Bændablaðið - 23.06.2022, Page 13

Bændablaðið - 23.06.2022, Page 13
Ljósgjafinn og Reykjafell hafa tekið höndum saman um að þjónusta bændur við að nútímavæða lýsingu í fjósum til að auka nyt kúa og bæta líðan þeirra og heilsu. Rannsóknir sýna að rétt dag- og næturlýsing eykur nyt umtalsvert. Rétt lýsing skiptir verulega miklu máli varðandi nyt hjá kúm. Sólarljós eykur framleiðslu á D-vítamíni og skiptir líka máli varðandi framleiðslu á melatóníni, en styrkjur þess í blóði hefur mikil áhrif á frjósemi, atferli og vöxt hára. Með notendavænu skjákerfi er á auðveldan hátt hægt að stilla lýsinguna í fjósinu fyrir hina ýmsu hópa. Þannig má auka vellíðan kúnna bæði á geldskeiði og á mjólkurskeiði. Mjólkurkýr eru þannig með eina sólarhringsstillingu og geldkýr með aðra. Hægt er að f lýta eða seinka sólarhringnum, allt eftir hvað hentar hverjum bónda best. Náttúruleg birta er langt í frá alltaf eins og það er, því í raun hvorki mönnum eða dýrum eðlislægt að fara snögglega úr engri birtu í fulla og kalda birtu. Venjulegur sólríkur sumardagur víðast hvar á jörðinni byrjar frá nóttu til dagsbirtu á um einni klst. og er fyrst í mjúkri birtu. Þegar kemur fram undir hádegi er birtan orðin mun kaldari, en mýkist svo aftur keyrir niður við sólarlag. Með skjákerfinu og dagbirtustillanlegum og dimmanlegum lömpum getum við búið til svona dægursvei f lur fyrir kýr. Dæmi um stillingu fyrir mjólkurkýr: Það byrjar að birta af degi kl. 5:00 og fyrst er litur birtunnar hlýr og ljósmagnið keyrir upp í fullan styrk á einni klst. Litur lýsingarinnar kólnar svo eftir því sem líður á morguninn og er kominn í kalda birtu um kl. 11:00 og helst þannig til kl. 14:00. Eftir það fer lýsingin að mýkjast hægt og rólega aftur til kl. 20:00, en þá fer ljósstyrkur að dimmast niður á einni klst. og kl. 21:00 tekur við dauf næturlýsing til næsta morguns. Tilraunir með lýsingu sem gerðar hafa verið erlendis sýna að með réttu fyrirkomulagi má auka mikið nyt kúnna. Þessum tilraunum er það sammerkt að hæstri nyt skila mjólkurkýr við daglýsingu í 16-18 klst. og næturlýsingu í 6-8 klst. Dagsnytin getur aukist um 8-10% (2-3) kg á dag óháð því hver nytin er fyrir. Næturlýsing þarf að vera í a.m.k. 6 klst. svo að þessi áhrif náist fram. Mælt er með daglýsingu sem hér segir: · Mjólkurkýr, 16 klst. · Geldkýr, 8 klst. · Kvígur í uppeldi, 12-16 klst. Tillaga að styrk lýsingar í fjósum, lux: · Mjaltagryfja, mjólkurhús, meðhöndlunarstíur, 150-200 lux · Fóðurgangar, 150 lux. · Legusvæði, básar, biðpláss, 100-150 lux · Næturlýsing, 2-4 lux Sérfræðingar Ljósgjafans sjá um áætlanagerð og uppsetningu. Sendið fyrirspurnir á ljósgjafinn@ljósgjafinn.is

x

Bændablaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Bændablaðið
https://timarit.is/publication/906

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.