkur
úrkoma verið á þessu svæði
síðan í maí og gróður því þurr
og ekki þarf mikið til að eldur
kvikni. Mesta umræðan hefur
verið um hættuna á skógareldi
við Skorradalsvatn og aðgengi
að sumarbústöðum við vatnið.
Án þess að gera lítið úr þeirri
umræðu, sem er vissulega réttmæt,
þá eru mörg svæði sem þurfa
ítarlega úttekt á öryggi ef skógar
eða annar gróðureldur kviknar.
Sumarbústaðabyggðir þurfa
víða að gera áhættumat
Mjög víða á landinu eru þéttar
sumarbústaðabyggðir sem oft og
tíðum er bara ein aðkomuleið um
einbreiða vegslóða sem varla er fær
fyrir stóra slökkvibíla og hvað þá
umferð í báðar áttir umlukin trjám
og skógi. Það er ekki bara tré og
runnar sem geta gert stóreld því
sjaldnast er talað um eld í mosa, en
fyrir þá sem hafa séð grámosabruna
á stóru svæði vita að reykurinn er
svo þykkur að inn í hann fer enginn
og ef vegurinn er við svoleiðis
stað verður sá vegur ekki keyrður
sökum reyks.
Reglur um nálægð trjáa við vegi
og bústaði
Ekki virðast vera til neinar
almennar reglur á Íslandi um
hversu nálægt tré og runnar mega
vera við vegi og bústaði. Ekki
hef ég heyrt af áætlunargerð um
hvernig eigi að tryggja að eldur
breiðist ekki út um of og hvort til sé
áætlun um að gerð séu óbrennanleg
bil á svæðum eins og í Skorradal
eða Grímsnesi.
Fyrir nokkrum árum ferðaðist
ég með kanadískum hjónum sem
vinna við slökkvistörf í Kanada,
hann starfar við áhættumatsgerð
og hún ekur stórum trukk sem er
tankbíll með leirleðju sem sprautað
er í vegkanta til að tryggja vegina
ökufæra ef upp kemur skógareldur.
Í áhættumati á mörgum stöðum
í Kanada er hreinlega gert ráð fyrir
að hús í jöðrum þorpa og smábæja
sé fórnað með því að jarðýtur jafna
þau við jörðu. Leðjubíllinn sprautar
síðan leðju yfir rústirnar til að búa
til óbrennanlegt belti til að verja
hús þar á bakvið.
Einstaka menn forsjálir og
hugsa til hins versta
Fyrir nokkrum árum var ég að
tala við bónda á afskekktum bæ
og barst talið inn á brunavarnir.
Þá sagði hann mér að skammt frá
bænum væri lækur og við hliðina
á honum geymdi hann alltaf
haugsuguna sína. Barkinn, sem að
öllu jöfnu var notaður til að sjúga úr
haughúsinu, var á lækjarbakkanum
til taks ef hann þyrfti að grípa til
hans.
Í þessu tali spurði ég hvort
það tæki ekki óratíma að fylla
haugsuguna af vatni svaraði hann
mér að hann væri búinn að taka
æfingu á þessu í tvígang. Í bæði
skiptin var hann kominn af stað með
fulla haugsuguna af vatni á innan
við 10 mínútum frá því að hann hóf
æfingu.
Spurning um, á svona
þurrktímum, að vera með
haugsuguna tilbúna fulla?
Allavega er brýn nauðsyn á að fólk
almennt hugi að því hvað gerist í
næsta nágrenni við það ef kviknar
eldur. Huga þarf fyrst og fremst að
flóttaleiðum, svo er það hvað sé
hægt að gera til að hefta eld þangað
til slökkvilið kemur á staðinn,
tryggja mannfólki og dýrum öryggi.
Allavega er það gott ráð handa þeim
sem hafa tæki eins og haugsugur
að vera með vatn í þeim. Eða hafa
ónotuð vatnsílát sem taka mikið
magn, full af vatni sem auðvelt er
fyrir slökkvilið að nálgast í neyð.
