Bændablaðið - 08.09.2022, Síða 6

6 Bændablaðið | Fimmtudagur 8. september 2022
Árlegri hringferð stjórnar og starfsfólks
Bændasamtakanna er nú lokið.
Efnt var til ellefu funda dagana 22.-26. ágúst
og vil ég þakka þeim rúmlega 300 bændum sem
gáfu sér tíma frá bústörfum innilega fyrir komuna
á fundina og fyrir skoðanaskiptin og samtölin
um það helsta sem snýr að hagsmunum bænda.
Á fundunum komu fram fjölmargar ábendingar
og sjónarmið sem hafa nú verið tekin saman og
mun stjórn vinna með þær í framhaldinu, bæði
þeim málum sem þarf að leysa sem fyrst og
eins önnur atriði sem nauðsynlegt er að hafa
í farteskinu við endurskoðun búvörusamninga
á næsta ári. Einnig vil ég þakka starfsfólki
Bændasamtakanna fyrir skipulagningu og
þátttöku á fundunum en það var ekki síður
gagnlegt fyrir starfsfólk samtakanna að heyra
beint frá bændum um þeirra helstu viðfangsefni
sem bændur fást við á hverjum degi.
Dagur landbúnaðarins
Fyrir hartnær 20 árum síðan samþykkti
Búnaðarþing að koma á Degi landbúnaðarins
og miða að því að hann yrði að árlegum viðburði.
Stjórn Bændasamtakanna það ár var falið að
skipa undirbúningsnefnd til að vinna að málinu
og stefna að því að „Dagur landbúnaðarins“ yrði
haldinn í fyrsta skiptið árið 2004. Litlar heimildir
eru til um vinnu undirbúningsnefndarinnar
og hvort að dagurinn hafi yfir höfuð verið
haldinn líkt og til stóð, en eitt er víst, Dagur
landbúnaðarins, verður nú haldinn þann 14.
október og þá í fyrsta skiptið, þrátt fyrir að
dagur landbúnaðarins sé allt árið! Dagskráin
verður metnaðarfull og verður fundurinn
opinn öllum á meðan húsrúm leyfir. Meginstef
fundarins verða umhverfis- og loftslagsmál og
fæðuöryggi þjóðarinnar, en hvernig tryggjum
við frumframleiðslu í landbúnaði í sátt við
umhverfið með tryggri framleiðslu til framtíðar?
Starfsfólk samtakanna hefur unnið ötullega að
skipulagningu fundarins og verður dagurinn
auglýstur á þann hátt að tryggt sé að fólk viti
af Degi landbúnaðarins, eða líkt og Áskell
Þórisson, fyrrum ritstjóri Bændablaðsins, ritaði:
„Ef vel tekst til getur dagur af þessu tagi eflt
stéttarvitund bænda en fullyrða má að aukin
þekking meðal bænda á málefnum hver annars
geti skipt sköpum varðandi framtíðina.“
Þann sama dag verður opnuð stórsýningin
Íslenskur landbúnaður í Laugardalshöll en
sýningin stendur yfir þá helgina, 14.-16. október
nk., og fá félagsmenn í Bændasamtökum Íslands
frían aðgöngumiða á sýninguna.
Að pissa í skóinn sinn
Talsverð umræða hefur verið undanfarið um
afkomu bænda á grunni frumframleiðslu og fara
menn mikinn um hvernig hægt sé að minnka
verðbólgu í landinu. Í þeim efnum hefur því m.a.
verið haldið fram að með því að afnema uppboð á
tollkvótum sem boðnir eru upp ársfjórðungslega,
megi kveða niður verðbólgudrauginn. Það er
leið okkar Íslendinga að bjóða upp tollkvóta og
eins og staðan er í dag er mun meiri eftirspurn
eftir heimildum til innflutnings en hefur verið
síðastliðin tvö ár. Þetta er aðferð sem flest ríki
stunda en ekki séríslenskt fyrirbæri líkt og
haldið er fram í fréttum. Í öllum vestrænum
heimi standa ríki með frumframleiðslu á eigin
landbúnaðarvörum og eru stolt af því. Það vekur
furðu að einungis er rætt um úthlutanir á þessum
vörum sem falla undir tollkvóta í landbúnaði.
