Veiðimaðurinn - 01.12.1986, Qupperneq 44

gönguseiða eða hafbeitarseiða af laxi betri
á Islandi en í nokkru öðru landi á norður-
slóðum. Að vísu þarf einnig að koma til
lindarvatn, kalt eða volgt eftir aðstæðum,
en einnig þessar tegundir vatns finnast all-
víða. En til þess að seiðaframleiðsla geti
orðið viðhlítandi ódýr og það mikil að
vöxtum, að hún skipti máli þjóðhagslega
séð, þarf hver einstök eldisstöð að ráða
yfir mikln, ákjósanlegu og ódýru eldisvatni.
Annars getur kostnaður við öflun eldis-
vatns orðið óhóflegur og raskað rekstrar-
grundvelli. Séu þaulreynd erlend vinnu-
brögð, einkum sænsk og bandarísk, um
undirbúning og meðferð sjógönguseiða
réttilega hagnýtt, er ekkert því til fyrir-
stöðu að framleiða hérlendis ódýrari haf-
beitarseiði en í nokkru öðru landi og með
mikla hæfni til endurheimta. Vegna notk-
unar jarðvarma í íslenskum eldisstöðvum
þarf að vísu að koma til nokkur sérmeðferð
á seiðum til að tryggja kjör-silfrun þeirra,
en þekking um þetta atriði er fyrir hendi.
Það eru því til staðar öll grundvallarskil-
yrði fyrir framleiðslu áfyrsta flokks ogódýr-
um sjógönguseiðum hér á landi.
2. Markaðir fyrir sjógönguseiði
Grundvallarskilyrði fyrir framleiðslu
sjógönguseiða er vitanlega, að markaðir
séu fyrir slíka vöru. Um þrjá möguleika er
að ræða í þessu sambandi: a. Til hafbeitar;
b. Til útflutnings fyrir sjókvíaeldi; og c.
Fyrir matfiskaeldi hérlendis, annaðhvort
í sjókvíum eða kerjum á landi.
a. Hafbeit
Vegna banns við laxveiðum í sjó við
strendur Islands er aðstaða hérlendis til
hafbeitar miklum mun betri en í nokkru
öðru landi við norðanvert Atlantshaf. En
sumpart vegna úthafsveiða Færeyinga og
Grænlendinga og sumpart vegna íslenskra
handarbaksvinnubragða, hefur hafbeit
þróast óeðlilega hægt. Þó eru nokkrar
mikilvcegar undantekningar, þar sem náðst
hefur viðhlítandi eða ágcetur árangur, og lof-
ar þetta góðu um framþróun þessa mikla
vaxtarbrodds íslensks laxaiðnaðar. Að mati
greinarhöfundar er þetta raunar einasti
umtalsverði vaxtarbroddur þessarar at-
vinnugreinar á Islandi. Skortur á við-
hlítandi hafbeitaraðstöðu við vestur- og
suðvesturstrendur landsins allt til þessa er
að vísu til baga, en á tveimur stöðum norð-
anlands, sérstaklega í Olafsfjarðarvatni, er
hafbeitaraðstaða frábær. Eins og stendur
er markaður fyrir sjógönguseiði til haf-
beitar sáralítill hér á landi.
b. Utflutningur sjógönguseiða
fyrir sjókvíaeldi
Norðmenn hyggjast flytja inn á þessu
ári um 5 milljónir sjógönguseiða fyrir
Norður-Noreg, svo fremi sem unnt reynist
að afla seiða sem eru laus við sjúkdóma.
Finnland, Svíþjóð og Island eru þau lönd
sem helst koma til greina. Kýlapest leynd-
ist í seiðum sem s.l. ár voru flutt frá Skot-
landi, og þess vegna er það land nú á bann-
lista. Norðmenn stefna að því að verða
sjálfum sér nógir um framleiðslu sjó-
gönguseiða á næstu árum, og því er þessi
markaður stundarfyrirbæri. Enda má lítið
út af bera í sambandi við sjúkdóma. Og
með því illvígir sjúkdómar láta á sér bæra í
vaxandi mæli hérlendis, gæti Island á árinu
1987 lent á bannlista eins og Skotland.
Framleiðsla sem treystir einvörðungu á
Noregsmarkað er því í hæsta mátaóráðleg.
Og vafasamt er um útflutning sjógöngu-
seiða til annarra landa en Noregs, nema þá
helst í óvissum mæli til Irlands.
c. Seiði fyrir matfiskeldi hérlendis
Að mati höfundar er raunar óþarft að
42
VEIÐIMAÐURINN