AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.06.1994, Síða 85

Arkitekt sem sat um tíma í byggingarnefnd kom
nokkurs konar „fegurðarmati" inn í vinnureglur nefnd-
arinnar, þar sem nefndarmenn gáfu byggingu eink-
unn fyrir útlit, og þurfti hver bygging að ná vissri
meðaleinkunn til að byggingarleyfi fengist, auk þess
að uppfylla önnur ákvæði reglugerðar og staðbund-
inna skilmála! Þetta er reyndar ekki svo afleitt fyrir-
komulag og ætti að útfærast í einhverri mynd hjá
byggingarnefndum landsins. Að minnsta kosti þyrftu
menn að taka afstöðu til útlits húsa áður en þau eru
orðin „rótföst" í steinsteypu og engu hægt að breyta
um langa framtíð.
En eins og flestir vita trúðu íslendingar lengi á eilíft
líf steinsteypunnar og eru það talin hálfgerð helgi-
spjöll að brjóta hana niður, þótt sú „trú“ hafi beðið
nokkurt skipbrot hin síðari ár illræmdra alkalí-
skemmda.
Samt sem áður teljum við okkur til menningarþjóða
og byggjum umferðarmannvirki og kauphallir fyrir
almenning (Kringlur) sem hvaða vestræn þjóð sem
er gæti verið „stolt“ af. En við viróumst ekki hafa
eignast verkkunnáttu til að sprengja niður mann-
skemmandi steinkumbalda, eins og menn gera
erlendis til að rýma fyrir mann- og umhverfisvænni
byggingum og skipulagi.
Menneru ekki alltaf tilbúnir aðviðurke'nnaaðbygg-
ing getur verið svo afspyrnuljót að hún sé andlega
mannskemmandi þótt ekki spilli hún Ifkamlegri heilsu
fólks.
Þrátt fyrir allt eru þó til hverfi t.d. í okkar ástkæru
höfuðborg sem ekki hafa orðið „kakófóníu “ sundur-
gerðarinnar að bráð. Þegar við göngum um þessi
hverfi fáum við tilfinningu fyrir þeirri einingu eða
„harmóníu", sem útlendingar og sumir (slendingar
sakna svo mjög hér á landi.
Til dæmis um slík hverfi má nefna hluta Skjólanna,
Þingholtanna og Hlíðanna. Sumar götumyndir
Smáfbúðahverfisins og gömlu hverfanna, þar sem
upphaflegur svipur hefur fengið að halda sér og fyrir-
fram mótuðu skipulagi hefur verið framfylgt, gefa
manni tilfinningu um samræmi, án þess að einhæfni
og endurtekning sé yfirgnæfandi.
Eitt sinn var ég á ferð með franska ferðamenn hér í
borg og varð þeim starsýnt á húsaröð við Sogaveg
sem öll eru „eins“! Þeim þótti þetta allspaugilegt og
skrýtið, en ekki var á þeim að heyra að borgin hefði
yfir sér meiri svip einingar vegna þessa.
Það er nefnilega ekki það sama að endurtaka eða
Nýtt og gamalt í sátt og samræmi.
Samræming götumynda næst t.d. meö virðingu fyrir skala
og meginformum nærliggjandi byggðar, en þarf ekki að leiöa
til einhæfni.
jíH

fiS
Gott hús gleður alltaf augaö, en líður aldrei fyrir það
að falla vel inn í umhverfi sitt.
83