Veiðimaðurinn - 01.12.1959, Qupperneq 38

jStrerstu loxarnir.
Eftir Þór Guðjónsson, veiðimálastjóra.
GREIN sú, sem hér fer á eftir, var npphaflega
rituð fyrir tímaritið Náttúrufræðinginn og birt þar
árið 1957. Þótt sagt hafi verið áður hér í Veiðimann-
inum frá sumum þeirra fiska, sem greinin fjallar
urn, þykir rélt að birta nú þessa heildarskýrslu veiði-
málastjóra um stxrstu laxa, scm vitað er að veiðst
Itafi hér á landi. Hér hafa rnenn þá á einum stað
það setn kunnugt er um þetta efni, og ef öll kurl
skyldu ekki vcra komin til grafar enn mætti birting
þessarar greinar hér máske verða til þess, að ein-
hverjir, sem lesa hana. sendu ritinu frásagnir unr
stórlaxa. sent skýrslur hafa ekki borizt um áður. Er
t. d. eitthvað liæft í þeirri sögu, að 52 punda lax hafi
veiðst x net í Ölfusá fyrir nokkrum árum? Eða get-
ur nokkur staðfest þyngdina á stóra laxinum, sem
Guðmundur heitinn Jóhannsson veiddi í Soginu ’fyr-
ir allmörgum árum? Gamli maðurinn hélt því fram
sjálfur, að fiskurinn liefði verið 40 pund, eða rúm-
lega það, en af einhverjum ástæðum hcfur ekki verið
liægt að fá það staðfest. Einnig væri gaman að fá
frásagnir um stærstu silunga, sem veiðst hafa hér á
landi. Ristj.
ÞAÐ þykir jaínau tíðindum sæta, þeg-
ar veiðast risar meðal dýranna. Veiði
stóra laxins \ ið Grímsey 8. apríl 1957
vakti að vonum mikla athygli. Óli
Bjarnason, sjómaður í Grímsey, veiddi
laxinn í þorskanet, er hann hafði lagt um
400 metra vestur a£ eynni. Var netið með
4 þuml. teini. Laxinn var 132 cm. að
lengd og vóg 49 pd. (2414 kg.) blóðgað-
ur. Má ætla, að hann hafi verið nær 50
pd. með blóðinu. Mesta ummál hans var
72 cm. Höl uðlengd laxins var tæplega %
af heildarlengdinni. Laxinn reyndist vera
10 vetra gamall og hafði hrygnt tvisvar, 7
vetra og 9 vetra gamall. Laxinum var got-
ið haustið 1946. Vorið 1951 gekk hann
í sjó í fyrsta skipti, þá nál. 16 cm. langur.
Sumarið 1953 gekk hann í ána til þess að
lirygna, og má ætla að hann hafi verið
nál. 80 cm. að lengd. Laxinn hefur geng-
ið til sjávar veturinn 1955—56. Eftir um
árs veru í sjó veiddist hann mánudaginn
8. apríl í þorskanet við Grímsey, svo sem
fyrr segir, við botn á 16 m. dýpi. Laxinn
hafði fest sig á hausnum í netinu og vöðl-
að því utan um sig. Þegar netið var inn-
byrt, var mjög af laxinum dregið.
Telja má líklegt, að risalaxinn frá
Grímsey, sem almennt hefur verið kall-
aður Grímseyjarlaxinn, sé íslenzkur áð
uppruna. Hann gæti vel hafa verið úr
Laxá í Þingeyjarsýslu, eins og margir hafa
getið sér til, því að í þá á ganga óvenju-
lega stórir laxar. Þegar laxinn gekk í sjó
að aflokinni lirygningu, líklega fyrri
hluta árs 1956, var kann af svipaðri stærð
og stærstu laxar, sem veiðast í Laxá.
Lax hefur áður veiðzt við Grímsey, og
er greinarhöfundi kunnugt um tvo laxa,
sem fengizt liafa þar í snurpinætur að
sumarlagi. Annar laxinn veiddist af ms.
Eldborg frá Borgarnesi í júlí 1938, 3—4
sjómílur suðvestur a£ Grímsey og vóg
liann 16 pd. Hinn laxinn veiddist af bv.
Tryggva gamla 1942 eða 1943 suðvestan
við eyna og var liann 7—8 pd. að þyngd.
Eftir veiði Grímseyjarlaxins hefur
töluvert verið rætt um stóra laxa og margt
28
Veiðimaðurinn