Leikhúsmál - 01.11.1963, Síða 88

passið að reka yður ekki uppundir.
(Offiserinn fer.)
MONSJUR (að tjaldabaki): Hvað gengur
á? (Kemur út.) Hvergi nokkur flóar-
friður í þessu húsi, fjandinn eigi það, Er
hann frá aðalstöðvunum ?
PAT: Já, Sir.
MONSJUR: Og kann þvi miður enga
mannasiði. (Fer.)
OFFISER (kemur aftur): Hver í ósköp-
unum var þetta?
PAT: Þetta var hún amma mín.
OFFISER: Mætti ég biðja yður að sína
svolitla alvöru.
PAT: Mætti ég bjóða yður að þiggja svo-
litla hressingu.
OFFISER: Ég hvorki ét né drekk þegar ég
hef skyldustörfum að gegna.
PAT: Flösku af bjór?
OFFISER: Ég er templari. Ég fæ mér í
hæsta lagi eina flösku af appelsíni eftir vel
heppnað kvöld í geliska þjóðdansafélag-
inu.
PAT: Já, það er margur dansinn sem end-
ar í drykkjuskap og óreglu.
OFFISER: Komið með gestabókina.
PAT: Eruð þér að hugsa um að flytja inn?
OFFISER: Ég vil fá að sjá lista yfir legj-
endurna.
(Pat nær í óhrjálega skruddu).
PAT: Við skulum nú sjá. Það er Bobo, og
Músin; er Ropeen hér ennþá? Mulleady.
(íbúar hússins gægjast um dyr hvísla að
Pat). — Svona út með ykkur. — (Lítur
aftur í bókina). Colette ... e ... og þessi,
hann er nú búinn að vera dauður í nokkr-
ar vikur, svo við skulum vona að hann sé
hér ekki ennþá .. þó hann eigi reyndar
eftir að borga tveggja mánaða leigu, hel-
vítis beinið... og svo er það Rio Rita,
Kata, Meg... Nú, og um fleiri veit ég
ekki... þó að einhverjir í viðbót geti svo
sem verið hér einhvers staðar án þess að
ég hafi frétt af því.
OFFISER: í hreinskilni sagt, þá mundum
við aldrei hafa gert yður neitt ónæði, ef
ég hefði mátt ráða, annað eins óþverraorð
og fer af þessum kumbalda yðar.
PAT: Er hann ekki fullboðlegur fyrir
fangana ?
OFFISER: Það er heiður lýðveldishersins
sem er í veði.
PAT: Einmitt það já!
OFFISER: Patrekur Pearse sagði „Þeir
menn sem ætla að berjast fyrir málstað
sem er göfugur og heilagur, verða sjálf-
ir að vera göfugir og heilagir“.
PAT: Afsakið — en má ég spyrja: Eruð
þér göfugur, eða bara heilagur? Hef ég
ekki séð yður einhvern tímann áður ?
Það skyldi þó ekki hafa verið þér sem kom
uð eitt laugardagskvöld og —
OFFISER: Óhugsandi!
PAT: Jæja, kannski það hafi verið bróðir
yðar. Þið eruð að minnsta kosti eins líkir
og tveir þorskar úr sama hrogninu.
OFFISER: Ef einhver okkar yrði gripinn
héma, þá mundi það verða okkur til há-
borinnar skammar og óbætanlegs álits-
hnekkis í augum heimsins. Samt get ég
vel skilið ástæðuna fyrir því að þeir völdu
einmitt þennan stað. Eldar spillingarinnar
loga hér upp um öll gólf. —
PAT: Ykkur ætti þá ekki að verða kalt á
fótunum.
OFFISER: Lögreglan gæti aldrei trúað því
að við mundum vilja flekka skjöld okkar
með því að stíga fæti hingað inn.
PAT: En hvemig gat sómakær maður eins
og þér vitað um þetta litla jómfrúbúr
okkar ?
OFFISER: Ég starfa á vegum Kristilega
Siðbótafélagsins.
PAT: Einmitt það já. Leiguna fyrirfram,
fjögur pund, takk.
OFFISER: Það em sem sé peningarnir sem
skipta yður mestu máli.
PAT: Ja, við skulum segja að ég starfi
ekki á vegum Siðbótafélagsins nema um
helgar.
OFFISER: Viljið þér gjöra svo vel að halda
siðbótarfélaginu utan við þetta!
PAT: Hvort ég skal. (Við áhorfendur).
Siðbótafélagið. Þetta eru allt uppgjafa-
lögregluþjónar með gyllinæð og ilsig. í
gamla daga forðuðumst við eins og heitan
eldinn að koma nálægt nokkm sem lykt-
aði af siðbót.
OFFISER: í gamla daga voru líka komm-
únistar í lýðveldishernum.
PAT: Hvort þeir vom! — kommar í massa
vís. Og hvað með það?
