Fréttablaðið - 22.08.2020, Síða 24

ÞAÐ SPARKAÐI EINHVER
UPP HURÐINNI OG SKAUT
KÆRUSTUNA MÍNA.
Frá blaðamannafundi fjölskyldu Breonnu: lögmenn fjölskyldunnar, Benjamin Crump og Lonita Baker, ásamt móðurinni Tamiku Palmer. MYND/GETTY
Hrey f ing in Black Lives Matter hefur verið áberandi í u m r æ ðu n n i að undanförnu í kjöl­far mótmæla sem
staðið hafa yfir í bandarískum stór­
borgum.
Opinbert markmið hreyfingar­
innar sem hrundið var af stað fyrir
sjö árum er að hvetja til of beldis­
lausrar, borgaralegrar óhlýðni í
mótmælaskyni við lögregluof beldi
og allt fordómadrifið of beldi gagn­
vart svörtu fólki.
Flestum er enn í fersku minni
mótmælahrinan sem fór af stað í
Minneapolis snemmsumars eftir
að George Floyd lést í andnauð
þegar hvítur lögreglumaður hélt
honum niðri í götunni með hnénu
og þrengdi þannig að hálsi hans.
Mótmælahrinan náði til f jölda
bandarískra borga og hefur krafan
um að kastljósinu sé beint að lög­
regluof beldi gagnvart svörtum ein­
staklingum og kynþáttamisrétti í
Bandaríkjunum almennt, aldrei
verið háværari.
Réttlæti fyrir George Floyd
George Floyd, nafn sem stór hluti
heimsbyggðarinnar nú þekkir, lést
þann 25. maí síðastliðinn. Daginn
eftir, þegar myndskeið af hand­
tökunni varð opinbert, var öllum
fjórum lögreglumönnunum sem
hlut áttu að máli vikið úr starfi. Nú
hefur sá sem þrengdi að öndunar­
vegi George með þeim afleiðingum
að hann lést, Derek Chauvin, verið
ákærður fyrir manndráp og hinir
þrír fyrir aðild sína að málinu.
Annað mál, sem fékk minni
athygli á sínum tíma en hefur nú
náð upp á yfirborðið í bandarískum
fjölmiðlum og verið uppspretta
mótmæla í borginni Louisville í
Kentucky, þar sem atvikið átti sér
stað, og víðar, er andlát Breonnu
Taylor.
Andlát Breonnu Taylor
Þann 13. mars síðastliðinn var
Breonna Taylor, 26 ára svört kona,
starfsmaður sjúkrahúsa borgar­
innar, sofandi heima hjá sér ásamt
kærasta sínum, Kenneth Walker.
Þau stóðu upp úr rúminu rétt eftir
miðnætti þegar þau heyrðu bankað
harkalega á útidyrahurðina. Eftir
stutt samskipti við þá sem við
dyrnar stóðu, skaut Kenneth úr
byssu sinni og lögreglan sem hafði
bankað á dyrnar svaraði í sömu
mynt, skaut þónokkrum skotum,
sem einhver lentu í Breonnu.
Samkvæmt kærastanum, Kenn­
eth, hóstaði Breonna og barðist við
að ná andanum í alla vega fimm
mínútur eftir að hún var skotin.
Samkvæmt The Louisville Courier
Journal fékk hún aftur á móti enga
aðstoð fyrr en um 20 mínútum eftir
að skot lögreglunnar hæfðu hana.
Leitarheimild vegna sendingar
Ástæða þess að lögreglan bankaði
upp á á heimili parsins er sú að hún
hafði haft til rannsóknar tvo menn
grunaða um fíkniefnasölu. Dómari
hafði gefið út leitarheimild í íbúð
Breonnu þar sem grunur lék á að
annar mannanna hefði notað íbúð­
ina til að taka á móti sendingum.
Dómarinn skrifaði upp á svo­
kallaða „no­knock warrant“, eða
leitarheimild sem gefur lögreglunni
leyfi til að fara inn í húsnæði án við­
vörunar og án þess að kynna sig sem
lögreglu.
Engin fíkniefni fundust í íbúðinni
og eftir að mótmælin vegna and­
láts Breonnu hófust í lok maí, hefur
þessi tegund leitarheimildar verið
bönnuð og nú hefur einum lögreglu­
mannanna verið sagt upp störfum.
Hver skaut fyrst?
Lögreglan í Louisville hefur haldið
því fram að lögregluþjónarnir hafi
ekki hafið skothríð fyrr en Ken­
neth hafi skotið í átt að þeim og ein
kúlnanna lent í hné lögreglumanns,
sem síðar jafnaði sig.
Jafnframt heldur lögreglan því
fram að jafnvel þó leyfi hafi verið
fyrir því að fara inn án þess að
kynna sig eða banka, hafi þeir
bankað oft og kynnt sig sem lög­
reglu áður en farið var inn í íbúð­
ina. Kenneth hefur aftur á móti
sagt að vissulega hafi þau vaknað
við hávært bank og spurt hver væri
þar, en aldrei heyrt tilkynningu um
að það væri lögreglan. Samkvæmt
lögreglunni brutu þeir sér leið í
gegnum útidyrahurðina og lentu
þá undir eins í skothríð sem þeir
svöruðu með því að skjóta á móti.
