Leikhúsmál - 01.11.1963, Blaðsíða 16

bíta og brenna. Það hafði ég reyndar líka alltaf. Ég var
svo mikið í öllum þessum galskap, ungarnir mínir. Það
var svo sem oft nóg að gera og mikil fyrirhöfn. En við
gerðum það með gleði og óhuga. Mér finnst vanta fólk
nú, sem fœst til að stunda allt. Ég ó við að hafa áhuga
á því að vera að bauka í öllu, hvort sem það hefur geysi-
mikla hœfileika eða ekki. Sameiginlegt átak vcrður oft
stórt átak.
Það vantar gleðina".
Þjóðleikhúsið
Við stofnun Þjóðleikhússins varð Lárus leiktjalda- og bún-
ingameistari þess og hefur verið það síðan. ,,Mér þótti
ósköp gaman að íslandsklukkunni. Allt í einu voru svo
mikil tœkifœri; það var hœgt að vinna svo frjálst, svo
stórt. Islandsklukkan var mikið sjarmerandi". Þar lék
Lárus m.a. Jón með vindgapann, þann sem nafni hans
Hreggviðsson sagði við: „Þú verður áreiðanlega brennd-
ur, Jón minn". Það munaði ekki miklu, að Lárus yrði
brenndur. Það kviknaði í málarasal leikhússins. Missti
hann þar mikið af bókum og aðallega teikningum ýmiss
konar og uppköstum að sviðsbúnaði. Þá var talað um
Þjóðleikhússdrauginn. Þóttust ýmsir hafa séð hann. „Hann
lét mig þó alveg í friði. Ég sá hann aldrei, greyið. Ég hef
ekki talent fyrir svoleiðis".
Því hafa hvorki draugar né annað náð að granda Lárusi.
„Það var afskaplega gaman að vinna að Krítarhringn-
um. Þar voru stórbrotnir búningar. Ég málaði sitt kína-
munstrið á hvern búning. Það var mikið verk. í Kína hafði
hver stétt sinn lit. Svona þarf maður nú að vita. Það er
ósköp að sjá allan ruglinginn á tízkum og tímum í kvik-
myndunum nú til dags. Maður skyldi þó cetla, að menn
þar gerðu nú ekki svona ótugtarskap .... Svo var mjög
gaman að Leðurblökunni. Það var glœsileg sýning. And-
rúmsloftið í leikhúsinu? Það er ágœtt. Ég kann prýði-
lega við það. Það hefur ekki mikið breytzt frá því sem
það var f Iðnó. Fólk er hamingjusamara við vinnuna
núna, öruggara, rólegra, — kannske líka þreyttara. Það
er ekki nógu mikið af fólki, sem getur tekið við. Núna,
þegar ekki er til óöryggi, áhœtta. Það vantar ungt fólk".
Sfðustu leiktjöld Lárusar voru við Pétur Gaut.* Hann hafði
líka gert þau við sýninguna í Iðnó (1943). „Það voru
tvennir tímar. Þá voru enn raunsœisáhrifin; Gerd Grieg
vildi sýna norskt landslag. Ég gróf þá upp bók eftir
Kittelsen Moe, og þar var mynd af grœnklœddu konunni
f sefi og tjörn í þjóðsagnastíl. Þetta sýndi ég Gerd Grieg,
og hún varð fjarska ánœgð og samþykkti, að svona
mœtti mála það atriði. Sumt tókst skfnandi vel; t.d. var
atriðið f Dofrahöllinni afbragðsgott og eftirminnilegt, svo
og grœnklœdda konan, Alda Möller, er hún birtist f sef-
inu mínu. Gerda Ring stflíseraði aítur á móti í nútímastíl.
Hefði mér þó fundizt, að sviðið hefði mátt vera meira
norskt. Sumt af þvf, sem hún vildi gera, reyndist ekki
vera unnt. Vegna þrengsla á sviðinu. Þar var lögð áherzla
á einfaldleikann og umfram allt að láta ailt ganga nógu
* Ritað á sl. vori
|
Lar-u ;n<jc!f»*on. íeikari H P. 3Í
fljótt. Það er alltaf mjög árfðandi. Yndisleg kona, hún
Gerda". Nœsta verkefni Lárusar var svo við óperuna II
Trovatore.
„Já, mikill er nú munurinn frá því, sem áður var. Mér
finnst núna hafa náðst mun betri stíll en þegar ég var útí
Kaupinhöfn. Nú er hugsað meira um að láta umhverfið
falla að stíl sjálfs leikritsins, án mikilla bróderinga og
stúss. Sumir virðast misskilja þetta og vilja hafa gaura-
gang og lœti í kringum allt. Leiktjöld eiga ekki að beina
athyglinni að sjálfum sér, heldur því, sem helzt er að
gerast f leikritinu. Það er meira í anda leiklistar, — minna
f anda skreytingalistar. Það er oft billegar sloppið með
þvf að hlaða upp öllum ósköpum allt f kring og bluffa
með því. Það er bara minna leikhús. Ég man t.d. í gamla
daga í Alþýðuhúsinu f Kaupmannahöfn, þegar sýndur
var Kaupmaðurinn í Feneyjum. Þá létu þeir sig ekki muna
um það að byggja allar Feneyjar inná sviðið, nákvœma
eftirmynd. Fólk hafði ekki við að rýna á Feneyjar, þekkja
hitt og þetta hús og hugsa eða segja: sko, þarna hef ég
nú verið. Nei, ég er ánœgður með leikhússtílinn núna.
Mér finnst hann réttur. Nú eru einnig til góðir menn, ef
þeir eru undir góðri leikstjórn. Og nú eru Ifka leiktjöldin
meira impressíón sjálfs leiktjaldamálarans. Mig hefur allt-
af langað til þess að impróvísera".
„Lassi" hefur alltaf impróvíserað og gert margt digga-
daríum .... ólm
14