Bændablaðið - 14.01.2021, Blaðsíða 48

Bændablaðið | Fimmtudagur 14. janúar 202148
MATARKRÓKURINN
LÍF&LYST – BÆRINN OKKAR
Í Forsæludal búa þau Einar Árni
Sigurðsson og Þóra Margrét
Lúthersdóttir með rúmlega 600
kindur, en þau tóku við búi árið
2014.
Býli: Forsæludalur.
Staðsett í sveit: Vatnsdal í
Húnavatnshreppi.
Ábúendur: Einar Árni Sigurðsson
og Þóra Margrét Lúthersdóttir tóku
við búinu 1. júní 2014 af foreldrum
Þóru.
Fjölskyldustærð (og gæludýra):
Fjölskyldan telur sex manns, Einar og
Þóru og börnin fjögur. Börnin heita
Jóhanna María 11 ára, Benedikt Þór
10 ára, Ólafur Egill 8 ára og Erna
Katrín 7 ára.
Stærð jarðar? Jörðin er 2.753 ha.
Gerð bús? Sauðfjárbú en eigum
nokkur hross og hænur líka. Erum
líka í skógrækt og er núna búið að
planta í um 30 ha.
Fjöldi búfjár og tegundir? Erum
núna með 607 kindur á fóðrum, 32
hross og 20 hænur. Svo eigum við
eina tík sem er hálf gagnslaus sem
fjárhundur en ágætis músaveiðari og
að láta vita ef umferð er við bæinn.
Hvernig gengur hefðbundinn
vinnudagur fyrir sig á bænum?
Það er mjög misjafnt eftir hvaða tími
ársins er. Á veturna er farið í fjárhús­
in kvölds og morgna, og hrossum og
hænum sinnt eftir þörfum. Á sumrin
er það mestmegnis heyskapur sem
á hug okkar og einnig að keyra rúll­
um heim í stæðu. Haustin, göngur og
réttir og á vorin kemst fátt að annað
en sauðburður.

Skemmtilegustu/leiðinlegustu
bústörfin? Leiðinlegustu bústörfin
eru að tína grjót úr flögum og moka
út skít. Svo er alltaf leiðinlegt þegar
skepnur veikjast.
Skemmtilegustu bústörfin eru
miklu fleiri og má þar nefna sauð­
burð, að velja ásetning að haustinu,
að taka saman vel verkað hey og
byggja upp og laga á jörðinni.
Hvernig sjáið þið búskapinn fyrir
ykkur á jörðinni eftir fimm ár? Ný
fjárhús og ný skemma yrðu komin
upp. Búið væri að ljúka við að taka
niður aflagðar girðingar og klára að
gera upp þær girðingar sem eiga að
standa. Bústofnsstærð svipuð, og
vonandi kominn smalahundur sem
gagn er að.
Svo væri auðvitað gott að fara
að geta lifað af búskap en þá gæti
Einar hætt að starfa á sjónum og
við gætum einbeitt okkur að lífinu
í sveitinni.
Hvar eru helstu tækifærin í
framleiðslu á íslenskum búvör-
um? Ég tel að margir átti sig ekki
á mikilvægi hreinleikans sem
íslenskar búvörur eru framleiddar
við. Sýklalyfjanotkun í algjöru lág­
marki og vaxtarhvetjandi efni ekki
notuð í framleiðsluferlinu.
Að gera vörurnar „girnilegri“
því allt of oft sér maður slælegan
frágang og framreiðslu á vörum og
eins held ég að búa ætti til meira
af forelduðum réttum fyrir fólk á
þönum.
Hvað er alltaf til í ísskápnum?
Ostur, mjólk, kavíar og lýsi ... svo
er oftast 1 mygluð gúrka þar líka
þar sem af einhverjum ástæðum þær
daga alltaf uppi í kæliskápnum.
Hver er vinsælasti maturinn á
heimilinu? Hryggur af veturgömlu
með sveppasósu og kartöflum og
heimagerðar kjötbollur með brúnni
sósu og rabarbarasultu.
Eftirminnilegasta atvikið við
bústörfin? Hrútakaupaferð í
Öræfin þar sem við Einar völdum
í fyrsta skipti hrúta til kaups.
Gleymist líka seint þegar Þóra
velti nýju múgavélinni og hallaði
traktornum upp að rafmagnsstaur
í túninu.
Hleypt egg með mörðu avókadó
Hér koma nokkir einfaldir en
gómsætir hollir réttir sem henta
vel eftir hátíðarnar.
Hleypt egg með mörðu avókadó
Þið verðið með fulla orku fram
að hádegi með þessum holla
morgunmat. Ljúffengt avókadó
með hollri fitu og passar vel með
rennandi blautri eggjarauðu þegar
skorið er í réttinn.
› ½ tsk. repjuolía
› 2 egg
› 1 msk. edik að eigin vali
› 1 lítið þroskað avókadó
› 2 sneiðar gott súrdeigsbrauð
› handfylli klettasalat
Aðferð
Hitið vatn í potti og bætið edikinu
við, brjótið eggin varlega út í og
látið sjóða rólega í 1–2 mínútur þar
til hvíturnar eru þéttar en eggjarauðan
er enn rennandi.
