Skessuhorn - 15.12.2021, Blaðsíða 68

MIÐVIKUDAGUR 15. DESEMBER 202168
Skessuhorn tók á dögunum tali sagn-
fræðinginn, rithöfundinn og hlað-
varpsstjórnandann Sigrúnu Elí-
asdóttur. Spjallið leiddi út um víðan
völl, enda hefur Sigrún tekið sér ým-
islegt áhugavert fyrir hendur í gegn-
um árin. Hún er einstæð móðir sem
missti líkamlega heilsu ung, hún hef-
ur alla tíð glímt við kvíða sem hún
er ófeimin að ræða og hefur mikinn
húmor fyrir sjálfri sér. Sigrún hefur
gert áhugaverða hlaðvarpsþætti auk
þess sem hún hefur gefið út bækur.
Hún er fædd og uppalin á Ferjubakka
í Borgarfirði og gekk í Varmalands-
skóla, sem þá var heimavistarskóli.
„Vá! Mér líður smá eins og ég sé há-
öldruð að segja frá því að ég hafi ver-
ið í heimavist. Krakkar vita varla hvað
þetta er í dag,“ segir Sigrún og hlær.
Flutti til Noregs
Að loknum grunnskóla lá leiðin í
Menntaskólann á Akureyri. „Ég
skil nú ekkert í mér að hafa ákveðið
að fara aftur á heimavist eftir tíu ár
á heimavistinni á Varmalandi. Ég
var svo innilega búin að fá nóg af
heimavistarlífi. En þetta var eitthvað
snobb í mér að fara í Menntaskólann á
Akureyri og hélt að það væri eitthvað
rosalega merkilegt,“ segir Sigrún.
Foreldrar hennar fluttu til Noregs
og Sigrún fylgdi skömmu síðar á eft-
ir. „Ég hætti í menntaskólanum eft-
ir eitt af mörgum kennaraverkföllum
og ákvað að fara á eftir mömmu og
pabba og fara í menntaskóla í Þránd-
heimi. Þarna var ég 17 ára gömul að
upplifa það í fyrsta skipti í lífinu að
fara heim í kvöldmat alla daga. Ég
hugsaði bara: „Er fólk búið að vera að
gera þetta bara allan tímann. Má það
bara?“,“ segir Sigrún og hlær. Eftir
eitt ár í Noregi flutti hún aftur til Ís-
lands og þá í Breiðholtið þar sem hún
fór að vinna í SEM húsinu við þrif
og eldamennsku. „Ég fór líka smá í
FB en fannst ég hafa misst svo mikið
úr og langaði að klára þennan fram-
haldsskóla sem fyrst. Ég ákvað því að
fara aftur til Noregs því þar gat ég
tekið á einu ári sem ég hefði þurft að
taka á tveimur hér heima,“ segir hún.
Lærði sagnfræði
Sigrún flutti þá ein til Noregs til að
ljúka við síðasta árið í framhalds-
skóla en foreldrar hennar voru á
þessum tíma komin aftur til Íslands.
„Þetta var náttúrulega ekkert vit fyr-
ir mig, að fara svona ein. Ég held það
hafi ekki gert mér neitt gott enda er
ég mikill kvíðasjúklingur. Ég ætlaði
bara að lækna mig af þessum kvíða
og hætta að vera svona aumingi og
bara láta mig hafa þetta. Það virkaði
ekki alveg þannig,“ segir hún. „Ég var
mjög hörð við mig þegar ég var ung
og lét lítið eftir mér. En með þroskan-
um hef ég orðið mikið mýkri við mig
og alveg örugglega of mjúk stund-
um,“ segir Sigrún og hlær. Næst lá
leiðin í Háskóla Íslands í sagnfræði.
„Ég ætlaði alltaf í bókasafnsfræði því
mér fannst svo töff að fá svona titil og
starfsheiti. Sagnfræði gefur þér ekk-
ert svoleiðis og maður gengur ekkert
út úr skóla með gráðu í sagnfræði þar
sem bíða þín fullt af störfum. En ég
var ekki skynsöm og valdi sagnfræði
því mig langaði það mikið meira. Ég
hef alltaf verið svona nörd og haft
mikinn áhuga á styrjöldum og öðrum
áhugaverðum sögum. En ég hugsaði
bara með mér að ég myndi taka mast-
er í öðru, einhverju sem myndi hjálpa
mér að fá vinnu. Ég gerði það ekki!
Ég tók master í sagnfræði,“ segir hún
með kímni í röddinni.