Förum varlega með eld
Hjón sem ég ferðaðist með hér um
árið og hafði reynslu af stórum
skógareldum, sögðu að það hræddi
þau mest að vita hversu fáir gerðu sér
grein fyrir eyðileggingarmættinum
og hættunni sem skógareldum getur
fylgt.
Sláttu-
CODE
ALARM
PIN
ÖRYGGI – HEILSA – UMHVERFI
Bænda
Smáauglýsingar 56-30-300
KROSSGÁTA Bændablaðsins
Lausn á krossgátu í síðasta blaði
Hjörtur L. Jónsson
liklegur@internet.is
SUÐA TÍÐAR KALL HALD SNJÁLDUR YFIRRÁÐ SVALL
BSTÖKKUR R O T H Æ T T U R
RRÁNDÝR E F U R AUMAMÁLMUR A R M A
EHNOÐAÐ L T Ó S K Ý R L
L A M P I TIL SAUMAÚTLIT N Á L
P HARMUR
UNDIR-
EINS
TVEIR EINS Ó Ð A R A
NÁKOMIÐ
POT N Á I Ð UMFRAM
Í RÖÐFELLA
GBLIKFYRIRHÖFN
ÓLJÓS
ELDA
A S T M A KK NAFN
Á
ENDANUM
VOPN L O K S BRASKA SKRAUT ASJÚKDÓM
P O T A ÓSKIPTÓVILJANDI A L L T
MARGS-
KONAR
YFIRHÖFN Ý M S UOTA
P R
LAND
Í ASÍU
SVEFN K Ó R E A
MÁLÆÐI
MÁLMUR S N A K KFYRIR HÖND
A G N
GRASEY
NAFN-
BÆTUR V I N
ROTNA
ÍS Ú L D N A TRUFLABEITA
A SVIFFYRIRVAF Á T A LISTI S K R Á
ÆXLUNAR-
KORN
GELDA G R Ó
S Í Ð I R FÓSTRAFLÝTIR A L A LÖGURGEÐ V A T NAÐ LOKUM
K V I T T A GEGNADRYKKUR A N S A TVÍHLJÓÐI KRINGUM ÁUNDIR-RITA
J
A
A
F
R
ÞÁTT-
TAKANDI
L
A
AFBROT
Ð
S
I
Ö
L
K
I
ÞRÆLKUN
SPIL
Á
L
N
A
A
U
U
M
Ð
A
AÐALS-
TITILL
FRÁ
H
Ö
FU
N
D
U
R
B
H
•
K
R
O
SS
G
A
TU
R
.G
A
TU
R
.N
ET
108
DANS SNÚA HEYI NYTSEMI HALLANDI MÁLMUR ÓSLÉTTUR SÖNGLA
FÓTA-
BÚNAÐUR
SÖGULJÓÐ
RÚM
HANGA
BEIN
KRAFTUR
ÓRÓLEG
HÓFDÝR
AFSPURN
LISTA-
MAÐUR
OFRA
TVEIR EINS
SPRIKLSKEINA
ANDLIT
SÆLA
GÓNA
ALDIN
SKAR
ÁHRIFA-
VALD
FÍFLAST
RAKI NÖLDRA SRÍÐNIHARMA
FJÖTUR
MATJURT
HLEYPA
ÞÖGN
SÓT
KROPPA
SETTU
GÁTA
ÍHUGA
ÓNEFNDUR
EYÐA
NARSL
URMULL
BIRGJA
TRÍTLASKARÐ
TRÉ
GLOPPU
VAN-
ÞÓKNUN
HOLA
TÚN
AÐ
EFNI
Í RÖÐ ÞRÁFARNAST
BÁS
Í RÖÐ
HRÓP
SVELL
RÝRNA
FRJÁLSA
NABBI
VEIÐA
FANGIINNYFLI
Í RÖÐ
H
Ö
FU
N
D
U
R
B
H
•
K
R
O
SS
G
A
TU
R
.G
A
TU
R
.N
ET
109
Innlegg í umræðuna um gróðureldhættu
Haugsugur geta komið að góðum notum í baráttu við skógarelda.
Fæstir gera sér grein fyrir þeim gríðarlega eyðileggingarmætti sem felst í
skógareldum.