Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.12.1998, Blaðsíða 34

A
JAÐRINUM
Boðað var til ráðstefnu að Hótel
Sögu þann 23. október s.l.
Ráðstefnan var haldin að til-
hlutan Félagsmálastofnunar Reykja-
víkur, Félagsvís-
indadeildar Há-
skóla Islands og
Rauða Kross
Islands.
Tilefnið var að
ræða um aðstæður
og kjör þeirra sem
af ýmsum ástæð-
um geta ekki tekið
þátt í samfélaginu
til jafns við aðra,
vegna áfalla sem þeir hafa orðið fyrir
og þurfa fjárhagslegrar aðstoðar við.
Margir ágætir fyrirlestrar voru
fluttir og flytjendur fræddu ráðstefnu-
gesti um þekkingu sína og rannsóknir
á fátækt, og um íslenska rannsókn sem
gerð hefur verið um konur í minni-
hlutahópum.
Meðal annars var rætt um umfang
fátæktar hér á landi og afleiðingar.
Hvernig efnahagslegt framlag sam-
félagsins til þeirra einstaklinga sem lent
hafa í fjárhagslegum vanda vegna
sjúkdóma, langvinns atvinnuleysis eða
annarra aðstæðna, getur orðið til þess
að ýta fólki út “á jaðarinn”. Hvernig
efnahagslegar aðstæður halda stórum
hópum fólks fyrir utan venjulegt
samfélagsmunstur með of naumu
fjárhagslegu framlagi.
Nokkuð stór hópur í þjóðfélag-
inu er einhvern tímann á ævinni
fátækur. Sem betur fer oftast í
skamman tíma, en það er alvarlegt
að 7.000 til 8.000 íslendingar skuli
búa við viðvarandi fátækt.
Aumliðnum árum hafa ýmsar
kannanir verið gerðar sem
sýnt hafa að fátækt er til í okkar
landi. Því miður hafa stjórnvöld
lítið brugðist við og einstaka menn
telja það eðlilegt ástand að fátæktar
gæti í þjóðfélaginu, þrátt fyrir alla
velmegun og batnandi afkomu
hvort heldur er litið til fyrirtækja
eða ríkisfjárhirslunnar.
Samkvæmt skattframtölum
1988 voru 17 - 20% framteljenda
undir fátæktarmörkum. Ætla má að
ástandið hafi batnað eitthvað allra
síðustu ár með minnkandi atvinnu-
leysi.
Svipað ástand var í Danmörku
fyrir 20 árum en síðan hefur bilið á
milli afkomu þeirra sem njóta opin-
bers fjárhagsstuðnings í löndunum
breikkað, þar eru Danir komnir
langt fram fyrir Island í stuðningi
við sitt fólk. Það kom einnig fram
að 20% af þeim sem höfðu tekjur
undir fátæktarmörkum á árinu 1988
voru einhleypingar, fleiri konur en
karlar voru í þeim hópi. Samkvæmt
þeim könnunum sem síðar hafa
verið gerðar kemur fram að 2-3%
þjóðarinnar telst fátæk og hefur lifað
við viðvarandi fátækt um árabil.
s
Aárunum 1996 - 1997 var rann-
sókn unnin á vegum Félags-
vísindastofnunar Háskólans þar sem
leitast var við að varpa ljósi á aðstæður
þeirra sem fengu fjárhagsaðstoð til
langs tíma í Reykjavík. Skýrsla um
þessa rannsókn er væntanleg.
Það kemur í ljós að Islendingar eru
ekki mikið fyrir að bera aðstæður sínar
á torg. I könnun sem gerð var samtímis
á öllum Norðurlöndunum kom fram að
fátækir Islendingar neita sér oftar um
hluti en aðrar norrænar þjóðir, að 67%
neituðu sér um hluti eins og gjafir, bíó-
ferðir og annað fimm sinnum eða oftar
á því tímabili sem könnunin náði yfir.
Þetta hlutfall er miklu, miklu hærra en
á hinum Norðurlöndunum.
Aftur á móti þegar spurt var hvort
fólk teldi sig fátækt snérist dæmið
alveg við og 67% Islendinga taldi sig
ekki fátæka þrátt fyrir þann mikla
mismun sem kom fram um kaupgetu á
ýmsum veraldlegum hlutum.
Hjá þeim hóp sem fátækastur er
koma fram ýmsir kvillar sem reynst
gætu þjóðinni dýrir hvað varðar
almennt heilbrigði. í 30% tilfella koma
fram hjartsláttartruflanir, 74% hafa
fengið kvíðaköst, 50% þjást af svefn-
leysi og 68% finna fyrir depurð.
Við þetta má svo bæta einni könnun
enn sem gerð var á vegum landlæknis-
embættisins, þar kemur fram að u.þ.b.
1/3 sjúklinga sem spurðir voru, fresta
eða hætta við heimsókn til læknis eða
að kaupa lyf.
Guðríður Ólafsdóttir.
Hlerað í hornum
Kona ein var lengi búin að kvíða því
að fara til geðlæknis vegna ákveðinna
vandamála. Svo gekk allt að óskum
hjá geðlækninum og þá sagði konan
við geðlækninn: “Ja, þar fór nú mikill
kvíði fyrir lítið.”
oooooo
Tveir menn töluðu sarnan og annar
sagði hinum að kona sín hefði verið
jómfrú þegar þau kynntust. Þá svaraði
hinn: “Ja, mín var nú bara læknaritari.”
oooooo
Jón sagði Gunnari frá því að hann hefði
vaknað um eittleytið um nóttina við
einhvern grunsamlegan hávaða úti
í garðinum og þegar hann fór að gá
að því hvað ylli þessu þá sá hann
par bak við runna í rammasta
ástarleik. Gunnar spurði hvað hann
hefði gert og Jón sagðist hafa sótt
fulla vatnsfötu og skvett úr henni
yfir parið. “Og hvað sagði konan
þín?”, spurði Gunnar. “Hún sagði
ekki neitt, enda kom hún ekki úr
saumaklúbbnum fyrr en tvö,
hundblaut.”
oooooo
Eldgömul gáta er til um tóbaks-
baukinn og er svona:
Hver er sá hóll, holur að innan
dunar í honum djangans mikið.
Rektu nef í rass hans
og ráddu hvað hann heitir.
Þessi gáta var eitt sinn borin undir karl
einn sem þótti heldur vitgrannur. Hann
hugsaði sig lengi um en sagði svo:
“Það skyldi þó ekki vera heilagur
andi”.
oooooo
Yfirlæknir geðdeildarinnar var funa-
bráður. Hann hringdi einu sinni í eitt
ráðuneytanna og þótti símadaman
heldur sein í svifum og ekki taka nógu
mikið tillit til sín og spurði því með
þjósti: “Veistu hver ég er?” Þá ansaði
stúlkan rólega: “Nei það veit ég ekki,
en ég veit hvaðan þú ert að hringja.”
34