AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.12.2001, Side 48

leiða vatn í skurðum og lónum á yfirborði eins og
mögulegt var, því jarðgöng voru áætluð mjög dýr.
Ekkert var reynt til að spara það að land færi
undir vatn, þar sem það þótti bærileg landnýting
að land nýttist til geymslu á orku í miðlunarlónum,
eða undir vatn í veitulónum og skurðum. Á mynd
Vtfntoriu i J6kuhá(rtjMtdil 09 Jokulti i Oal
Stæró lóna
kn>
110 T
Mynd 3. Hér eru bornar saman lónstærðir úr fjórum
helstu kostum við að nýta orku Jökulsár á Dal og
Jökulsár í Fljótsdal, sem kannaðir hafa verið síðan
1978.
1. Fljótsdalsvirkjun (skurðartilhögun), Hafrahvamma-
virkjun og Brúarvirkjun.
Þrjár virkjanir >5200 GWh/a (lágmarkstala).
Lón: Eyjabakkar 43km2, Hraunaveita 9 km2, Gilsárlón 21,5
km2, Hólmalón 5,5 km2, veitur í Gilsárvötn - 6km2, Hálslón
52km2, Brúarlón I8.5km2, Alls 155 km2.
2. Fljótsdalsvirkun og Hafrahvammavirkjun ásamt
þremur öðrum virkjunum niður Jökuldal.
Fimm virkjanir (Jökulsá á dal virkjuð í farvegi sínum): 5440
GWh/a(885 MW).
Lón: Eyjabakkar 43 km2,Hraunsveita 9km2, Hálslón 52km2, 3
lón íjökuldal 20km2. Alls 124 km2.
3. Kárahnjúkavirkjun minni og Fljótsdalsvirkjun með
Hraunsveitu.
Tvær virkjanir: 5100GWh/a(710MW).
Lón: Hálslón 52 km2, Eyjabakkar 43km2, Hraunaveita 9km2.
Alls 104 km2.
4. Kárahnjúkavirkjun meiri með veitu úr Jökulsá í
Fljótsdal og Hraunaveitu.
Ein virkjun: 4900 GWh/a(690MW).
Lón: Hálslón 57 km2, veitulón I Okm2. Alls 67 km2.
2 má sjá tillögur um nýtingu orku Jökulsánna á Dal
og í Fljótsdal, sem kynntar voru í áðurnefndum
yfirlitsskýrslum frá 1978 og er heildarflatarmál
lóna alls um 155 km2, eins og sést á stöplaritinu á
mynd 3 (stöpull nr. 1). Þessi tilhögun var efst á
baugi mestan hluta 9. áratugarins uns sannaðist
við Blönduvirkjun, að jarðgöng í íslensku bergi
voru ekki eins dýr og sumir höfðu talið.
Þessar hugmyndir voru endurskoðaðar undir lok
9. áratugarins og megnið af veitum í opnum
skurðum settar í jarðgöng, þannig að vatnið yrði
leitt í göngum frá Eyjabakkamiðlun og Hálslóni
niður í Fljótsdal, eins og sést á mynd 4. Þar hefur
1
KjrjhnýtqMr^Mn 500 KhlSf
f tyxsó#sv*\tjn 210 jr
-ii~.it* i ‘.r'
Mynd 4. Kárahnjúkavirkjun og Fljótsdalsvirkjun með
Hraunaveitu. Aðalkostur 1990-2000. Sjá stöpul 3 á
mynd 3.
heildarflatarmál lóna minnkað um 50 km2, eða
niður í 104 km2 (sjá stöpul nr. 3 á mynd 3) við það
að sleppa Brúarlóni í Jökuldal, veitulónum á
Fljótsdalsheiði og einnig miðlunar- og inntakslón-
um á fjallsbrúninni ofan við Valþjófsstað (Gilsárlón
og Hólmalón), sem höfðu þótt nauðsynleg vegna
hættu af ístruflunum í opnum skurðinum frá Eyja-
bakkalóni.
Þessi hugmynd var við lýði uns mögulegir fjár-
festar í Reyðaráli sögðust, snemma árs 2000, vilja
tvöfalt stærri byrjunaráfanga álversins, sem krafð-
ist 500 MW virkjunar, eða þáverandi Kárahnjúka-
virkjunar. Þá fyrst opnaðist sá möguleiki að slepp-
a við miðlun á Eyjabökkum, en auka að sama
skapi miðlun í Hálslóni, sem minnkar heildarflatar-
mál lóna um nærri 40 km2, eða niður í 67 km2, sjá
mynd 5 og stöpui nr. 4 á mynd 3. Þessi hugmynd
46