OFFISER: Sá maður sem ekki glatar sinni
barnatrú, hann mun jafnframt reynast
tryggastur málstaðnum.
PAT: Afsakið að ég spyr, — en eruð þið
ekki farnir að mgla írskri neðanjarðar-
starfsemi saman við amerísku ofanjarðar-
starfsemi ?
OFFISER: Ef ég vissi ekki að þér voruð
með í slagnum 1916, þá mundi ég segja
að þér væruð í hæsta máta grunsamlegur.
PAT: Sir.
OFFISET: Ja, það er að minnsta kosti hæp
ið að þér getið verið gagnnjósnari.
PAT: Afskaplega er það nú almennilegt
af yður að segja þetta. Ég missti fótinn.
OFFISER: Já, mér er sagt það.
PAT: Og meira en það. Ég býst ekki við að
þér munið eftir uppistandinu í Kerryhéraði
þegar landbúnaðarverkamennirnir lögðu
undir sig 6000 ekur af landareign Tralee
lávarðar ?
OFFISER: Nei, ég man nú ekki eftir því.
PAT: Það er 1925. Þeir höfðu skipt þessu
bróðurlega á milli sín og voru nú að
plægja og planta kartöflinn í djöfulmóð.
Aðalstöðvarnar skipuðu þeim að pilla sig
burt af landinu, jarðnæðisvandamálið
yrði að leysast með hliðsjón af öðmm
vandamálum þegar við hefðum tryggt okk
ur alla eyjuna.
OFFISER: Sem líka rétt var.
PAT: En þeir, þessir náungar þarna á
Kerry, þeir sögðust vera nægjusamir
menn. Það væri auðvitað gott og blessað
að fá alla eyjuna, en fyrst um sinn mundu
þeir þó gera sig ánægða með 6000 ekrur
af henni.
OFFISER: Þessir menn hafa hreinlega ver-
ið of miklir glópar til að skilja hinar víð-
tækari spurningar þjóðfélagsvandamál-
anna.
PAT: Okkar á milli sagt, þá höfðu þeir
ekki hinn allra minnsta áhuga á spuming-
um. Það voru svör sem þeir vildu fá. Hvað
um það, ég féllst á sjónarmið þeirra og
var þarna í hálft ár við að þjálfa þá og
gera þá klára til að taka á móti lýðveldis-
hernum, og hinum löglega her Frírikisins,
já, og brezka flotanum, ef í það færi.
OFFISER: Þetta hefur verið uppreisn.
PAT: Þetta var uppreisn, minn frómi. Þeg-
ar ég kom aftur til Dyflinnar, hafði ég líka
verið dreginn fyrir herrétt, fjarverandi,
auðvitað, og dæmdur til dauða, fjarver-
andi. Svo ég sagði að þeir gætu þá líka
skotið mig fjarverandi.
(Þögn).
OFFISER: Þögn!
PAT: Sir!
OFFISER: Ég var sendur hingað í vissum
erindagerðum. Og nú vildi ég gjarnan
mega ljúka þeim.
PAT: Já, ættum við ekki að halda áfram,
Sir? Hvenær megum við búast við fang-
anum?
OFFISER: f kvöld.
PAT: Klukkan hvað?
OFFISER: Milli klukkan níu og tólf.
PAT: Hvar er hann núna?
OFFISER: Við erum ekki enn búnir að
ná honum.
PAT: Svo þið hafið þá engan fanga? Er
kannski meiningin að skreppa inn í ein-
hverja kjörbúðina og kaupa hann þar?
OFFISER: Ég hef enga heimild til að segja
yður meira en yður hefur þegar verið trú-
að fyrir.
PAT: Auðvitað. Ég skil.
OFFISER: Það er búið að ganga frá ná-
kvæmri áætlun um framkvæmd málsins.
PAT: Öllu nema leigunni. Fjögur pund,
takk.
OFFISER: Ég er ekki með neina peninga.
PAT: Nú, þá er að útvega þá maður! Ef
allt verður ekki borgað upp í topp, þegar
náunginn kemur, þá tek ég í rassgatið á
heila klabbinu, fanga, fangavörðum og
öllu saman og kasta því út á götuna.
OFFISER (grípur til skammbyssu inni á
sér): Ég mundi nú fara varlega í það.
MEG (í dyrunum): Megum við koma inn
núna, Pat?
PAT: Hvað vantar ykkur ?
MEG: Við ætlum að búa um rúmið.
(Meg og Teresa búa um rúmið).
OFFISER (Sotto voce): Segið þeim að flýta
sér.
RIO RITA (hrópar um leið og hann kemur
niður stigann): Pat — Mister Pat!
PAT: Hvað er nú að?
RIO RITA: Aumingja strákurinn í tugthús-
inu í Belfast. Þeir hafa synjað um náðun.
86