Strandapósturinn - 01.06.2010, Qupperneq 71

69
Fyrstu leikkonur, sem ég man eftir að hafa heyrt um, voru
Jakobína Thorarensen og Elinborg Magnúsdóttir. Ég þekkti
báðar vel en sá hvoruga á sviði. Elinborg, þá 17 ára (f. 1903), lék
aðalhlutverk, Guðlaugu kvenvarg, að sögn Þ.Hj. af mikilli prýði
(1920). Nafn leikritsins er gleymt.
Elinborg þótti einhver besta leikkona Hólmvíkinga á sinni tíð
og lék í mörgum verkum. Bjarni Sigvaldason, Dalamaður, sem
stundum dvaldi og starfaði á Hólmavík, kunni vel að meta
hæfileika hennar og sagðist þá hafa séð bestan leik á sviði þegar
Elinborg átti að fá aðsvif af kjaftshöggi frá mótleikaranum, sem
sló svo fast að hún þurfti ekki að leika aðsvifið.
Strax við opnun Þjóðleikhússins réðst Elinborg þar til starfa í
fatamóttökunni. Hún sagði mér sjálf að nálægðin við leiklistina,
sem var henni mikið hjartans mál, hefði haft sitt að segja um
starfsvalið. Ég hitti hana í Þjóðleikhúsinu eftir eina sýninguna á
mjög vinsælu verki sem listdómarar höfðu verið að reyna að rakka
niður. Þar var nú Elinborg heldur betur á öðru máli og lét það
heyrast. Ég sá nokkra leikhúsgesti á útleið líta um öxl.
III. NOKKUR STÓRVIRKI
Í þessum kafla, og reyndar flestum hinna líka, hef ég aðallega
fyrir mér almennt umtal, fyrir utan eigið minni, sem sumstaðar er
allljóst, en oftast frekar slitrótt. Ég nafngreini þrjá heimildarmenn
hér á eftir. Fundargerðabækur fjögurra félaga hef ég átt kost á að
glugga í, þau eru Málfundafélagið Vaka, Skátafélagið Hólmherjar
og UMF Geislinn yngri og Kvenfélagið Glæður. Ritað mál um
leiksýningar á Hólmavík hef ég ekki fundið utan eina góða grein
Sigurgeirs Magnússonar í Strandapóstinum, 27. árg., um Skugga-
Svein.
Kristján Jónsson var alltaf til í að ræða um ágæti gamla tímans
á Hólmavík. Hann sagði mér ýmislegt um leikhúsmálin, ekki síst
um leiktjöldin og húsin sem leikið var í. Honum voru þau mál
hugleikin enda lék hann mörg stærstu hlutverkin á sinni tíð.
Þorgeir Sigurðsson trésmiður var annar. Við settumst eitt
sinn saman úti í horni á einhverri samkomu Átthagafélags
Strandamanna í Reykjavík, eftir að hann var fluttur suður, og
áttum langt samtal. Ekki man ég staf úr umræðuefninu lengur.
Hins vegar fann ég 20 árum síðar í dóti mínu miða, sem á stóð: