Fræðaþing landbúnaðarins - 08.02.2008, Blaðsíða 436

434 | FRÆÐAÞING LANDBÚNAÐARINS 5, 2008
Dvalarof og laufgun alaskaaspar
Þorbergur Hjalti Jónsson
Rannsóknastöð skógræktar, Mógilsá
Loftslagsbreytingar og kalhætta
Tré sem eru gróðursett í dag þurfa að þola núverandi skilyrði, framtíðarloftslag sem
sennilega verður hlýrra og ráða við umhverfi sem breytist stöðugt á æviskeiði þeirra.
Þótt hlýrri og lengri sumur örvi trúlega vöxt flestra trjátegunda geta mildari vetur
aukið kalhættu.
A Stjómarsandi austan Kirkjubæjarklausturs er tilraun með alaskaasparklónunum
Sölku og Keisara sem sett var niður vorið 1988. Meðalhæð tijánna vorið 2007 var um
4 m og hæsta tréð tæpir 8 m. Eftir mildan febrúar árið 2006 vom trén af Sölku komin
að laufgun. Laufvísar í bmmum trjánna af Keisara höfðu vaxið en vom skemmra á
veg komnir. Hart ffost gerði í marsbyrjun og þá drápust nánast öll bmm á Sölku en
bmm á Keisara vom ósködduð. Laufflötur og laufgun var metin 7. júlí 2006. Þá var
laufgun Sölkutrjánna um 6% af eðlilegum lauffleti en trén af Keisara vom alþakin
laufi og óskemmd (Jónsson 2007, 1. mynd).
Alaskaasparklóninn Salka er hraðvaxinn og hefur til þessa verið talinn tiltölulega
ömggur að vetri og vori þótt nokkur hætta sé á að hann haustkali (Jónsson &
Óskarsson 2007). Kalið í mars 2006 sýnir vel þá áhættu sem fylgir hlýnandi
vetrarveðráttu og mikilvægi þess að velja klóna til ræktunar með tilliti til áhrifa
hækkandi vetrarhita á dvalarof og frostþol. En til þess þarf að þekkja lífeðlisfræðileg
viðbrögð plantnanna við vetrarhita.
1. mynd. Tré af alaskaasparklónunum Keisara (vel laufgaður til vinstri) og Sölku
(nánast lauflaus til hægri) á Stjómarsandi við Kirkjubæjarklaustur. Myndin er tekin 7.
júlí 2006 (mynd Úlfur Óskarsson).