Leikhúsmál - 01.11.1963, Blaðsíða 31

hafnarsiðum. Þetta er einnig HANS ballett og konungur-
inn fer ekki í leikhúsið sem sllkur, heldur af því að honum
er það ónœgjuefni. Undirritaður hefur horft ó ballett í
nœrri fjörutíu ór, en aðeins einu sinni verið vitni að því
að forseti Bandaríkjanna vœri viðstaddur ballettsýningu
og þó var hann það aðeins vegna embœttisins — þ.e.a.s.
þegar óðurnefndur listdansunnandi, hans hótign Friðrik
konungur IX, var gestur í Bandaríkjunum.
Vissulega búa Danir yfir sllkum persónutöfrum, að þeim
hœfir að eiga sér listgrein og iðka hana. Þeir eru frlð
þjóð, kótir og gamansamir. Umhverfis þó ríkir reyndar
svo mikil kœti, að menn spyrja sjólfa sig hvort þeir geti
I raun og veru verið norrœn þjóð. Sé aftur ó móti skyggnzt
ofurlítið undir yfirborðið mó oft finna þar óstríður og vott
örvœntingar, sem gefa hugmyndinni um þó allt annan
blœ. Þó verður skyndilega auðskilið hvers vegna listdans-
arar þeirra geta annað augnablikið kastað sér af lífi og
sól útí kótínu og gamansemi I dansinum og hitt augna-
blikið gefið sig ó vald Ijóðrœnni frósögn eða miklum
harmleik. Einnig ÞAÐ er DANSKT.
Enn annað skýrir séreinkenni Konunglega danska ba11-
ettsins og er það eins sérstœtt og þjóðareinkennin: arf-
urinn fró Bournonville. Enginn annar ballettflokkur I
heiminum getur sklrskotað til þessa tveggja, Bournon-
villes og þjóðareinkenna, sem I sameiningu eru danska
ballettinum það sama og Adam og Eva mannkyninu.
Því skal ekki gleymt, að ballettinn laut einnig fróbœrri
stjórn fyrir daga Bournonvilles. Vincenzo Galeotti mótaði
hann og miðlaði honum af snilli sinni. Þótt Galeotti vœri
fœddur ó Ítalíu og hefði hlotið menntun sína þar, voru
skapeinkenni hans alþjóðleg og góskafullur var hann I
meira lagi. Hann var undir sterkum óhrifum fró ,,Ballet
d’action" (hinum nýja „leikdansi"), er Frakkinn Noverra
var upphafsmaður að, og I London hafði hann lœrt lót-
bragðslist hjó David Garrick. Þegar hann kom til Kaup-
var hann orðinn þroskaður listamaður og uppgötvaði þó
að tilfinning Dana fyrir hinu dramatlska var fullkominn
efniviður fyrir hugmyndir hans. Listskilningur hans sam-
rœmdist einnig vel dönsku skaplyndi og með honum var
skapaður hinn breiði grundvöllur, er allir eftirkomendur
hans hafa byggt ó.
Þess skal getið, að Galeotti ó einnig sinn þótt I nútíma
sérkennum danska ballettsins, þvl „Amor og Ballettmest-
erens Luner", lítil ballettkómedia eftir hann, fró 1786, er
enn sett ó svið, þótt breytingar sem gerða hafa verið ó
henni I gegnum órin hafi vafalaust gert hana eitthvað
fróbrugðna sinni upprunalegu mynd. Hún er engu að síð-
ur hið nœsta sem við, á okkar dögum, komumst ósvikn-
um listdansi fró 18. öld. Dansinum hefur verið haldið ó
lífi með þvi að sýna hann svo að segja stöðugt.
í augum okkar nútlmamanna og I Ijósi 20. aldarinnar er
Bournonville upphafsmaðuri mikils blómaskeiðs. Sem
smódrengur hefur hann vafalaust numið margt af bœði
Galeotti og föður slnum, sem hafði verið hjó Noverre I
Parls. Það er þvi tœpast um að rœða þóttaskil milli hans
og mikilvœgustu hefða fortíðarinnar. Á yngri órum, með-
an hann var hrifnœmur, lœrði hann hjó Auguste Vestris
M
N
<
—>
OÉ
3
Q
O
o
o
o
in
Z
o
o
co

»ií
z
'O
Q
z.
:0
>
0£
1X1
S
3
z
'O
LU
>
X
Q£
o
>
'<
<
o
3
X
'<
ÁRCHIV
PRODUKTION
er deild hjó
r ^ D eu/sche t
\jtHirninvphcii
G^sclhchafl
er hefur þa8 hlutverk að kynna og gera var-
anleg skil é evrópskri tónlist allt fró upphafi.
Hjá oss finnið þér mörg frábœr sýnishorn úr
hinu vaxandi safni Archiv Produktion DGG.
Þér getið auk tónlistar
fengið tnörg ágœt leik-
rit á hljómplötum frá
oss.
Vér leitumst við að að-
stoða og gera yður til
hœfis
HVERFITÓNAR
HVERFISGÖTU 50,
SÍMI 22940