Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.06.1999, Qupperneq 21

/
Avarp Hauks Þórðarsonar á baráttufundi á Ingólfstorgi:
Góðir fundarmenn,
ágætu félagar!
Til þess að árangurs sé að
vænta í málefnum öryrkja og
eldri borgara er samstaða
þessara hópa grundvallaratriði -
sameinaðir stöndum vér, sundraðir
föllum vér-. Þegar grannt er skoðað
eru áhersluþættir
þessara hópa
mjögáþekkir þeg-
ar til kastanna
kemur í barátt-
unni fyrir mann-
sæmandi lífskjör-
um og almennri
þátttöku í samfé-
laginu. Mann-
sæmandi lífskjör
eiga m.a. að
grundvallast á framkvæmd almanna-
trygginga og fyrirkomulagi t.d.
lífeyriskerfanna í landinu. í árdaga
almannatrygginga hér á landi fyrir
rúmum 60 árum blandaðist engum
hugur um að þarna væri loks komin
trygging í eigu þjóðarinnar sem mundi
ábyrgjast veraldlega velferð þeirra
sem ekki gætu aflað sér tekna vegna
afleiðinga sjúkdóma eða slysa og
vegna aldurs. Því miður var þetta
tálvon því að ábyrgð almannatrygg-
inganna reyndist haldlítil varðandi
veraldlega velferð þeirra sem trygg-
inganna áttu að njóta. Þar er ekki um
að kenna starfsmönnum almanna-
trygginga. Framgangur almanna-
trygginga á Islandi er í höndum
stjórnmálamanna. Eftirþvísemárin
hafa liðið breyttist almannatrygg-
ingakerfið í flókið bákn, völundarhús
vandumratað, og nýjar kynslóðir
misstu sjónar á upphaflegum tilgangi
þess. Afar sorgleg þróun það. Þarna
eru okkur viðblasandi samstöðu- og
samstarfsverkefni, fjölþætt og um-
fangsmikil, sem trauðla verða þó ekki
leyst nema til komi meðverkun úr
röðum pólitískra afla í landinu. Það
skulum við hafa hugfast hvar sem við
stöndum í flokki.
Seint á síðasta ári var haldið upp á
50 ára afmæli Mannréttindayfir-
lýsingar Sameinuðu þjóðanna. Island
hefur fullgilt þessa yfirlýsingu fyrir
margt löngu. Það kann að virðast
merkilegt að í henni eru engin bein
ákvæði sem varða öryrkja eða aldraða
sérstaklega, enda voru málefni þeirra
lítt í sviðsljósinu fyrir 50 árum.
Nú er ár aldraðra. Ar fatlaðra var
1981 og í framhaldi af því ári urðu
fatlaðir meira sýnilegir í samfélögum
heimsins en áður hafði verið. Strax
árið eftir komu samþykktir frá þingi
Sameinuðu þjóðanna sem snertu fatl-
aða og enn var skerpt á réttindum fatl-
aðra í yfirlýsingu heimsþings Sam-
einuðu þjóðanna í Vín árið 1993 um
mannréttindi. Síðan kom samþykkt
frá Sameinuðu þjóðunum fyrir 5
árum, árið 1994, sem ber heitið
Grundvallarreglur Sameinuðu þjóð-
anna um jafna þátttöku fatlaðra. Þess-
ar grundvallarreglur ná til nánast allra
þátta sem finnast innan mannlegs
samfélags og hafa þær nú verið stað-
festar af Alþingi íslendinga. Grund-
vallarreglur Sameinuðu þjóðanna
hafa vitaskuld ekki lagagildi en með
staðfestingu sinni er Alþingi skylt að
taka fullt mið af þeim við lagasetningu
og ríkisstjórnum við útgáfu reglu-
gerða og annarra reglna. Vonandi er
Hlerað í hornum
Og enn lausleg endursögn úr Degi:
Jón vinnumaður kom til læknis í
héraðinu og var fótbrotinn og
læknirinn spurði eðlilega hvernig
þetta hefði viljað til. “Jú, sjáðu,
þegar ég kom vinnumaður að Höfða
fyrir 25 árum...” Læknirinn bað
hann blessaðan að fara ekki svona
langt aftur í tímann, en vinnumaður
hélt áfram. “Þegar ég fór að sofa
annað kvöldið mitt kom heimasætan
á bænum og þráspurði mig hvort það
að ár aldraðra leiði til jákvæðra ferla
varðandi réttindi eldri borgara í lík-
ingu við það sem gerðist í framhaldi
af ári fatlaðra á sínum tíma.
Að setja grundvallarreglur eða
raunar hvaða reglur sem er í
markmiðaskyni er mjög þörf iðja.
Meira er þó urn vert að þær reglur sem
settar eru séu í heiðri hafðar og að eftir
þeim sé farið, að unnið sé að mark-
miðum af fullum heilindum. A því
er vissulega víða brestur í heiminum,
einnig hér á landi. Við værum ekki
hér ef við teldum allt vera í himnalagi
í málefnum öryrkja og aldraðra. A
hinn bóginn vitum við mætavel að
seint verður allt í himnalagi. Okkur
hér á íslandi skortir hvorki lög né
reglugerðir. Hins vegar skortir á að
hlutimir séu framkvæmdir. Okkur ber
því að halda á lofti kröfum um að lög-
um sé framfylgt og eftir reglum farið.
Þess vegna er það skylda okkar að
koma skilaboðum okkar til stjórn-
valda hvað þetta varðar, jafnt þegar
þingkosningar eru framundan sem á
öðrum tímum.
Takk fyrir samfylgdina. Megi mál-
efnum okkar ávallt fylgja brautar-
gengi.
Haukur Þórðarson.
formaður ÖBI.
væri virkilega ekkert sem hún gæti
gjört fyrir mig. Þannig gekk þetta
nokkur kvöld en ég sagði alltaf að
hún gæti ekkert fyrir mig gjört.” “Já,
en hvað í ósköpunum kemur þetta
fótbrotinu við?”, spurði læknirinn.
Þá sagði vinnumaður: “Jú sjáðu til,
þegar ég svo var að gera við hlöðu-
þakið í morgun, þá áttaði ég mig allt
í einu á því hvað hún hefði átt við
og mér varð svo mikið um að ég
hrapaði niður af þakinu og fótbraut
mig.”
Haukur
Þórðarson
fréttabréf öryrkjabandalagsins
21