Bændablaðið - 16.07.2020, Blaðsíða 38

Bændablaðið | Fimmtudagur 16. júlí 202038
Það hefur viðrað nokkuð vel til
heyskapar víðast hvar á landinu
og voru kúabændur margir langt
komnir ef ekki búnir með fyrsta
slátt nú í júlíbyrjun. Flestir heyja
í plastaðar heyrúllur eða bagga,
sumir setja heyið í stæður en
fáir í turna. Heyrúllurnar eru
yngsta en jafnframt útbreiddasta
aðferðin við að geyma hey hér á
landi enda hentug fyrir marga.
Mikil þróun hefur þó orðið við
heyskap í stæður og turna og eru
þær aðferðir nú orðinn álitlegur
kostur, einkum fyrir stærri
kúabú.
Að undanförnu hafa nokkrir
ráðunautar hjá RML farið í
heimsóknir til bænda á Norður-,
Suður- og Vesturlandi sem heyja
í steyptar stæður. Tilgangurinn er
að kynna okkur og fylgjast með
heyskaparaðferðinni og bera saman
mismunandi frágang og vinnslu.
Eftir að farið verður að gefa úr
stæðunum í vetur verður svo gefin
út skýrsla um heyskap í steyptar
stæður.
Fljótlegur heyskapur
Afköstin við stæðuheyskap geta
verið mjög mikil en sumir bændanna
sem við heimsóttum kláruðu allan
fyrsta slátt fyrir kýrnar á innan við
þremur sólarhringum. Margir nýta
sér verktaka þar sem að það er í
boði, sérstaklega á Suðurlandi, en
einnig er nokkuð um það að bændur
eigi tækjakostinn sameiginlega. Oft
er um að ræða sjálfhleðsluvagna
aftan í traktora sem taka heyið upp
úr múgum með sópvindu fremst,
saxa það með hnífum eða tromlu
og blása því aftur í vagninn sem
er svo losaður í stæðuna. Einnig
eru notaðir svokallaðir múgsaxarar
sem keyrðir eru á múgana og taka
heyið upp með sópvindu, saxa
það og blása yfir á vagn sem
keyrður er samhliða saxaranum.
Múgsaxararnir eru yfirleitt mun
afkastameiri en mannaflsfrekari
þar sem að mann þarf til að keyra
saxarann og helst tvö sett af
traktorum með vagna með honum
til þess að nýta tímann sem best.
Þjöppun og frágangur lykillinn
að góðum árangri
Þó svo að gangi hratt að koma
heyinu heim er allra mikilvægast
að gefa sér tíma til að jafna og
þjappa vel í stæðunni á milli vagna.
Þjöppunin er til þess að lágmarka
loft í stæðunum og tryggja góða
verkun á heyinu. Eftir því sem að
heyið er þurrara og grófara þarf að
eyða meiri tíma í þjöppun en hún
er framkvæmd með því að keyra
þungar vinnuvélar fram og til baka
eftir stæðunni, stundum með sérs-
tökum stæðuvaltara eða jöfnunar-
búnaði.
Þegar allt heyið er komið í
stæðuna er plast breitt yfir til að
verja hana og það fergt, oftast með
gömlum dekkjum. Vandasamast
en einna mikilvægast er að ganga
vel frá köntunum þannig að ekki
komist vatn og vindar að heyinu.
Flestir setja sandpoka á kantana en
misjafnt er hvort menn láti plastið
ná niður með veggjunum eða ekki.
Einn helsti kostur stæðuverkunnar á
að vera einsleitt fóður og því er afar
mikilvægt að þjöppun og frágangur
takist sem best svo að heyið verði
gott fóður.
Nýjungar í frágangi
Á einum bæ, Gunnbjarnarholti í
Skeiða- og Gnúpverjahreppi, var
notaður nýr búnaður frá hollenska
fyrirtækinu Easy Silage. Það er
sérstakur segldúkur með hólkum
eftir honum endilöngum sem
saltpækill er settur í til að halda
dúknum niðri. Þessar pækillagnir
í dúknum eru tengdar við tank
en sérstakur ventill hleypir úr
dúknum í tankinn jafnóðum og
dúknum er rúllað upp til að gefa
úr stæðunni. Yfir stæðunni er svo
kefli sem keyrir á hjólum fyrir utan
veggina. Dúkurinn er svo undinn
upp á keflið eftir því sem gefið er
úr stæðunni og að sama skapi er
honum svo rúllað af keflinu á nýja
stæðu. Dúkinn á svo að vera hægt
að nota ár eftir ár.
Hjalti Sigurðsson
ráðunautur í nautgriparækt
Ráðgjafarmiðstöð landb.
hjalti@rml.is
Heyjað í stæður
Rakað saman á Ósabakka og hirt jafnóðum með múgsaxara og vagni frá Fögrusteinum ehf. Myndir / Hjalti Sigurðsson
Hey komið í stæðu í Þrándarholti.
Gengið frá stæðu í kvöldsólinni í Stóru-Hildisey II 18. júní.
Sérstakur stæðuvaltari í Gunnbjarnarholti. Þunginn kemur niður á granna
snertifleti sem þrýsta heyinu niður í stæðuna.
Nýr yfirbreiðslubúnaður á stæðu í Gunnbjarnarholti og fjölnota dúkur. Eftir
dúknum endilöngum liggja saltpækilslagnir sem halda honum niðri.
Aukastæða á plani í Stóru-Hildisey II jöfnuð og þjöppuð með skotbómulyftara.
Lely Center Ísland
Reykjavík: Krókháls 5f – Sími 414 0000 – www.vbl.is
Akureyri: Óðinsnes 2 – Sími 464 8600
KÚPLINGAR í flestar
gerðir dráttarvéla
Bænda
bbl.is Facebook