Úrval - 01.10.1954, Blaðsíða 94

92
ORVAL
Pavlovits, ákaflega flókið
vandamál . . . Ef ég segi að
Denis Grigorieff hafi unnið ill-
verk sín af yfirlögðu ráði, ætti
ég orðalaust að senda hann í
tugthúsið, . . . vegna almenn-
ingsheilla. En þetta er mann-
aumingi, hann veit ekki hvenær
hann gerir illt, og ég vorkenni
honum. Og á hinn bóginn, ef ég
meðhöndla hann eins og mann
sem ekki getur stjórnað sér og
læt meðaumkunina setjast í önd-
vegið, hvernig get ég þá tryggt
þjóðfélaginu að Denis haldi ekki
áfram að rjúfa brautarteina og
orsaka með því mikil slys? I
þessu er vandamálið fólgið. Og
hvað skal gera?“
Hann þagnaði, sperrti sig og
hvessti á Anton Pavlovits spyrj-
andi augum. Hann var í spán-
nýju úniformi, og hnapparnir
á brjósti hans glóðu stærilátir
og ljómandi, rétt eins og augun
í ásjónu þessa metnaðargjarna
kumpána réttvísinnar.
„Ef ég væri dómari,“ sagði
Anton Pavlovits alvarlega,
„mundi ég sýkna Denis.“
„Og á hvaða forsendum?“
„Ég mundi segja við hann:
Denis, þú ert ekki ennþá nógu
þroskaður til að vinna glæpa-
verk vísvitandi. Farðu, og
þroskaðu þig betur.“
Sá löglærði hló, en fljótlega
fékk andlit hans aftur þennan
alvarlega hátíðarsvip, og hann
hélt áfram:
„Nei, minn háttvirti Anton
Pavlovits, vandamálið sem þér
berið fram verður ekki leyst
nema með tilliti til hagsmuna
þjóðfélagsins, en einmitt ég er
kvaddur til að standa vörð um
tilveru þess og eignir. Denis er
aumingi, satt er það, en hann er
líka glæpamaður. Þar með er
allt sagt.“
„Hvernig geðjast yður
grammófónninn ?“ spurði Anton
Pavlovits dapur.
„Alveg ljómandi vel! Þetta er
furðuleg uppfinning!" svaraði
ungi maðurinn glaðlega.
„Ég þoli hann ekki, sagði
Anton Pavlovits dapur.
„Hvers vegna?“
„Af því hann talar og syngur
án þess að finna neitt til. Og
allt sem hann gefur frá sér er
svo afkáralegt og dautt . . . En
hvað segið þér um ljósmynda-
vélina? takið þér myndir?“
Það kom í ljós að lögfræðing-
urinn var ástríðumikill mynda-
tökumaður; og hann fór að tala
um myndavélina af miklum hita,
lét grammófóninn algjörlega
eiga sig, þrátt fyrir svipmót
hans með þessari „furðulegu
uppfinningu", sem Tjekov
hafði svo réttilega og hnittilega
bent á. Og ennþá einu sinni sá
ég lifandi mann stíga út úr úní-
forminu, lítinn og kostulegan,
hann virtist ennþá hegða sér í
mannlífinu líkt og ungur hund-
ur í fyrsta veiðitúrnum.
Eftir að hafa fylgt manninum
til dyra, sagði Tjekov þungur
á brúnina:
„Og svona eru þá vindbelgim-