Þá velti ég fyrir mér verðlagningu á ávöxtum
þegar það eru engir tollar á þeim afurðum? Og
hvað með pasta sem bera heldur enga tolla hér
á landi? Síðan er mikið rætt um af hverju tollar
séu ekki felldir niður af frönskum kartöflum
þar sem sú framleiðsla hér á landi stöðvaðist
í ágústmánuði síðastliðnum? Þurfum við að
slökkva á öllum tollum án þess að fá nokkuð í
staðinn? Ég tel mikilvægt að við endurskoðun
tollasamningsins við ESB þá verði þetta notað
sem skiptimynt fyrir aðrar vörur svo við getum
fengið ívilnanir í staðinn inn til ESB því þar líta
menn á tolla sem verðmæti í alþjóðaviðskiptum.
Að lokum má síðan spyrja hvers vegna sé
lagður 26% tollur á tyggjó þegar við erum
ekki að framleiða tyggjó á Íslandi? Enn og
aftur, reynum að skapa okkur raunverulega
samningsstöðu þegar kemur að endurskoðun
tollasamninga.
Fjögurra daga vinnuvika
verður ekki hjá bændum
Árið 2019 var vinnuvika hins almenna
launamanns stytt úr 40 stundum í 36 stundir.
Í sameiginlegri kröfugerð VR og Sambands
íslenskra verslunareigenda er nú gerð krafa um
fjögurra daga vinnuviku. Þá má velta því fyrir sér
hvort að aukin framleiðsla á mat hérlendis muni
þá rata inn í laun til bænda? Frumframleiðslan
mun aldrei standa undir þessum kostnaðarauka
ef á að reikna sanngjörn laun fyrir vinnu sem
fram fer á framleiðslustiginu. Ætlum við að
hækka vöruverð í samræmi við þær kröfur
sem unnið er að í launþegahreyfingunni? En
eflaust má líta svo á að þarna sé komin lausn
að leikskólavanda sveitarfélaganna.
Bændablaðið kemur út 24 sinnum á ári.
Því er dreift ókeypis á yfir 400 stöðum á landinu og á öll lögbýli landsins.
Lesendur geta einnig gerst áskrifendur að blaðinu og fengið það sent heim í pósti
gegn greiðslu burðargjalds. Árgangurinn (24. tölublöð) kostar þá kr. 12.200 með
vsk. (innheimt í tvennu lagi).
Ársáskrift fyrir eldri borgara og öryrkja kostar 8.000 með vsk.
Heimilisfang: Bændablaðið, Bændahöll við Hagatorg, 107 Reykjavík.
Sími: 563 0300 – Fax: 562 3058 – Kt: 631294–2279
Bændablaðið er í eigu Bændasamtaka Íslands. − Málgagn bænda og landsbyggðar −
SKOÐUN
Mikilvægi
nýliðunar
Þessa dagana er gósentíð í landbúnaði,
sjónrænt að minnsta kosti.
Sauðfjár- og stóðréttir fara fram um allt
land og uppskera grænmetis í hámarki.
Þetta er hin blómlega sýn landbúnaðar,
fersk hamingja og fimmundarsöngur.
Á þessum dögum fáum við hin, sem
ekki störfum í greininni og sitjum föl
við lyklaborðið, nasasjón af fjörinu og
jafnvel stjörnur í augun. – En hvað það
væri nú gaman að vera hraustur bóndi,
vera endalaust að fást við náttúruna á
einn eða annan hátt, alltaf á hreyfingu
og með fjölbreytt verkefni.
Steinþór Logi Arnarsson, formaður
Samtaka ungra bænda, orðar það einmitt
svo skemmtilega í blaðinu. Bændastarfið
sé besti lífsstíll sem nokkur geti valið
sér. „Það er stór partur af lífi manns
hvað maður velur sér að starfa við og
ef einhver hefur minnstan grun um að
það geti veitt honum lífsfyllingu að
stunda landbúnað, þá er það sennilega
rétt hjá honum.“
En það er ekki beint aðgengilegt
að gerast bóndi og vera bóndi. Ekki
er nóg með að þú þurfir að tryggja þér
jarðnæði og framleiðslutæki með einum
eða öðrum hætti og massívum kostnaði.
Þú þarft líka að vinna myrkranna á milli,
vera vakinn og sofinn yfir þínum búskap.
