Skessuhorn - 15.12.2021, Side 72

MIÐVIKUDAGUR 15. DESEMBER 202172
Valentina Kay er fædd í Suður
Úkraínu og bjó þar sín fyrstu ár.
Fimm ára gömul flutti hún með for-
eldrum sínum og eldri systur norð-
ar í Úkraínu, rétt hjá Kænugarði,
þar sem hún ólst upp. Í dag hefur
Valentina búið í rúm 19 ár í Ólafs-
vík þar sem hún er skólastjóri Tón-
listarskóla Snæfellsbæjar. Í Úkraínu
gekk Valentina í tónlistarskóla þar
sem hún lærði á takkaharmónikku
og píanó. Hún lauk grunnstigsprófi
og miðstigsprófi samhliða grunn-
skólanámi en vildi læra enn meira
og 18 ára gömul flutti hún því enn
norðar, til Hvíta-Rússlands til að
fara í tónlistarmenntaskóla. Eft-
ir útskrift hélt hún lengra norður
og fór í háskóla í Karélia í norð-
urhluta Rússlands. Þar bjó hún í
Petrozavodsk borg og kláraði bæði
bakkalár og masterspróf í tónlist.
„Eftir háskólanámið fór ég enn og
aftur aðeins norðar og flutti hing-
að til Ólafsvíkur,“ segir Valentina
og hlær. „Ég elska Norðurlöndin
og langaði alltaf að koma hing-
að. Ég hef aldrei viljað fara suður
og sitja undir sólinni, þá líður mér
bara illa,“ segir Valentina. „En eft-
ir næstum tuttugu ár á Íslandi þyk-
ir mér samt gott að komast í sólina
í smá stund í einu,“ bætir hún við
og hlær.
Frábær tilfinning að
koma til Ólafsvíkur
Þegar Valentina var að leita að
vinna eftir háskólanám horfði hún
strax til Norðurlanda. „Ég hafði
samband við menntamálaráðu-
neytið og skoðaði aðeins Ísland.
Mér þótti góð hugmynd að koma
hingað, þetta er fallegt land, fal-
leg og hrein náttúra og hreint vatn.
Mér þykir það skipta máli. Svo er
þetta lítil þjóð en ég hafði alltaf
búið í stórborg og fannst spennandi
að flytja í svona lítið samfélag,“ seg-
ir Valentina. Fljótlega eftir að hafa
haft samband við menntamálaráðu-
neytið fékk hún tölvupóst um lausa
stöðu í Ólafsvík og pakkaði þá nið-
ur og flutti til Íslands með dóttur
sína. „Þetta gerðist mjög hratt og
mamma og pabbi voru í sjokki.
En ég treysti Norðurlöndum og
var aldrei hrædd að koma hingað.
Þegar við komum á flugvöllinn í
Keflavík stóð skólastjóri tónlistar-
skólans á vellinum með spjald með
mínu nafni. Við fórum með honum
beint hingað í Ólafsvík og ég man
hvað það var frábær tilfinning. Ég
hugsaði með mér að ég væri komin
í paradís,“ segir Valentina.
Tónlistartungumálið
er alþjóðlegt
Valentina byrjaði strax að vinna og
segir allt samfélagið í Ólafsvík hafa
tekið mjög vel á móti þeim mæð-
gum. „Ég byrjaði að kenna daginn
eftir að við komum og var strax með
20 nemendur. Ég get ekki sagt að
ég hafi séð þetta fyrir mér þegar ég
útskrifaðist úr háskólanum en hér
hef ég verið í næstum 20 ár. Þetta
sýnir okkur það að við vitum ekkert
um framtíð okkar,“ segir Valentina
og brosir. En var ekki erfitt að byrja
að kenna án þess að kunna tungu-
málið? „Nei. Í tónlist getum við
kennt án þess að tala sama tungu-
mál því tónlistartungumálið er eins
alls staðar. Auðvitað vildi ég samt
læra tungumálið og við dóttir mín
fórum strax á námskeið til að læra
íslensku. Það var líka gott að við
vorum þær einu hér frá Rússlandi
og við þurftum því bara að læra ís-
lensku. Ég bað krakkana alltaf að
kenna mér og geri það enn í dag.
