Morgunblaðið - 12.03.2020, Qupperneq 18

191
120
130 127
138 140
183
135
Greining á sorpi á höfuðborgarsvæðinu
Magn plasts og pappírsefna í sorptunnum 2011-2019 Skilgjaldsskyldar drykkjarvöruumbúðir í sorpi
Innihald orkutunnu höfuðborgarbúa Matarleifar í orkutunnum höfuðborgarbúa
50
40
30
20
10
0
200
150
100
50
0
2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 20192011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
Kartöfl ur, 5% Grænmeti, 30%
Brauð, 15%
Ávextir, 10%
Fiskur, 15%
Kjötmeti, 25%
Milljónir kr. í skilagjald af umbúðum árin 2012-2019Kíló á hvern íbúa á höfuðborgarsvæðinu
Um helmingur sorps
í orkutunnum eru
matarleifar eða um
69 kg á hvern íbúa árlega
Af öllu sorpi sem skilað
er til Sorpu nema
matarleifar um
75 kg á hvern íbúa árlega
28
31
17
31
14
26
16
30
34
28
19
30
18
23
15
20
13
42 Plast Pappír og pappi
Heimild: Sorpa, húsasorpsrannsókn
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Sigurvegarinn í rannsókn Sorpu á
flokkun og endurvinnslu heimilis-
sorps á síðasta ári er hinn almenni
neytandi. Sérstaklega er áberandi
hvað flokkun hefur aukist á plasti á
síðustu árum, að sögn Bjarna Gnýs
Hjarðar, yfirverkfræðings Sorpu.
Hann segir að
heimili endur-
vinni úrgang sem
aldrei fyrr og
nýti allar mögu-
legar leiðir.
Bjarni segir
sláandi hversu
mikið plast hafi
minnkað í sorp-
tunnum íbúa á
höfuðborgar-
svæðinu síðustu
ár, en meðfylgjandi mynd sýnir
þróun í nokkrum flokkum í rann-
sókn á húsasorpi í fyrra og nokkur
síðustu ár. Í rannsókninni er byggt
á sýnum sem tekin eru úr sorp-
hirðubílum.
Skýringarnar á minna plasti í
orkutunnum við heimili segir Bjarni
að geti verið nokkrar, en ekki síst
séu heimilin orðin mjög meðvituð
um notkun á plasti og flokkun.
Heimilin hafi almennt dregið úr
notkun á plasti og aukið endur-
vinnslu í kjölfar mikillar umræðu
um plastmengun. Þá þróun megi sjá
í skilum á plasti á endurvinnslu-
stöðvum.
Drykkjaumbúðir fyrir
135 milljónir í ruslið
Farvegum fyrir plast til endur-
vinnslu hafi verið fjölgað í nokkrum
sveitarfélögum á höfuðborgarsvæð-
inu og alls staðar sé um sérsöfnun
fyrir plast að ræða á höfuðborgar-
svæðinu. Í þriðja lagi hafi birgjar
boðið aðrar lausnir fyrir umbúðir
en áður, m.a. sé plastefnið léttara
en áður og fleiri bjóði pappír.
Bjarni segir að orkutunna við
heimili hafi verið léttari í fyrra
heldur en 2018. Í fyrra hafi hver
íbúi að meðaltali hent 177,5 kílóum
af óflokkuðum blönduðum úrgangi,
ýmist í orkutunnu við heimili eða
með sambærilegum hætti í gám á
endurvinnslustöð. Síðustu ár hefur
þetta magn verið á bilinu frá 186
kílóum og mest var blandað, óflokk-
að rusl rúmlega 200 kíló á íbúa að
meðaltali 2011 og 2012.
Um 50% úrgangs í orkutunnu
voru matarleifar, eða um 67 kíló á
íbúa, og segir Bjarni að þar gæti
verið verk að vinna fyrir heimilin.
Þá sé hægt að sjá skýr merki um
breytt mataræði fólks í niður-
stöðum húsasorpsrannsóknar
Sorpu.
