Veiðimaðurinn - 01.12.1986, Side 19

að hann kemur úr hrogni. Á seinni stigum
þyrfti að halda þessum físki sem lengst
frá íslenskum vatnakerfum.
Ef einangrunin væri rofín, gæti slíkur
lax valdið skaða, ef hann slyppi út úr eldis-
kvíum og villtist upp í laxveiðiár, svo ekki
sé minnst á hugsanlegar sleppingar slíkra
seiða úr eldisstöðvum, en þær er erfítt að
útiloka. Ekki er vitað hvort slík slysablönd-
un hefði neikvæð áhrif til langframa. Mið-
að við þær upplýsingar, sem fyrir liggja um
flutning laxastofna milli landa og heims-
hluta til hafbeitar þyrfti svo ekki að vera,
þar sem aðflutti laxinn væri illa aðlagaður
að nýjum heimkynnum. I því tilfelli
mundu staðbundnir stofnar fljótlega
þurrka út áhrif hinna óboðnu gesta. Hins-
vegar mælir allt með því að komið sé í veg
fyrir slík slys og bannaður frekari inn-
flutningur erlendra stofna.
Kvíaeldi í sjó
Ekki er víst að kvíaeldi í sjó komi til með
að verða mjög útbreitt inni á fjörðum hér
við land. Vegna vetrarkulda er hugsanlegt
að þar verði aðallega um sumareldi að
ræða. Bestu firðirnir fyrir slíkan rekstur
liggja að tiltölulega hálendum svæðum á
Vestfjörðum og Austfjörðum, þar sem lítið
er af laxveiðiám. Einstaka fírðir eru í
öðrum landshlutum, svo sem Hvalfjörður,
Hrútafjörður og Eyjafjörður. Ef lax slyppi
úr kvíum, má telja líklegt að hann leitaði í
ár á nærliggjandi svæðum. Miðað við þá
staðsetningu, sem hér hefur verið rætt um,
þyrfti þessi rekstur að verða býsna viða-
mikill til að verða ógnun við hérlendar
laxveiðiár.
Niðurstöður
Þegar á heildina er litið, er rétt að stang-
veiðimenn og veiðiréttareigendur hafi vak-
andi auga á því sem er að gerast í laxeldis-
málum, einkum í sínu næsta nágrenni, og
reyni að hafa áhrif á þróunina eftir því sem
kostur er. Ekki má hefta framgang lax-
eldis- og hafbeitarmála, en ákveðin mið-
stýring er nauðsynleg. Hinar öflugu lax-
eldis- og hafbeitarstöðvar á Reykjanes-
skaga eru nokkuð vel staðsettar að því er
laxveiðiár varðar.
Nýting laxveiðihlunninda hér á landi er
í betra horfí en í öllum nágrannalöndum
okkar, verðmæti á veiddan físk sennilega
með því hæsta í heimi. Veiðimálastofnun
hefur ásamt hagsmunaaðilum í stangveiði
og veiðiréttareigendum staðið vörð um
þessa auðlind sem er að verða einstæð í
þessum heimshluta.
Veiðimálastofnun er hins vegar ekki
aðeins stjórnunaraðili í veiðimálum, held-
ur hefur hún þróast og eflst sem rannsókn-
arstofnun. Þar vinna nú tólf sérfræðingar,
þar af fjórir við deildir úti á landi. Það fer
ekki hjá því, að vaxtarbroddur Veiðimála-
stofnunar liggi á sviði rannsókna, bæði í ám
og vötnum, sem og á sviði fískeldis. Það er
skoðun mín að rannsóknir í laxeldi eigi
heima með öðrum laxarannsóknum og
þannig megi best samræma þau sjónarmið
sem hér eru gerð að aðalumræðuefni.
Sennilega er auðveldara að sætta sjónar-
mið laxveiða annars vegar og laxeldis hins
vegar ef ein stofnun fer með þennan mála-
flokk. Benda má á stöðu þessara mála í
Noregi sem víti til varnaðar.
Tillögur um aðgerðir
Það fer ekki á milli mála að setja þarf lög
og reglugerðir um þessi mál, sem tryggja
að þau þróist í hagstæðum farvegi fyrir
báða aðila. Veiðimálastofnun vinnur nú að
tillögugerð um þessi efni. Þó endanlegar
tillögur liggi ekki fyrir má telja víst að grípa
þurfí til eftirfarandi aðgerða.
1. Sleppa ætíð seiðum af sama stofni ef
17
VEIÐIMAÐURINN