Heilsuvernd - 01.04.1948, Blaðsíða 43

HEILSUVERND
41
nægju baðgesta í grennd við stórborgirnar. Þar sem mun-
ur flóðs og fjöru er ekki þeim mun meiri, fyllist sjórinn óþef
frá skolpinu og breiðir út sjúkdóma meðal baðgestanna.
Það ber sjaldan við nú á dögum, að haugar af nýju þangi
eða þangaska sé borið á akra eða i garða. Það væri hægð-
arleikur að heimta aftur nokkuð af því efni, sem varpað
er í sjóinn, með því að nota þangið, sem rotnar í stórum
haugum í fjörunum, til áburðar á landi, þar sem jarðveg-
urinn er snauður að joði og kalíum. Önnur steinefni, sem
jarðvegurinn þarf mikið af, eru natríum, magnesíum, klór
og brennisteinn. 1 þangi eru öll þessi efni ekki síður en í
köfnunarefnisáburði. Salt er gott að nota við ræktun
margra nytjajurta (ekki á kartöflur). Það gerir jurtunum
kleift að nota sér kalíum betur en ella og kemur það sér
vel, ef lítið er til af því. Ættu menn að hafa þetta í huga,
ef draga þyrfti úr innflutningi kalíumsáburðar eða stöðva
hann alveg.
Ofmenning gerir oss stæriláta og skapar misræmi í líf-
inu, truflun á grundvallarlögmálum þess. Sjúkdómar eru
hin óhjákvæmilega refsing. Land vort er orðið taflborð
viðskiptahagsmuna. Á styrjaldarárunum 1914 - ’18 voru
reistar fjölmargar verksmiðjur, til þess að vinna úr loftinu
köfnunarefni, sem notað var í sprengiefni. Á friðartímum
þykir tilvalið, að láta þær vinna köfnunarefnisáburð. En til-
búinn áburður er öllu líkari örvandi lyfjum en réttri jurta-
næringu, og líffræðilega séð hefir hann ekki sama gildi
og húsdýraáburður. Það getur verið réttmætt og arðvæn-
legt að nota tilbúinn áburð innan vissra takmarka, en við
notkun hans þarf að gæta sérstakrar varúðar og haga sér
eftir þörfinni í hverju einstöku tilfelli.
Ef jarðvegurinn fær ekki rétta og viðeigandi næringu,
verður uppskeran rýr, jurtirnar veikbyggðar og standast
ekki árásir sveppa, sýkla og skordýra.
Hætt er við vaneldi og lítilli mótstöðu gegn sjúkdómum
hjá þeim dýrum og mönnum, sem lifa á illa nærðum jurt-
um. Þegar menn raska jafnvægislögmálum náttúrunnar