AVS. Arkitektúr verktækni skipulag - 01.12.2001, Blaðsíða 55

þessari vinnu hafi fengist mikilvæg reynsla sem
aöferöarfræöilega sé hægt að byggja frekar á viö
skipulagsvinnu og hönnun.
Notkun skjólbelta til skjólmyndunar í þéttbýli er
raunhæf leiö í dag enda á því sviöi átt sér staö
mikil framþróun og mikil þekking er til staöar hér-
lendis. Mikilvægt er hins vegar að hafa skýra
mynd af þeim veðrum sem skjólbeltunum er ætlað
aö verjast.
Þaö krefst fyrirhyggju því þó hægt sé með ýms-
um hætti aö álykta um ríkjandi og staöbundnar
vindáttir ofl. er mikilvægt líka aö hafa veðurmæl-
ingar á staðnum til viömiðunar. Fyrirhyggju þarf
líka til aö geta hafið gróðursetningu skjólbeltanna
sem fyrst því þrátt fyrir framfarir í þróun kvæma
fyrir íslenskar aöstæöur tekur það mörg ár aö
koma upp 10 metra háu skjólbelti.
Vindhermirinn er mikilvægt hjálpartæki á öllum
stigum. Áreiðanleiki hans eykst þó eftir því sem
mælikvaröinn stækkar. Þannig var vindhermirinn
lykilbúnaður í tilraunum meö þær húsageröir sem
þróaðar voru á síöustu stigum deiliskipulagsvinn-
unnar þar sem unnið var meö þemaö „húsiö sem
skjólveggur” sem er ný nálgun og gengur út á aö
húsiö er mótað til aö skapa skjól í næsta nágrenni
í staö þess aö leiða vindinn áreynslulaust fram hjá.
í Gjólu náöust áhugaverðar niðurstöður hvaö þetta
varðar og hefur Batteríið nú sótt um styrk til íbúða-
lánasjóös í samvinnu viö Rb til aö þróa þessa hug-
mynd nánar. Einnig hefur á vegum Batterísins
verið hannað nýtt hús á þessum grunni, sem nú er
í byggingu og veröur jafnframt hluti rannsóknar-
innar.
Batteríiö hefur auk Gjólu unnið nokkur verkefni
fyrir opinbera aöila og einkaaöila þar sem áhrif
vinds í byggö, skipulagi og mannvirkjahönnun
hafa veriö könnuö meö hjálp vindhermis. Fyrirtæk-
iö þróar nú líka aöferö viö aö nota þurrís til að gera
vindstrauma sýnilega.
TIL UMHUGSUNAR
Tilgangurinn meö byggingu húsa er aö skapa
afdrep gegn veörum. Óvíöa er þetta augljósara en
í íslenskri veðráttu.
Frá fyrstu tíö hefur veöurfar ásamt tilfallandi
byggingarefnum veriö sá þáttur sem gefið hefur
byggingarháttum á hverjum staö ákveöna sér-
stööu sem svar viö þeim staöbundnu kröfum sem
veðráttan setur. Menn hafa skapað sér viöunandi
lífsskilyröi viö mismunandi veöurfar hvort sem um
var að ræöa skýli fyrir sól, hita, regni, snjó eöa
Skjólbeltakerfi.
Stofn skjól-
beltasvæðl
Trjárækt
Kalt
næturloft
1 Ríkjandi
vetraráttir
Ríkjandi
sumaráttir
20. mars kl. 13.00.
vindi. íslendingar gerðu þetta fram eftir öldum með
þeirri tækni, verkkunnáttu og bygging-arefnum
sem voru til staöar.
Meö aukinni verktækni, nýjum efnum og alþjóð-
legum áhrifum og aukinni fjarlægö milli manns og
náttúru hefur náttúruöflunum veriö gefið langt nef.
Lítil tilraun er gerö til aö skapa skjól fyrir vindi hvort
sem er viö skipulag eöa húsahönnun, vörn gegn
álagi vinds er leyst með tæknilausnum. Fáar kröf-
ur eru í reglugerðum um sól í íbúðum og á úti-
svæöum eöa um skjól fyrir vindi og skafsnjó.
Markviss vinnubrögö á öllum stigum skipulags
og húsahönnunar geta haft áhrif á flesta þætti
staöbundins veöurfars - íbúum og umhverfi til
hagsbóta á öllum árstímum og í betra samræmi og
sátt viö íslenskt náttúrufar. Þessi markmiö geta
náöst meö þéttri, lágri og sólríkri byggö, markviss-
ri staösetningu skjólbelta og annarra skjólvirkja
kringum íbúðahverfi og opin svæði og meðfram
gönguleiöum. ■
53