Ef ég segi eitthvað vitlaust vil ég
að fólk leiðrétti mig því ég vil tala
rétt.“
Vildi strax komast inn
í samfélagið
Valentina ákvað strax að hún vildi
vera partur af samfélaginu í Ólafs-
vík og reyndi því að taka þátt í öllu
því félagsstarfi sem hún gat. „Ég
fór fljótlega að spila blak og fór
með konunum úr blakinu í ferða-
lag sem var ótrúlega skemmtileg
og góð leið til að komast inn í sam-
félagið og læra íslensku. Ég vildi
kynnast fólki og læra allt sem ég
gat um Ísland og menninguna hér.
Ég er mikil félagsvera og vil ekki
sitja bara heima,“ segir Valentina.
„Ólíkt því sem ég hafði áður þekkt
er samfélagið hér eins og ein stór
fjölskylda. Ég hafði bara búið í
stórborgum þar sem fólk þekkti
ekki hvert annað. En hér þekkjast
allir og hjálpast að. Við fluttum til
að byrja með í blokkina hér í Ólafs-
vík og fyrstu dagana var fólk alltaf
að koma með eitthvað fyrir okkur.
Það voru stórir pokar fyrir framan
hurðina okkar á hverjum degi með
fötum og fallegu dóti. Það hjálpaði
mikið því við komum bara hingað
með tösku fulla af nótnabókum,“
segir Valentina og hlær.
Fyrst og
fremst tónlistarkona
Við spólum aðeins til baka og spyrj-
um Valentinu um tónlistaráhug-
ann, hvaðan hann kom og hvort
hún hafi alltaf ætlað sér að starfa
eingöngu við tónlist. „Ég er fyrst
og fremst tónlistarkona og hef alla
tíð bara viljað spila og semja tónlist.
Ég hef aldrei unnið við neitt annað
og aldrei haft áhuga á neinu öðru,“
segir hún. Valentina byrjaði fimm
ára að læra á hljóðfæri og valdi
takkaharmonikku því pabbi henn-
ar átti eina slíka. „Það var harmon-
ikka frá afa mínum en afi hafði ver-
ið að semja tónlist. Hann vann samt
ekki við tónlist en hafði hæfileika,
sem ég fékk örugglega frá honum,“
segir hún. Spurð hvort fjölskyldan
sé öll tónlistarfólk segir Valentina
foreldra sína hafa verið músíkölsk.
„Þau voru samt ekki tónlistarfólk.
Mamma söng rosalega fallega og
systir mín gerir það líka. Það var
alltaf spiluð tónlist heima hjá okkur
og þegar vinir foreldra minna komu
í heimsókn var ég alltaf beðin um
að spila fyrir gestina á harmonikku.
Það var því mikil tónlist á heimil-
inu en ég er sú eina sem starfa við
tónlist.“
Komst nálægt því að
fara inn á allt aðra braut
Valentinu gekk vel í námi sem
barn og unglingur og að lokn-
um grunnskóla stóðu henni all-
ar dyr opnar. „Ég kláraði 10. bekk
með gullmedalíu þar sem ég fékk
10 í einkunn í öllum fögum. Sam-
kvæmt reglum í mínu heimalandi
getur maður farið beint í háskóla
ef maður hefur svona gullmedalíu,
og sleppt þá menntaskóla. En mað-
ur getur samt ekki farið í tónlist-
arháskóla nema klára menntaskóla.
Það sögðu allir við mig að ég ætti
að fara beint í háskóla og klára að
mennta mig sem fyrst. Fólk sagði
að það væri bara sóun að eyða fjór-
um árum til viðbótar í menntaskóla
fyrst ég þurfti þess ekki. Ég vildi
samt svo mikið vera áfram í tónlist
en ákvað að hlusta á það sem fólk
var að segja og fór til Hvíta-Rúss-
lands með mömmu til að skrá mig
í háskóla. Ég ætlaði að verða arki-
tekt. Ég fór í viðtal í skólanum í
júnímánuði þar sem ég var boð-
in velkomin og fékk öll gögn sem
ég þurfti og átti svo að mæta bara
í skólann í ágúst. Mamma beið eft-
ir mér fyrir utan, sat á bekk í sól-
inni og hjá bekknum var veggur
með myndum af lífinu í skólanum.
