Skessuhorn - 15.12.2021, Síða 96

MIÐVIKUDAGUR 15. DESEMBER 202196
„Vertu velkomin hingað upp í fjöll,“
segir Sigrún Ólafsdóttir brosandi
þegar hún tekur á móti blaðamanni
Skessuhorns á heimili sínu í Hall-
kelsstaðahlíð í Hnappadal. Mót-
tökurnar eru hlýlegar og Sigrún
býður til sætis í stofunni. Veðrið er
stillt og snjóföl yfir öllu, sem ger-
ir útsýnið úr stofunni alveg einstak-
lega fallegt.
Sigrún er fædd og uppalin í Hall-
kelsstaðahlíð hjá móður sinni,
ömmu og móðursystkinum. „Ég
átti því alveg fullt af mömmum og
pöbbum,“ segir Sigrún og bros-
ir. „Faðir minn drukknaði í Odda-
staðavatni þegar ég var rúmlega árs
gömul,“ bætir hún við. Eins og svo
margir af landsbyggðinni þekkja
þurfti Sigrún að flytja að heiman 16
ára gömul til að fara í framhalds-
skóla og flutti þá til Reykjavíkur.
„Ég ætlaði alltaf að læra söðlasmíði
en það var mjög erfitt að komast
á samning. Ég lét það ekki stoppa
mig og fór í Iðnskólann og kláraði
bóklega námið. Að því loknu sá ég
að ég hefði svigrúm til að taka fleiri
áfanga og valdi grunndeild í tré-
smíði,“ segir Sigrún og bætir því
við að bæði Skúli maðurinn henn-
ar og Mummi sonur hennar eru
húsasmiðir. „Svo er ég semí smið-
ur,“ segir hún og hlær.
Byggðu hús
í Hallkelsstaðahlíð
Sigrún hélt fast í drauminn um að
verða söðlasmiður og eftir mikla
leit fann hún mann sem vildi taka
hana á samning. „Helgi Finnlaugs-
son söðlasmiður á Selfossi ætlaði
að taka við mér og við vorum búin
að ganga frá öllu þegar hann veikt-
ist af krabbameini. Því miður gekk
það mjög hratt og illa hjá honum
og varð því ekkert úr þessum samn-
ingi,“ segir Sigrún sem á þessum
tímapunkti snéri sér því að tamn-
ingum og þjálfun hrossa og flutti í
Borgarnes með Skúla þar sem þau
bjuggu í tólf ár og Sigrún vann í
Sparisjóði Mýrasýslu og á Hótel
Borgarnesi. Árið 1992 fluttu þau
svo í Hallkelsstaðahlíð. „Fyrst kom-
um við bara til að prófa að búa hér
en haustið 1993 vorum við ákveðin
í að hér ætluðum við að vera og
byggðum okkur hús og keyptum
helminginn af jörðunum af bræðr-
um mömmu sem höfðu búið hér í
félagsbúi. Nokkrum árum seinna
keyptum við þetta svo allt,“ seg-
ir hún. Móðursystkinin bjuggu þó
áfram í Hallkelsstaðahlíð og Sig-
rún og Skúli nutu aðstoðar þeirra
eins lengi og líf og heilsa entist en
það eru aðeins tvö ár síðan yngsti
bróðirinn flutti í Brákarhlíð í Borg-
arnesi. „Þar býr hann núna með
systur sinni en hinir bræðurnir eru
látnir. Það var mikil gæfa að hafa
þeirra aðstoð og við fundum það
vel þegar þau voru farin. Þó þau
hafi ekki verið fullvinnandi undir
það síðasta þá var samt mikil hjálp
í þeim. Þau gengu milli glugga og
fylgdust vel með öllu, töldu folalds-
merar og fyldust með því hvort
kindur væru fastar í skurðum og
svona. Það munaði alveg um það,“
segir Sigrún og brosir við endur-
minningarnar.
