Læknablaðið - 01.12.2021, Blaðsíða 51

L ÆKNABL AÐIÐ 2021/107 615
L Y F L Æ K N A Þ I N G 2 0 2 1
Davíð sagði á málþinginu landsmenn
standa frammi fyrir meiri áskorunum í
heilbrigðisþjónustunni en nokkru sinni
fyrr. „Yfirfullar deildir, vandi á bráðamót-
tökunni, vandi í heilsugæslunni. Þjóðin
er að eldast. Þetta er snúin staða en ekkert
annað í boði en að vinna sig út úr henni,“
sagði hann í upphafi fundarins. Spurn-
ingin væri hvernig mætti nýta kerfið
betur. Einingar heilbrigðiskerfisins hefðu
þróast áfram án samhengis.
„Áskorunin núna er ekki síst hvernig
við getum samþætt starfsemina betur.“
Davíð tók dæmi af hjartadeild Landspít-
ala. Þar myndu þau gjarnan vilja sinna
þeim sem væru bráðveik hverju sinni og
með flóknustu vandamálin.
„Ég tel að stöðugri vandamál og hálf-
bráð eigi jafnvel betur heima hjá sjálf-
stætt starfandi sérfræðilæknum eða í
heilsugæslunni. Ég sé fyrir mér að þarna
verði skýrari verkaskipting.“ Hann benti
þó á að að biðlistar á stofum væru langir,
jafnvel svo að sjálfstætt starfandi læknar
taki ekki fleiri skjólstæðinga.
„Ég tel að þessi kerfi þurfi að vera
dýnamískari og ég vildi sjá samstarf milli
þeirra; heilsugæslunnar og spítalans um
hvaða verkefni eigi að vera á hverjum stað
og hvernig þau geti flætt milli eininga
eftir bráðleika og stöðugleika sjúklinga,“
sagði hann.
Bjarni benti á að dýpka þyrfti um-
ræðuna um fjármögnun þjónustunnar.
Talið leiddist alltaf að fjárupphæðinni en
ekki hvernig peningarnir nýtist. „Reynum
að sammælast um þá mælikvarða sem
mestu skipta um afköst kerfisins.“ Hann
hafi mikið verið gagnrýndur þegar hann
benti á að erlendir sérfræðingar segðu
framleiðnina ekki næga.
„Þá fékk ég gusu yfir mig frá
starfsmönnum Landspítala sem spurðu:
Hvað ertu að segja, ertu að segja að við
hlaupum ekki nógu hratt? Ég var ekki að
segja það,“ sagði Bjarni og að framleiðni
gæti verið lítil þótt allir sinntu tvöfaldri
yfirvinnu.
„Ég heyri stanslaust sögur af því að
fólk sé undir gríðarlegu álagi. Stundum er
álagið einmitt vegna þess að vélin er ekki
nægilega vel smurð. Það verða til flösku-
hálsar.“ Skoða verði hvar auðsóttustu
ávinningarnir séu. „Byrjum þar og reyn-
um að finna viðspyrnu,“ sagði fjármála-
ráðherra. „Ég geri mér fulla grein fyrir því
hversu gríðarlegt álag er víða í kerfinu.“
Hann sagði að þjóðin stæði frammi
fyrir mönnunarvanda eins og margar aðr-
ar. Enginn ágreiningur væri um að reka
hér opinbert heilbrigðiskerfi. Hins vegar
mætti skilgreina betur hvernig þær nærri
700.000 krónur á hvern landsmann sem
fari í kerfið nýtist þeim best.
„Ef við horfum á kerfið út frá því
markmiði að við ætlum að tryggja þjón-
ustu fyrir einstaklinginn mun svona fjöl-
breytni [í rekstri] í kerfinu byggjast upp.“
Heilbrigðiskerfið í stöðu
Manchester United
„Manchester United er gríðarlega vel skip-
að. Þar eru 11 mjög góðir einstaklingar en
þeir spila ekki sem lið. Þeim er illa stýrt
en það fara alveg gríðarlega miklir fjár-
munir í þetta,“ sagði Davíð O. Arnar, yfir-
læknir hjartadeildar Landspítala, þegar
fjárhagsstaða heilbrigðiskerfisins var
rædd og bar hana saman við stjórn enska
knattspyrnuliðsins.
„En heilbrigðiskerfið sem slíkt hefur úr
gríðarlega miklum fjármunum að moða
en við getum spurt hvort við séum að
nýta það á sem skynsamlegastan máta,“
sagði hann. „Það er alltaf verið að biðja
um meira og meira en getur verið að
þetta snúist líka um að hafa fjármagn sem
hjálpar okkur að nýta fjármunina á sem
skynsamlegastan hátt.“
Jakob Falur Garðarsson, frá Frum-
tökum, tók dæmi um ný lyfjalög. „Það
er áhugavert að benda á þá staðreynd
að Landspítala var falið það hlutverk að
bera alla ábyrgð á innleiðingu nýrra lyfja.
Þarna erum við með færustu og bestu
lækna landsins, sem eru upp fyrir haus í
bjúrókrasíu. Það er ekki snjallt hvernig við
förum með þá fjármuni,“ sagði hann.
„Við, þessi pínu litla þjóð, eigum
ekki að gera læknunum okkar það
eða Landspítala að standa í þessari
bjúrókrasíu heldur finna einfaldari leið
til lausnar.“ Þetta litla dæmi sýndi sóun í
kerfinu á grundvelli „splunkunýrra“ laga
í heilbrigðiskerfinu.
Rúmlega 200 manns mættu á Lyflæknaþingið auk 30
sýningaraðila. Hér talar Amie Burbridge um ómeðvitaða
hugsanaskekkju (cognitive bias). Mynd/gag
sjá um, því við sjáum fullt af hlutum sem
gætu mjög vel átt heima annars staðar.
Eftirlit með stabílu fólki, skimanir og ým-
islegt annað sem gæti verið betur komið
annars staðar. Það vantar skýrara samtal
um verkaskiptingu og hvað mismunandi
einingar geta gert,“ sagði hann.
Signý Vala Sveinsdóttir, nýr formaður
Félags íslenskra lyflækna, tók undir orð
hans. „Það er allt of mikið af fyrsta stigs
þjónustu á Landspítala. Eins og skimanir,
rekstur hjúkrunarheimilis á Vífilsstöðum
og ýmis heilsugæslumál.“ Skilgreina þurfi
þjónustuna eftir þessum lögum.