Skrifaði bók um afa sinn
Spurð hvað það sé við sagnfræðina
sem heilli verður Sigrún hugsi í smá
stund áður en hún svarar því að lík-
lega sé hún bara gömul sál. „Ég
er alin upp svolítið gamaldags. Ég
átti gamla ömmu og afa og skrifaði
einmitt bók um afa minn einu sinni
því mér þótti líf hans mjög áhuga-
vert, bókin heitir „Kallar hann mig,
kallar hann þig. Leitin að afa“ og er
blanda af hans lífshlaupi og mínum
minningum um hann. Hann var þessi
20. aldar maður sem náði að lifa alla
20. öldina. Hann var fæddur í torfbæ
en endaði svo í blokk í Breiðholti þar
sem hann var að taka strætó og labba
niður í Mjódd og eitthvað. Mér þótti
þetta allt mjög áhugavert, að pæla í
hvað sagan gerðist hratt á þessum
tíma,“ svarar hún. Að loknu BA námi
flutti Sigrún á Þingeyri í tvö ár með
þáverandi manninum sínum. „Þetta
var árið 2004 og við rétt búin með
BA í sagnfræði og vissum ekkert hvað
við ættum að gera. En á þessum tíma
var hægt að fá vinnu sem kennari, þó
þú værir ekki með kennaramenntun.
Það var nýr skólastjóri á Þingeyri og
það vantaði fullt af fólki þangað að
kenna þessum 60 börnum sem þar
voru. Ég hafði aldrei komið þang-
að áður en við fluttum. Við hittum
skólastjórann í Baulunni og fengum
vinnu á staðnum. Viku seinna vorum
við flutt,“ segir hún og hlær.
Greindist ung með gigt
„Ég var alltaf með heimþrá og sá að
hún yrði ekki læknuð nema ég myndi
byggja hús í garði foreldra minna, svo
ég gerði það. Ég og þáverandi mað-
urinn minn byggðum hús sem ég hef
búið í síðustu 16 ár. Ég fer örugg-
lega aldrei,“ segir Sigrún. Hún vann
í smá tíma í Safnahúsi Borgarfjarðar
sem munavörður en missti svo heils-
una eftir barneignir. „Ég er í dag ör-
yrki, eiginlega bara algjört drasl ef
svo má segja. Ég var greind með liða-
gigt rétt eftir tvítugt og svo vefjagigt
upp frá því. En ég var ekki mjög slæm
strax í byrjun. Það var eiginlega ekki
fyrr en eftir barneignir sem líkaminn
bara gafst alveg upp. Ég geri það sem
ég get með höfðinu. Það virkar svona
þokkalega. En bara til þess að fún-
kera í lífinu fer ég í heitan pott tvisvar
eða þrisvar á dag alla daga,“ seg-
ir hún og bætir við að veikindin lýsi
sér þannig að hún á erfitt með svefn,
líkaminn verður fullur af bólgum og
með vefjagigt þróar fólk með sér óút-
skýrða verki sem engin getur fundið
orsök fyrir. „Þetta er mjög algeng-
ur kvennasjúkdómur í dag. Við erum
allar að ganga frá okkur fyrir fertugt,
ég þjófstartaði bara aðeins, jafnöldr-
ur mínar eru margar að ná mér núna.
Það eina sem hægt er að gera til að
halda þessu niðri er að hreyfa sig smá
og borða skynsamlega. Svo tek ég lyf-
in mín við liðagigtinni og þau halda
mér gangandi. Án þeirra er ég bara í
hjólastól og get ekki einu sinni greitt
hárið á mér,“ segir hún.
Gaf út þríleik
Sigrún hefur fundið ýmis verkefni til
að vinna að á eigin forsendum og eft-
ir eigin getu, meðal annars skrifað
nokkrar kennslubækur hjá Mennta-
málastofnun „Það var erfitt að viður-
kenna svona ung að ég gæti bara ekki
unnið og því hélt ég frekar áfram að
mennta mig bara. Þá gat ég sagt að
ég væri að gera eitthvað því ég var
í raun ekki alveg tilbúin að viður-
kenna að ég væri öryrki og vildi ekki
sækja um örorku. Mér þótti það eitt-
hvað svo vandræðalegt, sem er alveg
sturlað samt. En ég skráði mig frekar
í annað mastersnám og lærði ritlist.
Ég er með fullt af gagnslausum há-
skólagráðum,“ segir hún og hlær.
„En það hefur skilað mér fullt af frá-
bæru fólki sem ég kynntist og góðu
tengslaneti. Ég var með rosalega
flotta kennara og lokaverkefnið mitt
var barnabók sem ég vann hjá Sig-
þrúði Silju Gunnarsdóttur, ritstjóra
hjá Forlaginu. Hún aðstoðaði mig
alveg helling þótt ég sé núna kom-
in með annan ritstjóra, hana Sigríði
Ástu, sem er líka æðisleg. Sigþrúð-
ur sagði mér að ef ég gæti beðið með
að gefa handritið út í eitt ár gæti hún
fundið pláss fyrir mig hjá Forlaginu.
Það var náttúrulega alveg magn-
að tækifæri fyrir mig, að geta gefið
út bók hjá svona stórum útgefanda.
Auðvitað beið ég og bókin kom svo
út árið 2019. Það var fyrsta bókin í
þríleik og sú síðasta var svo að koma
út núna í haust,“ segir Sigrún.