„Urð, Álma, Lúða, Löt“
„Þegar ég ólst upp var hér blandað
bú með bæði sauðfé og kýr en hér
var seld mjólk til ársins 2000. Ég
var snemma orðin mjög áhugasöm
um bæði kindur og hesta. Já, og
bara fyrir öllu því sem snýr að
sveitinni,“ segir Sigrún og bætir
við að áhugann hafi hún frá móð-
urbræðrum sínum. Þeir voru mjög
áhugasamir um sauðfjárrækt og
lögðu mikið upp úr því að skrá nið-
ur allar upplýsingar í bækur sem
til eru enn í dag. „Stofninn okkar
byggir því á ansi gömlum grunni
og til eru margar gamlar upplýs-
ingar og heimildir um ræktun-
ina hér. Gömlu rollubækurnar eru
enn teknar upp og þeim flett reglu-
lega. Það er líka gaman að segja frá
því að löngu áður en ég var læs fór
ég með rollubækurnar til Ragnars
móðurbróður míns og bað hann
að lesa upp úr þeim. Þannig lærði
ég einmitt ákveðna setningu sem
ég þuldi gjarnan upp sem krakki
og hljóðar hún svona: „Urð, Álma,
Lúða, Löt.“ Þetta er bara lína nið-
ur blaðsíðuna með upptalningu á
ákveðnum rollum og Ragnar hef-
ur lesið þessa síðu svona oft fyrir
mig að ég lærði hana utanbókar,“
segir Sigrún og hlær. „Þeir bræð-
ur voru líka áhugasamir hestamenn
og voru aðeins að rækta hross í litl-
um mæli, mest til heimabrúks. Það
var samt alveg metnaður í ræktun-
inni hjá þeim.“
Þá rifjar Sigrún upp hvern-
ig sunnudagar voru alltaf heilagir
dagar í Hallkelsstaðahlíð á sumrin
þegar hún var ung og tilheyrðu þeir
dagar alltaf hestunum. „Það skiptir
engu hver staðan var á heyskap eða
öðrum bústörfum, hestarnir voru
alltaf sóttir á laugardegi og látnir
skíta úr sér svo hægt væri að fara í
reiðtúr á sunnudegi. Þetta var alveg
heilagt,“ segir hún. „Ég man samt
ekki eftir því að þetta hafi neitt
komið niður á heyskapnum,“ bæt-
ir hún við.
Nesoddaferðirnar
Sigrún rifjar upp stemninguna sem
var í kringum hestamennskuna á
þessum árum og allt fram á miðj-
an tíunda áratuginn. „Það var alltaf
mikil stemning í kringum hestana
og eitt af því sem stendur upp úr
þegar horft er til baka eru ferðirn-
ar á Nesodda. Hingað kom alltaf
hópur af fólki úr sveitinni og gisti
áður en lagt var af stað í Dalina. Við
fórum fossaleiðina yfir á Dunk þar
sem við gistum og svo var farið á
Nesodda daginn eftir. Þetta voru
ógleymanlegar ferðir sem voru
farnar í áratugi. Ég náði því miður
bara hluta af þeim en maður heyrir
fólk enn tala um þær með stjörnur
í augunum,“ segir Sigrún. „Þegar
þessar ferðir hættu urðu ákveðin
tímamót sem fólk notar enn til
að miða við, svona fyrir og eftir
Nesodda. En mikið voru menn oft
þreyttir í blóðinu á sunnudeginum
þegar riðið var af stað heim,“ segir
Sigrún og heldur áfram: „Við fór-
um þá oftast veginn heim og stopp-
uðum á Emmubergi þar sem alltaf
voru mjög svo höfðinglegar mót-
tökur.“
Ekki kynslóðabil í
hestamennsku
Eftir að Nesoddaferðirnar lögðust
af bjuggu Sigrún og Skúli til nýjar
hefðir í kringum hestaferðir. Þau
byrjuðu á að fara í ferðir á hverju
sumri í nágrenni við Hallkelsstaða-
hlíð og bjóða þá starfsfólkinu sínu
með. „Þessar ferðir hafa svo vax-
ið og fyrrverandi starfsfólk haldið
áfram að koma til að fara með í
ferðirnar. Fólk hefur svo verið að
fjölga sér í gegnum árin, eins og
„Toppurinn er alltaf að fara í skemmtilegar
hestaferðir í góðra vina hópi á góðum hesti“
Segir Sigrún Ólafsdóttir bóndi í Hallkelsstaðahlíð
Sigrún Ólafsdóttir bóndi í Hallkelsstaðahlíð. Ljósm. arg
Hópmynd úr hestaferð í Hallkelsstaðahlíð.
Bræðurnir Ragnar og Sveinbjörn úr Hallkelsstaðahlíð að járna. Úr reiðhöllinni í Hallkelsstaðahlíð.