Leikhúsmál - 01.11.1963, Blaðsíða 22

N. J. Paik, fœddur 1932 í Seoul
í Kóreu. Býr í Köln.
Byrjaði að lœra tónlist í Tókíó, og h
nóminu ófram í Þýzkalandi.
Lœrði tónsmíði hjó Wolfgang Forti
í tónlistarhóskólanum í Freiburg.
Hefur samið fjögur tónverk:
HOMMAGE Á JOHN CAGE (1959),
ETUDE FOR PIANO (1960),
(SIPMPLE (1961),
BAGATELLES AMERICAINES (1962).
Koenig: Herra Paik, tilraunir yðar
í tónlist eru jú einkum
í því fólgnar,
að þér setjið hljómfrœði-
leg atvik ósamt óhrifum ó
sjónina í tónlist yðar,
sem eru ófall fyrir
óhorfendur eins og við
höfum séð.
Ásamt yður lifa tónskóld,
sem semja eftir ýmsum
stilum, þeir mynda hið
svokallaða samtíma
tónlistarlíf.
Hver er afstaða yðar
til slíkrar tónlistar?
Hvað segið þér um
listbrœður yðar?
Paik: Nóg er af lélegri tónlist,
og ég hef lítinn óhuga ó
henni.
Við skulum aðeins tala
um John Cage og
flúxusfólkið — ekki um
Shostakovitch eða
Strawinsky.
Koenig: Og við skulum tala um
vandamól okkar tíma,
eins og yður koma þau
fyrir sjónir sem tilrauna-
tónskóldi.
Paik: Boulez sagði eitt sinn,
að höfuðvandamól okkar
tímabils vceri orkan.
Þó er timabil stórt orð.
Ég held, að það sé
samruni þess evrópska og
ameríska, ó milli þessa
ólíku hugsunarhótta
er höfuðvandinn.
Koenig: Hvernig greinið þér
þessar skoðanir í sundur?
Paik: Ameríkaninn ó til
engilsaxneska hœðni.
Tónlist hanns er breytileg,
og hefur tilhneiginu til að
verða skemmtitónlist.
Þessa tilhneygingu hefur
einnig elektrónisk tónlist,
líka Cage-stefnan.
Sú evrópska er öflug, og
hallast að þröngsýnni
alvöru.
Það er hennar hœtta.
Koenig: Þó ollu þau verk, sem nú
er hlustað ó af fjólgleik,
hneyksli fyrir nokkrum
órum. Fjólgleikur í
hljómleikasal er líkast til
fremur undir uppeldi
óheyrenda komið, en
tónlistinni.
Paik: Kannski hefur þetta alltaf
verið svona. Þokki hinna
einstöku listaverka hverfur
með tímanum
— eða er til ófram.
Hversvegna?
Því get ég ekki ennþó
svarað.
En hversvegna brjóta
tónlistarmenn og útgef-
endur heilann um að
skapa eitthvað fyrir
tónlistarsöguna
ó stundinni?
Það er brjólœði!
Ég sagði við Cage:
Eyðileggið handrit yðar
og segulbönd, þegar þér
deyið.
Honum fannst þetta of
leikaralegt.
Mér finnst það glœpur,
að Cage skuli taka upp ó
segulbönd.
Koenig: Yðar eigin verk eru aðeins
œtluð fyrir augnablikið?
Síðan hafa þau enga
þýðingu lengur?
Ekki heldur fyrir yður?
Paik: Jó, ég held það.
Thwaites: Yðar skoðun er sem sagt,
að verk yðar séu til svo
lengi, sem það er flutt.
Paik: Jó, þetta er ógœtt.
Þegar ég dey,
er allt búið.
Ég lœt ekkert eftir mig.
Koenig: Ég skil svarið einstaklega
vel.
Ég veit það fró sýningum