Leikhúsmál - 01.11.1963, Blaðsíða 42

Það er mikið talað um vaxandi leik-
listaróhuga landsmanna og aukinn
þroska á þeim sviðum. Leikhús spretti
upp eins og gorkúlur um öll héruð,
alls staðar sé verið að leika. Hitt er
önnur saga, HVERNIG þessi leikhús
eru útbúin til þess að geta sinnt vœn-
legri leikstarfsemi. Það er efni í ann-
að greinarkorn — enga lofgrein.
Einnig er ekki nóg að sýna bara leik-
rit og leika og leika. Það eru engin
stórtákn um uppgang leiklistar, þótt
FRÆNKA CHARLEYS eða svipuð lista-
verk séu sýnd í fleiri félagsheimilum
en áður. Slíkt er tákn um góða af-
komu sementsverksmiðjunnar. Víðast
hvar er alltof lítið vandað til leikrita-
vals. Dregin eru í sviðsljósin ýmis
konar miðlungsverk og allt þar fyrir
neðan, alveg niður ! svörtustu eymd,
og kallað nútímaleiklist. Til eru þó
heiðarlegar undantekningar (Leikfél.
Sauðárkróks, Akureyrar (stundum),
Akraness o.fi.*). Varla hefur þó komið
fyrir, að getið hafi frumleika í vali á
verkefnum meðal leikfélaga úti á
landi — og er varla von, þegar það
en nœstum ógerningur að skafa upp
* Og nú síðast Leikfélag Hafnarfjarðar
frumleika og nýjungarsemi í sjálfum
höfuðstaðnum. Það er talað um, að
leikrit verði að bera sig (hvers vegna?
Til þess að áhugafólkið fái nóg í vas-
ann?) og því þurfi alltaf að vera ein-
hver hlátursertingur á ferðinni alls
staðar á landinu. Það má fullvissa
leikfólk landsbyggðarinnar um það,
að til eru vœnleg og nýstárleg gam-
anleikrit í mun hœrri gœðaflokki en
tíðkast að sýna í félagsheimilunum.
Og auk þess fleiri en þau, sem búið
er að sýna (og þar með þýða) í höf-
uðstaðnum.
Nú er til fyrirbœri, sem nefnist Banda-
lag íslenzkra leikfélaga. Á það að
greiða fyrir leikstarfsemi í landinu,
m. a. að sjá um útvegun heppilegra
leikrita til leikfélaga landsins (um
aðra fyrirgreiðslu skal rœtt seinna).
Hefur það á boðstólum þvílíkt dóms-
dagsrusl af leikritagerð til úrvals,
sem aðeins síðustu bekkir barnaskóla
líta hýru auga að fœra upp á bekkj-
arsamkomum, en sáralítið af nokkru
því, sem mœtti fœra undir sœmilegar
leikbókmenntir. Og sumir segja jafn-
vel, að hrista verði œrlega upp í fé-
pússi sínu til þess að fá að sýna
þessar listir, svo að áhyggjurnar útaf
því, hvort sýning ,,beri sig" eða ekki,
séu í rauninni ekki úr lausu lofti
gripnar. Ekki viljum við leggja dóm
á, hvað hœft kunni að vera ! þessum
orðsveimi. Hins vegar má œtla, að
lítillar hjálpar sé að vœnta af þessum
slóðum hvað viðvíkur fjölbreytt leik-
ritaval ! landinu. Og ! þv! tilliti er
höfuðborgin sjálf alls ekki undanskil-
in. Að vísu er þar nokkuð vandfarin
leið og í margt að l!ta, ef leikhúsin
cetla að sinna því hlutverki s!nu að
vera einhver endurspeglun af leiklist
nútlmans — í vasaspegli. Þau mega
náttúrulega aldrei missa sjónir af þv!
hlutverki sínu. Þjóðleikhúsið hefur
verið gagnrýnt af mörgum fyrir að
sýna viðamikla söngleiki (musicals)
og annað slíkt léttmeti. Er þá oftast
vitnað í „meyjarflírið" þess hér á ár-
unum. Nú er svo, að oft er hollt að
blanda ,,því hinu bliða hinu strlða".
Úr! löndum eru sérstakar stofnanir,
sem sjá um, að það bliða ! tilverunni
nái einnig fram að ganga og dafni
sem góð dœgradvö! og andleg hress-
ing, sem hverjum er holl og nauð-