Þegar ég kom út fann ég hvern-
ig mér leið strax illa og fannst eins
og tónlistin væri bara búin. Þegar
ég skoðaði svo myndirnar á veggn-
um sá ég bara eina mynd sem sýndi
tónlistarlífið í skólanum og hugs-
aði með mér að ég gæti ekki gefið
upp tónlistina. Ég vildi ekki verða
arkitekt. Ég hljóp aftur inn og skil-
aði gögnunum, baðst afsökunar og
sagðist ekki vilja vera hér. Kon-
an brosti bara til mín,“ segir Val-
entina sem fór þess í stað í fjögur
ár í menntaskóla til að geta haldið
áfram á tónlistarbraut.
Saknar menningarlífsins
Spurð hvort hún hafi aldrei hugs-
að um að flytja aftur út neitar
hún því en segist hafa hugsað um
að flytja til Reykjavíkur. „Ólafs-
vík, og Snæfellsnesið allt, er yndis-
legur staður að búa á. En eftir um
hálft ár hér fann ég hvað ég sakn-
aði menningarlífsins. Ég var vön
miklu menningarlífi þar sem ég átti
alltaf miða á allskonar tónleika og
ársmiða á tónleika sinfóníuhljóm-
sveitar og svona. Enda bjó ég í
borg þar sem voru um 500 þúsund
manns og tónlistin var allt í kring-
um mann. En hér upplifði ég mig
smá eins og fisk á þurru landi í smá
tíma. En þetta leið hratt hjá og eft-
ir um eitt ár hér langaði mig aldrei
aftur að flytja í borg. Þá sá ég hvað
það er dásamlegt að búa þar sem
náttúran er falleg og maður getur
lifað lífinu og séð himininn en er
ekki bara hlaupandi á milli strætis-
vagna að reyna að komast yfir allt
sem þarf að gera. Ég elska þetta ró-
lega líf hér í Ólafsvík þar sem hægt
er að lifa lífinu án þess að vera
alltaf á hlaupum,“ segir Valentina.
Í Ólafsvík kynntist hún Ólsaranum
Antoni Gísla Ingólfssyni og giftu
þau sig. „Við erum með fjölskyldu
hér og svo er líka hluti af minni
fjölskyldu hér í Ólafsvík. Dóttir
okkar er gift manni frá Ólafsvík og
eiga þau tvær frábærar stelpur sem
eru tveggja og sex ára. Svo flutti
dóttir systur minnar til Ólafsvík-
ur og býr hér með manninum sín-
um og þau eiga tvö börn; strák sem
er að læra í Keili að verða flugmað-
ur og stelpu sem er í 4. bekk,“ segir
Valentina og brosir.
Elskar sinfóníutónlist
Valentina segist enn sakna tón-
listarlífsins í Ólafsvík en reynir að
sækja tónleika til Reykjavíkur þegar
hún getur. „Það er bara erfitt fyr-
ir okkur sem búum úti á landi að
fara á tónleika með sinfóníuhljóm-
sveitinni því hún er alltaf með tón-
leika á fimmtudögum. Ég elska sin-
fóníutónlist og skrifa mikið þannig
tónlist,“ segir Valentina og bætir
við að hún eigi mörg verk sem hún
hefur skrifað fyrir sinfóníuhljóm-
sveit og vonast til að þau verði spil-
uð einn daginn. „Það er erfitt að
koma sínum verkum að og löng
bið, allavega þrjú ár. Ég hef ekki
haft tíma til að reyna að koma verk-
unum mínum í spilun en kannski
einn daginn,“ segir hún. En hvern-
ig tónlist hlustar Valentina helst á?
„Ég hlusta lítið á tónlist heima því
ég fæ alveg nóg af tónlist í vinnunni.
En í bílnum hlusta ég mikið á tón-
list og þá helst á djass eða sinfóníu-
tónlist. En ég er opin fyrir allri
„Þegar ég hlusta á fallega tónlist er allt svo fallegt“
Segir Valentina Kay tónlistarskólastjóri í Snæfellsbæ
Valentina Kay tónlistarskólastjóri í Snæfellsbæ.