Engin ákæra
Eins og fyrr segir var einum lög­
reglumannanna, Brett Hankison,
sagt upp störfum. Hinir tveir, Jon
Mattingly og Myles Cosgrove, hafa
verið færðir til í starfi, en enginn
þeirra hefur verið ákærður fyrir
glæp. Málið er enn til rannsóknar
hjá saksóknara Kentucky­fylkis og
FBI. Móðir Breonnu hefur jafnframt
höfðað mál gegn lögreglumönn­
unum þremur sem áttu hlut að máli.
Kenneth Walker, 27 ára gamall
eftirlifandi kærasti Breonnu, var
handtekinn á staðnum og í fram­
haldi ákærður fyrir tilraun til
manndráps eftir að hafa skotið einn
lögreglumannanna í fótinn. Fallið
var frá ákærunni þann 22. maí eftir
að yfirvöld fundu fyrir auknum
þrýstingi frá mótmælendum.
Faðir Kenneth og alnafni sagði í
Louisville Courier Journal nú um
miðjan mánuðinn að hvorki sonur
hans né kærasta hans til margra ára
hefðu verið fíkniefnasalar. Þau hafi
bæði verið í vinnu og löghlýðnir
borgarar. Hefðu þau vitað að lög­
reglan væri við dyrnar hefðu þau
hleypt henni inn án vandræða, lög­
reglan hafi aftur á móti gerst sek um
hryllileg mistök.
Ættingjarnir ósáttir
Ættingjar Breonnu og lögfræðingar
halda því fram að lögreglan hafi
aldrei kynnt sig sem slíka og benda
jafnframt á að Kenneth hafi haft
leyfi fyrir byssunni sem hann skaut
úr. Hann hafi óttast um líf þeirra og
haldið að um innbrot væri að ræða.
Símtal við neyðarlínuna styður
þessa skýringu en þar segir Kenn­
eth: „Það sparkaði einhver upp
hurðinni og skaut kærustuna mína.“
Fjölskyldan hefur jafnframt lýst yfir
undrun sinni yfir því að lögreglan
hafi ákveðið að framkvæma leitina
um miðja nótt, enda hafi þá þegar
verið búið að handtaka þann grun­
aða í málinu.
Það sem hefur áunnist
Mál Breonnu hefur loks náð athygli
um öll Bandaríkin, en sumir vilja
meina að það hafi tekið þennan
tíma vegna COVID­19 faraldursins.
Þann 11. júní voru heimildir lög­
reglu til að fara inn á heimili án þess
að banka eða kynna sig, bannaðar.
Þann 23. júlí var lögreglumann­
inum Brett Hankison sagt upp
störfum.
Borgarstjóri Louisville, Greg
Fischer, hefur tilkynnt að um fleiri
breytingar verði að ræða og meðal
annars verði tilnefndur nýr lög­
reglustjóri, lögreglumönnum verði
gert að bera myndavélar á sér við
húsleit og eftirlit með lögreglu­
mönnum borgarinnar verði aukið.
Nú, fimm mánuðum eftir dauða
Breonnu, átti fjölskylda hennar fund
með fyrsta svarta yfirmanni dóms­
mála í Kentucky, Daniel Cameron,
og ítrekaði kröfu sína um að lög­
reglumennirnir yrðu sóttir til saka.
Tamika Palmer, móðir Breonnu,
lét hafa eftir sér á blaðamannafundi
við tilefnið: „Þetta er orðið stærra
en Breonna, stærra en Black Lives.
Við þurfum að finna leið til að laga
borgina, græða sárin.“
Fjölmiðlakonan Oprah Win­
frey hefur aldeilis látið til sín taka
í baráttunni fyrir réttlæti til handa
Breonnu. Tímarit hennar, O, breytti
út af vananum í fyrsta sinn á tutt­
ugu ára útgáfuferli og birti ekki
mynd af Opruh sjálfri á forsíðunni,
heldur er Breonna forsíðufyrir­
sætan á septembertölublaðinu sem
er komið út.
Forsíðutextinn er á þessa leið:
Breonna Taylor, fædd 5. júní 1993
– myrt af lögreglu 13. mars 2020.
Hennar líf skiptir máli.
En Oprah bætti um betur og lét
í byrjun mánaðarins setja upp 26
auglýsingaskilti í Louisville, jafn­
mörg og árin sem Breonna lifði.
Skiltin skarta téðri forsíðumynd
af Breonnu ásamt ákallinu: „Farið
fram á að lögreglumennirnir sem
komu að morðinu á Breonnu Taylor
verði handteknir og sóttir til saka!“
Hávær krafa um breytingar
Misréttið sem svartir Bandaríkjamenn hafa mátt þola af hálfu þarlendrar lögreglu hefur valdið mótmælaöldu
undanfarna mánuði. Mál Breonnu Taylor, 26 ára konu sem skotin var af lögreglu á heimili sínu, er þar á meðal.
Björk
Eiðsdóttir
bjork@frettabladid.is
Hreyfingin Black Lives Matter hefur verið mjög áberandi í umræðunni
undanfarin misseri, í kjölfar gríðarlega mikillar mótmælahrinu sem staðið
hefur yfir í bandarískum stórborgum og sér ekki fyrir endann á. MYND/GETTY
Nú í september, í fyrsta sinn í 20 ára
sögu O tímaritsins, prýðir Oprah
Winfrey ekki forsíðu blaðsins.
2 2 . Á G Ú S T 2 0 2 0 L A U G A R D A G U R24 H E L G I N ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð