Bændablaðið - 08.09.2022, Blaðsíða 4

4 Bændablaðið | Fimmtudagur 8. september 2022
FRÉTTIR
Uppfært afurðaverð vegna sauðfjárslátrunar haustið 2022:
Hækkun upp á 35,5 prósent að
meðaltali fyrir dilka yfir landið
– Hæsta verð komið í 754 krónur á kíló
Uppfærslur á verðskrám slátur ­
leyfishafa, vegna afurðaverðs
til sauðfjárbænda 2022, halda
áfram að berast. Nýlega bárust
uppfærslur frá Sláturfélagi Suður­
lands, Kaup félagi Skag firðinga og
Sláturhúsi KVH og þegar tekið er
tillit til þeirra hefur meðalverð
á landsvísu fyrir kíló af dilkum
hækkað um 35,5 prósent frá
síðustu sláturtíð.
Þau leiðu mistök urðu að verðskrá
ársins 2021 birtist í prentútgáfu
Bændablaðsins, með umfjöllun um
afurðaverð 2022. Hér birtist rétt og
uppfærð verðskrá sláturleyfishafa.
Hæsta meðalverð 754 krónur
Samkvæmt útreikningum Bænda­
samtaka Íslands er hæsta verð
komið í 754 krónur á kílóið, eftir
að Sláturfélag Suðurlands birti
uppfærslu á sinni verðskrá í síðustu
viku. Kaupfélag Skagfirðinga
og Sláturhús KVH hafa einnig
birt nýlegar uppfærslur og borga
næstmest, eða 753 krónur á kíló dilka.
Sláturfélag Vopnfirðinga
gaf tóninn í lok júní með
meðalverðshækkun upp á 31,4
prósent miðað við lokaverð á
síðasta ári. Í ágúst hafa uppfærðar
verðskrár borist jafnt og þétt, nú
síðast frá Fjallalambi 18. ágúst og
þar er hækkunin mest á milli ára, eða
43,5 prósent.
Landsmeðaltalshækkun fyrir
fullorðið fé hefur einnig orðið svolítil
á undanförnum tveimur vikum, eða
14,9 prósent. /smh
Reiknað afurðaverð í krónum fyrir hvert kíló
Dilkar Fullorðið
Sláturleyfishafi 2020 2021 Breyting
milli ára 2022 2020 2021 Breyting
milli ára 2022
Fjallalamb 486 520 +43,5% 7463 119 120 +6,2% 127
Kaupfélag Skagfirðinga 507 560 +34,2% 7531 140 140 +12,9% 158
Norðlenska 504 549 +35,9% 7463 113 115 +10% 127
SAH afurðir 502 549 +35,9% 7463 113 115 +10% 127
Sláturfélag Suðurlands 504 559 +34% 7542 122 132 +31,6% 174
Sláturfélag Vopnfirðinga 506 549 +31,4% 7484 118 118 +6,1% 125
Sláturhús KVH 507 560 +34,2% 7531 140 140 +12,9% 158
Landsmeðaltal 504 552 +35,5% 748 124 127 +14,9% 146
1) Reiknað afurðaverð samkvæmt verðskrá að viðbættum 30 kr/kg vegna innágreiðslu afurðaverðs komandi hausts, sem greidd var í maí á grunni innleggs árið 2021.
2) Reiknað afurðaverð samkvæmt verðskrá að viðbættum 30 kr/kg eingreiðslu sem viðbót á afurðaverð sauðfjár vegna innleggs á árinu 2022.
3) Reiknað afurðaverð samkvæmt verðskrá að viðbættum 26 kr/kg eingreiðslu sem greidd verður 25. febrúar, 2023.
4) Reiknað afurðaverð samkvæmt verðskrá að viðbættum 26 kr/kg eingreiðslu sem greidd verður 1. febrúar, 2023.
Heimild: Bændasamtök Íslands
Góð uppskera af túnvingli
Uppskera Landgræðslunnar af
túnvingli til fræframleiðslu í ár
er mjög góð og 50% meiri en á
síðasta ári og stefnir í metár.
Fræsláttur hófst 15. ágúst og
núna eru allir þurrkunargámar
smekkfullir af fræi.
Í kringum Gunnarsholt er ræktað
fræ af grastegundinni túnvingli,
Festuca richardsonii, sem síðan er
notað til uppgræðslu víða um land.
Fræsláttur hófst þann 15. ágúst og
tveimur vikum seinna voru allir
þurrkunargámar smekkfullir af
fræi. Uppskera þessa árs stefnir í
að verða um 50% meiri en í fyrra og
gæti hugsanlega orðið metár.
Árni Bragason landgræðslustjóri
segir mjög mikilvægt fyrir Land­
græðsluna að rækta fræ og eiga
birgðir til að geta brugðist við
óvæntum aðstæðum sem náttúruöflin
bjóða stundum upp á.
„Nærtækast er að nefna öskufall
sem getur haft óæskilegar afleiðingar
með í för þegar askan fer að fjúka,
en oft er hægt að hægja á slíku með
sáningu og áburðargjöf.“ /VH
Túnvingullfræ þurrkuð að Gunnarsholti. Mynd / Landgræðslan
Matvælastofnun:
Verklag vegna dýravelferðarmála
Talsverð umræða hefur verið
um dýraverndunarmál hér á
landi undanfarið og nú síðast
vegna máls sem kom upp nærri
Borgarnesi vegna illrar meðferðar
á hestum.
Matvælastofnun, sem hefur verið
gagnrýnd vegna seinagangs í málum
sem snerta ábendingar um dýraníð,
hefur sent frá sér yfirlýsingu til
að skýra verklag stofnunarinnar í
dýravelferðarmálum.
Tilkynningar um dýraníð
Á heimasíðu Mast segir að hver sá
sem verður var við illa meðferð á
dýrum eða að umráðamaður búfjár
skorti öryggi, skjól, hús, fóður eða
beit fyrir búfé sitt ber að tilkynna
það án tafar til stofnunarinnar eða
lögreglu.
Þar segir einnig að héraðs­
dýralæknum eða fulltrúum Mast
sé skylt að kanna hvort ábendingar
um illa meðferð dýra eigi við rök
að styðjast og að ef stofnunin
telji að úrbætur þoli ekki bið er
starfsmönnum hennar heimilt að
taka dýr úr vörslu umráðamanna eða
láta aflífa dýr. Slíkt skal ávallt gert í
samráði við lögreglu.
Mast er einnig heimilt að leggja
hald á tæki, tól og annan búnað
varðandi dýrahald sem er talinn
hættulegur velferð dýra.
Ekki heimilt að tjá sig
um einstök mál
Í yfirlýsingu Mast segir að
stofnuninni sé ekki heimilt að tjá
sig um einstök mál, en að hún vinni
eftir útgefnu verklagi. Samkvæmt
Mast er í flestum tilvikum ekki
þörf á þvingunaraðgerðum, enda
bregðast umráðamenn vel við og
bæta úr frávikum.
Vegna ítrekaðra eða alvarlegra
frávika sem er ekki sinnt eða ef
grunur er um refsivert brot er tekin
ákvörðum um aðgerð sem geta verið
sektir, stöðvun starfsemi, úrbætur á
kostnað umráðamanns dýra eða með
því að taka dýr úr vörslu eigenda.
Allar ábendingar skoðaðar
„Brugðist er við öllum ábendingum
um illa meðferð dýra og þegar
þær eiga við rök að styðjast er
metið til hvaða aðgerða rétt er að
grípa. Þá er fyrst og fremst horft
til velferðar dýranna. Við úrlausn
dýravelferðarmála ber stofnuninni
jafnframt að fara eftir ákvæðum
stjórnsýslulaga sem kveða á um
málsmeðferðar­ og efnisreglur
sem er ætlað að tryggja réttaröryggi
borgara þegar stjórnsýsluákvarðanir
eru teknar.“
Mikilvægt að standa rétt
að ákvörðunum
Samkvænt því sem segir í
yfirlýsingu Mast geta ákvarðanir
stofnunarinnar í dýravelferðarmálum
verið mjög íþyngjandi og því
mikilvægt að rétt sé staðið að
ákvörðunum, bæði hvað varðar
rannsókn, veita umráðamönnum
þátttökurétt í undirbúningi
ákvarðana sem og að gæta jafnræðis
aðila og að meðalhófs sé gætt.
„Ef tilefni er til er umráða­
mönnum dýra gefinn kostur á að
bæta úr frávikum. Það er einungis í
tilvikum þar sem úrbætur þola ekki
bið sem stofnunin getur tekið dýr úr
vörslum umráðamanns eða aflífað
dýr sem hafa orðið fyrir varanlegum
skaða.“
Fimm daga andmælaréttur
Áður en íþyngjandi ákvarðanir
eru teknar hafa mál í flestum
tilvika verið til meðferðar hjá
stofnuninni um nokkurt skeið þar
sem umráðamenn hafa þá tækifæri
til að bæta úr frávikum.
Þegar grípa þarf til íþyngjandi
ákvarðana er umráðamönnum
veittur andmælaréttur á fyrirhugaðri
ákvörðun. Lengd andmælaréttarins
ræðst af alvarleika máls ef aðstæður
bjóða upp á slíkt. Að fimm dögum
liðum eru andmæli metin og tekin
ákvörðun um framhald málsins
með hliðsjón af efnisreglum laga
um velferð dýra og ákvæðum
stjórnsýslulaga.
/VH
Vel alið búfé. Mynd / Myndasafn