Formsatriði að
skrifa sögurnar
„Þríleikurinn heitir Ferðin á
heimsenda og fyrsta bókin, sem var
sem sagt lokaverkefnið mitt í rit-
listinni heitir „Leitin að vorinu“ og
önnur bókin heitir „Týnda barnið“
en sú þriðja heitir „Illfyglið“. Þetta
eru svona fantasíu bækur fyrir börn
og unglinga sem fjalla um dreka og
alls konar skrímsli. Það er mikill
hasar og hraði og allskonar skrýtn-
ir hlutir gerast. Þegar ég byrjaði að
skrifa þetta var ég í raun bara að
skrifa bækur sem mér fannst synir
mínir þurfa, sem nú eru 10 og 15 ára.
Þeir vildu bækur með miklum hraða
þar sem allt var í gangi og aldrei
dauð stund. Þeir hjálpuðu mér líka
oft, til dæmis við að búa til alls kon-
ar skrímsli og furðuverur og svo ef
ég var stopp aðstoðuðu þeir mig með
ýmislegt eins og að koma með hug-
myndir að verk efnum og úrlausn-
um og að skapa skemmtilegar furðu-
verur,“ segir Sigrún. „Þegar ég er að
semja svona sögur þá verð ég að sjá
þær fyrir mér fyrst eins og bíómynd.
Ég sest ekkert niður við tölvuna og
bíð eftir því að eitthvað muni gerast.
Ég bý fyrst til söguna í höfðinu á mér
á meðan ég ligg kannski bara í rúm-
inu eða pottinum og svo er formsat-
riði að skrifa hana niður,“ segir Sig-
rún.
Myrka Ísland
„Ég er mikil skorpumanneskja og
þegar ég er með verkefni í gangi kúp-
la ég mig aldrei út úr því. Ég bara er
í því þar til það er búið og þá get ég
snúið mér að öðru. Svo man ég ekki
endilega það sem ég er búin með
því þegar verkefni klárast þá loka ég
bara þeim kafla og fer alveg 100%
í næsta verkefni. Þess vegna get ég
líka bara verið með eitt verkefni í
gangi í einu,“ segir Sigrún og hlær.
Um þessar mundir er hún að vinna
að hlaðvarpsþáttunum „Myrka Ís-
land“ þar sem hún kafar ofan í sögur
af hörmungum Íslandssögunnar og
segir Önnu Dröfn Sigurjónsdóttur
vinkonu sinni frá. „Anna Dröfn er
alltaf með mér því mér þykir mjög
asnalegt að sitja bara ein og tala. Hún
þjónar hlutverki hins óundirbúna
hlustanda sem fær aldrei að vita fyrir-
fram hvað verður talað um,“ útskýrir
Sigrún. Í þáttunum er fjallað um alls-
konar mál úr sögu Íslands; morðmál,
þjóðsögur, draugasögur eða aðrar
hörmungasögur. „Nú síðast vorum
við að klára að taka upp tvo þætti um
Tyrkjaránið en það er stórmerkileg
saga í raun,“ segir Sigrún.
„Ég tek bara lyfin mín“
Sigrún segist vera mjög opin mann-
eskja sem hefur gaman að því að hitta
fólk. En hvernig fer það saman við
kvíðann? „Ég bara tek lyfin mín og
hef gert það í 20 ár og ég mun deyja
með þau. Ég virka ekki án þeirra
og ég ætla aldrei að reyna, allavega
ekki eins og staðan er í dag,“ svar-
ar hún. „Ég elska að hitta fólk, fara
út að dansa og hafa gaman. Ég get
verið hávær og talað mikið,“ segir
hún. „Ég þarf að hafa margt fólk í
kringum mig svo ég klári ekki bara
fólk. Ég tala svo mikið að ég þarf að
hafa marga til að deila álaginu,“ seg-
ir Sigrún kímin. „Ég er mjög opin
og á auðvelt með að kynnast fólki og
hika ekki við að fara og kynna mig
og byrja að spjalla. Það eru ótrú-
lega margir hér í samfélaginu sem
hafa fengið skilaboð frá mér þegar
þeir koma hingað nýir. Þá sendi ég
þeim bara: „Halló, viltu kíkja á bar-
inn?“ Við erum nokkur í svona bar-
grúppu og hittumst stundum og ég
vil bara bjóða fólki með. Ég vil búa
í samfélagi þar sem fólk er boðið
velkomið og þarf ekki að hafa ver-
ið hér í fimm ár til að fá boð í partý,
ég er óþolinmóð kona, nenni ekk-
ert að bíða. Þetta er frábær leið til að
kynnast fólki en líka alveg stórskrýt-
in leið,“ segir Sigrún og bætir við að
hún sé lítið að hugsa út í það hvort
fólki finnist hún asnaleg eða skrýt-
in. „Það skiptir bara engu máli hvað
fólki finnst um mann. Það er alveg
bókað fólk þarna úti sem meikar mig
ekki og það er allt í lagi. Það þarf ekki
öllum að líka við mann alltaf og það
er ekkert illa meint,“ segir Sigrún og
brosir. arg
„Ég vil búa í samfélagi þar sem fólk
er boðið velkomið“
Sigrún, ásamt Önnu Dröfn Sigurjónsdóttur, í útgáfuhófi síðustu bókar í þríleik
hennar.
Sigrún Elíasdóttir sagnfræðingur, rithöfundur og hlaðvarpsstjórnandi.