Úrval - 01.10.1954, Blaðsíða 4

2
ORVAL
því er virtist enn djúpt snortin,
sögur úr Biblíunni og fornsög-
unum, úr Hómer og Danmerkur-
sögu, sömu sögurnar, sem upp-
eldisfrömuðurinn mikli, sem síð-
ar varð, hafði sagt henni í litlu
stofunni í Mylnunni árið 1843.
Þegar ég var beðin að tala í
skóla þeim, sem ber nafn img-
frú Zahle, fannst mér ég hennar
vegna skyldug til að verða við
tilmælunum, og ég vildi tala um
eitthvað, sem ætti rætur sínar
110 ár aftur í tímanum, — eitt-
hvað, sem líklegt væri, að þessi
unga, hrifnæma og metorða-
gjama stúlka hefði velt fyrir
sér og brotið heilann um á józku
vegunum og gangstígunum, sem
ég þekki svo vel. Ég hlaut þó
að vona, að hefði hún verið hér,
mundi hún ekki hafa hafnað
með öllu eða mislíkað það, sem
ég vildi segja um málefni, sem
hún bar mjög fyrir brjósti alla
ævi, •— það, sem nefnt er kven-
réttindi.
Þegar ég nú tala um kvenrétt-
indi, hlýt ég strax að taka fram,
að það er málefni, sem ég ber
ekki ikiyn á, og sem ég hef aldrei
fengizt við af eigin hvötum.
Ef þér viljið þá segja: „Eng-
inn hefur heldur beðið yður um
að tala um það mál!“ — verð
ég að svara yður, að því er ein-
mitt svo varið, að það hefur
verið gert. Ég hef verið hvött
til að tala um þetta efni af kon-
um, sem skyldu kvenréttinda-
málið og höfðu fengizt við það
alla ævi sína. Enda þótt hvatn-
ingin kæmi að vísu ekki fram
á réttum tíma, hafa þessar kon-
ur ef til vill kallað eftir ein-
hverju, sem þær gátu haft gagn
af, þrátt fyrir allt. Heiðarleg og
óvilhöll leikmannsorð geta ein-
mitt stundum verið gagnleg
lærðum guðfræðingum.
Sumarið 1939 var mikið, al-
þjóðlegt kvennaþing haldið í
Kaupmannahöfn. Þar töluðu
merkar kvenréttindakonur frá
öllum löndum, um þróun kven-
réttindanna og vandamál. Mér
var boðið að hlýða á þessa fyrir-
lestra, og hefði ég gert það, væri
ég nú vitrari en ég er.
En nú hittist svo á, að brezki
leikarinn John Gielgud, sem er
gamall vinur minn, var einmitt
þessa dagana að leika Hamlet á
Krónborg. 1 staðinn fyrir að
hlusta á þessa fræðandi fyrir-
lestra, dvaldi ég nú heila viku
í áhorfendasæti og bak við leik-
tjöldin hjá brezku leikurunum,
— í heimi Shakespeare’s, og
þegar ég heyrði boðskapinn:
,,Breyzkleiki,nafn þitt er kona!“
— þá komu mér ekki andmæli
í hug, heldur veitti ég þeim orð-
um viðtöku eins og öðru.
Þingnefnd, undir forustu vorr-
ar ágætu kvenréttindakonu
Estid Hein, gerði mér samt þann
heiður að bjóða mér að halda
lokaræðuna í kveðjuhófi þings-
ins. Ég þakkaði frú Hein kær-
lega, en svaraði: „Þetta hlut-
verk get ég ekki tekið að mér,