Svo þarftu að búast við að fá lítil laun
fyrir og engan orlofsrétt eða lífeyrissjóð.
Þjóðin þarf hins vegar á því að halda
að fleira fólk sinni fæðuframleiðslu
í landinu. Það er grundvallaratriði.
Því ræðum við í þaula um nýliðun í
landbúnaði í blaðinu.
Meðalaldur bænda almennt er
kringum 60 árin en samkvæmt grófum
athugunum er yfir 70% þeirra yfir
fimmtugt. Athygli vekur að yfir 20%
sauðfjárbænda eru yfir sjötugt að aldri
á meðan 11% eru undir fertugt.
Í fréttaskýringu kemur skýrt fram að
greiða þurfi götur þeirra sem vilja leggja
fyrir sig landbúnaðarstörf. Í því felst fyrst
og fremst ákveðið afkomuöryggi. Ungir
bændur benda á að til þess að eðlileg
nýliðun geti átt sér stað í greininni þurfi
eldri kynslóðin að geta stigið til hliðar
með reisn. Á því þarf að taka til að jarðir
haldist í rekstri og notkun.
Stórsýningin Íslenskur landbúnaður
2022 verður haldin í Laugardalshöll
daganna 14.–16. október. Mörgum er
enn í fersku minni þegar slík sýning
var haldin árið 2018 með miklum
glæsibrag og munu sömu rekstraraðilar,
sýningarfyrirtækið Ritsýn sf., standa
að viðburðinum. Tugir fyrirtækja sem
tengjast landbúnaði á einn eða annan
hátt munu þar kynna starfsemi sína og
vörur. Það er enginn svikinn að því að
kíkja á sýningu sem þessa, hvort sem
viðkomandi er úr sveit eða borg og það
er ekki úr vegi að mæla með henni.
Í tilefni af Íslenskum landbúnaði 2022
munum við hjá Bændablaðinu gefa út
blaðauka með útgáfu blaðsins þann 6.
október næstkomandi. Blaðaukinn mun
þjóna sem sýningarskrá, þar sem hægt
er að afla sér allra helstu upplýsinga um
sýninguna, svæðið og viðburði innan
hennar. Blaðaukinn verður dreifður
um allt land og á sýningunni sjálfri. Í
honum gefst fyrirtækjum sem taka þátt í
stórsýningunni að kynna sig enn frekar
og auka þar með sýnileika sinn.
Hafi sýnendur áhuga á að vera með í
blaðaukanum er bent á að hafa samband
við Þórdísi Unu auglýsingastjóra í
gegnum netfangið thordis@bondi.is
/ghp
Hringferð Bændasamtakanna
Gunnar Þorgeirsson
formaður Bændasamtaka Íslands
gunnar@bondi.is
GAMLA MYNDIN
Ritstjóri: Guðrún Hulda Pálsdóttir (ábm.) gudrunhulda@bondi.is – Sími: 563 0339 – Blaðamenn: – Ástvaldur Lárusson astvaldur@bondi.is – Margrét Þóra Þórsdóttir mth@bondi.is
Sigrún Pétursdóttir sigrunpeturs@bondi.is – Sigurður Már Harðarson smh@bondi.is – Vilmundur Hansen vilmundur@bondi.is
Auglýsingastjóri: Þórdís Una Gunnarsdóttir thordis@bondi.is – Sími: 563 0303
Netfang auglýsinga: thordis@bondi.is − Sími smáauglýsinga: 563 0300 – Vefur blaðsins: www.bbl.is − Netfang blaðsins: (fréttir og annað efni) er bbl@bondi.is
Frágangur fyrir prentun: Sigrún Pétursdóttir – Prentun: Landsprent ehf. – Upplag: sjá forsíðu – Dreifing: Landsprent og Íslandspóstur. ISSN 1025-5621
Sauðnaut á Austurvelli. Tvær tilraunir hafa verið gerðar til að flytja sauðnaut til Íslands. Fyrst 1929 og aftur 1930 auk þess sem landbúnaðarnefnd
Alþingis samdi frumvarp til laga árið 1974 um innflutning og eldi sauðnauta. Í frumvarpinu er landbúnaðarráðherra veitt heimild til að leyfa
Búnaðarfélagi Íslands að flytja sauðnaut til landsins að uppfylltum ákveðnum skilyrðum.