Skerið avókadó til helminga og takið
steininn úr með skeið, takið aldin­
kjötið úr og merjið á brauðið. Bætið
soðnum eggjunum við, kryddið yfir
með svörtum pipar og bætið handfylli
af klettasalati við hvern skammt. Eða
rífið góðan ost yfir.
Eggaldin og feta-baka með
tómötum
Þessa einföldu böku er auðvelt
að búa til og geymist vel í frysti.
Tilbúið smjördeig úr búð gerir
undirbúninginn fljótlegan.
Hráefni
› 2 eggaldin (um það bil 300 g), endar
snyrtir af og sneitt í þunnar sneiðar
› 100 ml ólífuolía, auk viðbótar fyrir
lokaframsetningu
› 320 g tilbúið smjördeig
› 1 lítið egg, léttþeytt
› 4 msk. sólþurrkað tómatmauk
› 2 hvítlauksgeirar, saxaðir
› 1 tsk. þurrkaður basil
› 100 g feta ostur
› salt og malaður svartur pipar
› handfylli fersk basilikublöð, rifin, til
að bera fram
› 2 tómatar, skornir í helminga, eða litlir
kirsuberjatómatar
Fyrir salatið
› 5 hvítlauksgeirar
› 150 ml ólífuolía
› 50 ml balsamik edik
› 1 msk. majónes
› 4 stórar lúkur klettasalat eða blönduð
laufsalat
› 1 lítill rauðlaukur, þunnt skorinn
› 50 g furuhnetur, ristaðar
Aðferð
Hitið ofninn í 220 gráður.
Hitið eldfasta pönnu sem er hitaþolin,
penslið tómatana með smá olíu,
eldið þá, sárið niður á pönnuna
þar til þeir hafa mýkst og aðeins
karamelliseraðir (bara heila ef notaðir
eru kirsuberjatómatar).
Í ofnfat, penslið eggaldinsneiðar ríku­
lega með ólífuolíu og kryddið létt á
báðum hliðum. Eldið undir grilli í
ofni þangað til það er meyrt og brún­
að, en snúið þó til hálfs. Þið gætuð
þurft að gera þetta í lotum.
Setjið smjördeig á eldfast bökunarfat.
Notið lítinn hníf til að skera 1 cm
rákir utan um sætabrauðið og stinga
botninn til að koma í veg fyrir að
hann lyfti sér. Penslið með þeyttu
eggi.
Blandið tómatmaukinu, hvítlauknum
og þurrkaða basilikum í litla skál og
dreifið yfir botninn, forðist að það
fari út á kantana eins og gert er með
pitsur. Leggið eggaldin ofan á. Myljið
fetaost og stráið eggaldini yfir. Bakið
í miðjum ofni í 25–30 mínútur, eða
þar til hliðarnar hafa blásið upp og
sætabrauðið er eldað í gegn. Leyfið
að standa í 10 mínútur.
Gerið salatið á meðan.
Setjið hvítlaukinn, olíuna, edikið,
majónesið og klípu af salti í lokaðri
krukku og hristið þar til það er slétt.
Setjið laufin, laukinn og furuhneturnar
í stóra skál og dreypið dressingunni
yfir (afgangs dressingu er hægt að
setja í kæli).
Til að bera fram er gott að skera
tertuna í fjórar til sex sneiðar og
bera fram með salatinu. Stráið fersku
basilikum yfir og ögn af ólífuolíu.
Berið tómatana fram til hliðar.
Caprese salat með avókadó,
ferskum basil og þroskuðum
rauðum tómötum
Ef þér líkar við hefðbundna ítalska
Insalata Caprese skaltu prófa þetta
svipaða avókadó í staðinn fyrir
mozzarellaost, ferskt basilikum og
þroskaðir rauðir tómatar. Caprese
salat er oft nefnt ítalskt „tricolore“
salat þar sem það hefur þrjá liti
ítalska fánans: rauðir tómatar, hvítur
mozzarella og grænn basil. En hér er
aðeins breytt og gæti þetta flokkast
sem vegan kostur.
Þið munuð elska bragðið af avókadó
með smá sjávarsalti og ferskum
mörðum svörtum pipar. Prófið
salatið á báða vegu og sjáið hvort
þið viljið, með eða án osts.
› 2 avókadó (sneitt)
› 2 þroskaðir tómatar
› fullt af ferskum basilblöðum
› 1/4 bolli af góðri ólífuolíu
› 1/4 bolli balsamikedik
› Salt (eftir smekk, sjávarsalt)
› Pipar (eftir smekk, ferskur malaður
svartur pipar er bestur)
Skerið tómata með litlum hníf, kjarn­
ann úr, og síðan í sneiðar með beittum
hníf.
Raðað er saman avókadósneiðum,
sneið af tómat og fersku basil og raðið
þeim eins og þið viljið á disk.
Dreypið ólífuolíunni og balsamik­
edikinu ofan á avókadó og tómata.
Úðið yfir smá olíu.
Kryddið létt með sjávarsalti og fersk­
um möluðum svörtum pipar.
Berið ítalska tómat­, basilíku­ og
avókadósalatið fram með ítölsku
brauði eða fersku baguette (frönsku
brauði) eða ef þið viljið strá yfir
klettasalati eða salatlaufum yfir.
Bjarni Gunnar Kristinsson
matreiðslumeistari
Forsæludalur