Orð og tunga - 2020, Side 22

10 Orð og tunga
Ítalinn sem um ræðir fluttist til Íslands að því er virðist vegna stúlku
sem hann var í sambandi við og því dregur B þá ályktun að hún
hljóti að hafa verið íslensk en skýtur inn ögninni hvað á undan eins
og til að setja fyrirvara á orð sín hugsanlega af því hún þekkir ekki til
stúlkunnar þótt kringumstæður bendi til íslensks þjóðernis hennar.
Augljóslega er B ekki að leita hér að orði heldur snýst þetta um það
hvort stúlkan var íslensk eða ekki. B fær síðan stuðning við orð sín
með jánki A í línu 8 sem þekkir væntanlega betur til enda umræddur
Ítali vinnufélagi hans.
4.2  hvað á undan tíma- og magnliðum
Notkun agnarinnar hvað í dæmi (4) er sambærileg þeirri notkun sem
sjá má í öllum dæmum þar sem hvað beinist að tíma, fjölda eða magni.
Lítum fyrst á þetta dæmi.
(5) Fyrirtæki: ÍSTAL (07­107­01)
01 A: við
02 B: já
03 A: erum komin með sko þarna Títan fyrirtæki sem að (.) (u-)Hamar
04 keypti hlut í
05 B: nú
→ 06 A: já og (f-) fengum (.) (e-) hvað átta manns örugglega yfir til
07 okkar sko
08 B: jájá
09 A: og þau eiga að sjá um sko allt hosting [fyrir okkur]
10 B: [já ] einmitt
Hér ræða tveir vinir um störf sín og A greinir frá hlutakaupum fyrir­
tækisins sem hann vinnur hjá, Hamri, í öðru fyrirtæki. B er ekki kunn­
ugt um þetta eins og sjá má á viðbrögðum hans í línu 5 þar sem nú
má túlka sem merki um nýjar upplýsingar fyrir B og áhuga hans á að
heyra meira sem mælandi bregst við með staðfestingu í línu 6 (sbr.
Helgu Hilmisdóttur 2016:137–140). Í framhaldinu segir hann síðan frá
því að nokkrir starfsmenn frá hinu fyrirtækinu hafi við það flust yfir
til þeirra. Orðið jájá í línu 8 er merki frá B um að hann hlusti og sé með
á nótunum, svokölluð endurgjöf, en ekki staðfesting á fjölda þeirra
starfsmanna sem A nefnir þar sem B þekkir ekki til þessara mála.
Endurtekningarnar (f­), hikið (e­) og þögnina (.) ásamt ögninni hvað
mætti hugsanleg líta á sem merki um að mælandi muni ekki í bili hvað
þetta voru margir sem komu til þeirra við samruna fyrirtækjanna, sbr.
dæmi (3) í 4.1. Allt eins líklegt er þó að mælandi sé hér ekki að leita
tunga_22.indb 10 22.06.2020 14:03:49