Magn drykkjarumbúða sem
greitt er fyrir á endurvinnslu-
stöðvum dróst saman í fyrra. Eigi
að síður komu upp úr orkutunn-
unum umbúðir sem rúmlega 135
milljónir króna hefðu verið greiddar
fyrir við skil til Endurvinnslunnar.
2018 nam þessi upphæð rúmlega
185 milljónum króna.
Bjarni skýrir minna magn um-
búða í tunnunum m.a. með fjölgun
móttökustöðva og að þær sem fyrir
eru hafi verið gerðar öflugri og að-
gengilegri. Þá segir Bjarni að hluti
skýringarinnar liggi líklega í því að
í fyrra hafi harðnað í ári miðað við
árin á undan og þá geti 16 krónur
fyrir hverja flösku eða dós skipt
máli fyrir marga.
Endurunnið sem aldrei fyrr
 Áberandi hvað flokkun á plasti hefur aukist á síðustu árum samkvæmt rannsókn á húsasorpi
 Orkutunnur við heimili léttari í fyrra en 2018  Helmingurinn í tunnunum er matarleifar
18 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 12. MARS 2020
Afgreiðsla Tryggingastofnunar
ríkisins (TR) er lokuð meðan
neyðarstig almannavarna varir. Í
tilkynningu frá TR segir að hún
bjóði upp á aukna fjarþjónustu
fyrir viðskiptavini sína við þær
aðstæður sem nú hafa skapast í
samfélaginu vegna kórónuveir-
unnar. Stjórnvöld hafa lýst yfir
neyðarstigi og beinir sóttvarna-
læknir því sérstaklega til þeirra
sem teljast til viðkvæmra hópa,
einkum þeirra sem eru með
undirliggjandi sjúkdóma og eldri
einstaklinga að forðast marg-
menni. Í viðskiptavinahópi TR
teljast margir til viðkvæmra hópa
og leggur TR því áherslu á að
efla fjarþjónustu á meðan neyðar-
stig varir. Er þetta gert með vel-
ferð viðskiptavina að leiðarljósi.
Þótt afgreiðsla TR sé lokuð er
starfsemi stofnunarinnar að öðru
leyti óbreytt og mánaðarlegar
greiðslur munu berast viðskipta-
vinum eins og venjulega. Við-
skiptavinir geta notað „Mínar
síður“ á vefnum til að sinna er-
indum sínum, sent tölvupóst eða
hringt í þjónustuver TR.
Afgreiðslu TR lokað en
fjarþjónusta er veitt
Ljósmynd/Aðsend
Tryggingastofnun Afgreiðslan lokuð en þjónusta veitt í síma og á netinu.
Umhverfisstofnun hefur eftir
samráð við sóttvarnarlækni lagt
til að flokkun úrgangs með loft-
blæstri verði hætt tímabundið
til að draga úr smithættu vegna
kórónuveirunnar. Það þýðir að
ekki má nýta vindflokkara fyrir
plast í pokum í móttöku- og
flokkunarstöð SORPU á meðan
þetta ástand varir, segir á
heimasíðu fyrirtækisins.
Um er að ræða búnað sem
notaður er til að flokka plast í
pokum frá heimilisúrgangi í
Hafnarfirði, Garðabæ, Mos-
fellsbæ og Seltjarnarnesi. Íbúar
í þeim sveitarfélögum sem skila
plasti í pokum með heimilis-
sorpi eru beðnir um að skila
flokkuðu plasti á grenndar-
stöðvar eða á endurvinnslu-
stöðvar þar til tilkynnt verður
um annað, segir á heimasíðu
Sorpu.
Vindflokkari
úr notkun
KÓRÓNUVEIRAN
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Álnabær
Allt fyrir gluggann… úrval, gæði og þjónusta.
Síðumúla 32, Reykjavík. S. 588 5900 n Tjarnargötu 17, Keflavík. S. 421 2061 n Glerárgötu 32, Akureyri. S. 462 5900 n alnabaer.is
alnabaer.is
Við erum sérhæfð í gluggatjöldum
SCREEN RÚLLUGARDÍNUR
Bjarni Gnýr
Hjarðar