Íslenskar landbúnaðarrannsóknir - 01.09.1970, Blaðsíða 22

20 ÍSLENZKAR LANDBÚNAÐARRANNSÓKNIR
30/24 °C. Sprettan var mest við 18/13 °C
(dagshiti/næturhiti), en frúktósanforði
mestur við lægsta hitann.
Brown og Blaser (1970) könnuðu áhrif
hita og þurrks á vöxt og vatnsleysanlegar
sykrur í axhnoðapunti. Vaxtarhraði og
magn vatnsleysanlegra sykra stóðu í öfugu
hlutfalli við hvort annað. Þurrkur reynd-
ist auka hlutfallsmagn vatnsleysanlegra
sykra. Raunhæf jákvæð fylgni var á milli
þurrefnisprósentu og prósentu vatnsleysan-
legra sykra.
Dale Smith (1964) frá Wisconsinháskól-
anum hefur rakið rannsóknir á vetrarþoli
fóðurjurta. Kemur þar fram, að vetrarþol
jurtanna er háð sykruforða jreirra. Ein af
orsökum kals eru sveiflur í hitastigi. Frost-
þol plantna minnkar í þíðu. Plönturnar
herðast aftur, ef verulegur vöxtur hefur
ekki orðið og nægilegur sykruforði er fyrir
hendi.
fuNG (1960) sýndi fram á, að forði nýtan-
legra sykra í lúsernu og rauðsmára minnk-
aði mjög hægt, samanborið við plöntur úti
á akri, þegar plönturnar voru geymdar við
óbreytt hitastig, — 2° C, allan veturinn.
Frostþol hélzt á háu stigi, þar til magn
nýtanlegra sykra fór niður fyrir 14—16% af
þurrefni.
Alkunnugt er, að plöntunæringarefni,
einkum köfnunarefni og kalíum, hafa áhrif
á frostþol jurta, eins og Smith (1964) liefur
rakið í yfirlitsgrein urn það rannsóknarefni
og síðar kemur einnig fram í rannsóknum
í japönskum fjallahéruðum (Obata o. fl.
1967). Kalíum eykur bæði sykrumagn jurta
og frostþol (Adam og Twersky 1960, Cald-
er og Mcleod 1966, Nowakowski 1969).
Mikil köfnunarefnisgjöf dregur úr sykru-
magni í plöntum (Nowakowski 1969,
Reynolds 1969) og rýrir frostþol (Adam og
Twersky 1960, Smith 1964). Ákveðinn
forði af köfnunarefnissamböndum er þó
nauðsynlegur fyrir endurvöxt (Sheard 1968)
Megnið af sykruforða rótanna flyzt til blað-
anna og er notað í endurvöxt, en aðeins
lítill hluti af köfnunarefnissamböndum rót-
anna (Smith og Silva 1969).
RANNSÓKNAAÐFERÐIR
Sýnishorn af þurrkuðu og möluðu grasi úr
tilraunum frá tilraunstöðvum stofnunar-
innar og frá Bændaskólanum á Hvanneyri
voru notuð til þess að kanna áhrif áburð-
ar á vatnsleysanlegar sykrur í grasi. Flest
voru sýnishornin úr tilraun nr. 133—62 á
Hvanneyri. Sýnishornin frá Hvanneyri
voru sérstaklega þurrkuð við 70° C með
tilliti til sykrurannsóknanna. Sýnishornin
frá Reykhólum eru einnig þurrkuð við
vægan hita, um 60° C. Á öðrum tilrauna-
stöðvum mun hafa verið þurrkað við 80°
Celsíus.
Vatnsleysanlegar sykrur voru mældar
með anthrón-aðferð Murphy’s (1958) með
nokkrum breytingum samkvæmt eigin
reynslu. í anthrón-upplausnina er sett thi-
ourea, og endist hún þá í tvær til þrjár
vikur með því að geyma upplausnina í
kæliskáp. Helztu heimildir um anthrón-
aðferðina sem stuðzt hefur verið við, eru:
Murphy (1958), Gestur Johnson o. fl.
(1964) Nowakowski o. fl. (1965), Dale
Smith og Groteluschen (1966) og Bruyn
o. fl. (1968).
Anthrón-aðferðin er þannig:
Skolun. Vegið 0.5 g þurrkað og malað
gras og soðið í 100 ml af vatni í kolbu með
gufuþétti. Botnfall er síað frá og skolað
með sjóðandi vatni. Frásíað soð og skolvatn
er þynnt upp í 500 ml, þannig að upp-
lausnin inniheldur 0.03% benzósýru. Þessi
upplausn er nefnd skollausn (extrakt).
Sykrumæling. ýý, ml skollausn og 10 ml
anthrónupplausn er hitað í tilraunaglös-
um í sjóðandi vatnsbaði í 20 mínútur, kælt
og mælt við 620 mp.
Staðlamælingar eru gerðar með glúkósu,
0, 150, 300 og 500 ppm í 0.03% benzósýru.