Úrval - 01.10.1954, Side 14

12
ÚRVAL
mikið sorgarefni, ef þannig færi.
Ég hlyti óðar að svara og segja:
„Ég veit í hvílíkri skuld ég
er við hinar gömlu kvenréttinda-
konur í gröfum sínum. Ég á það
þessum konum að þakka, að ég
hef getað lært það sem ég vildi,
og þar sem ég vildi, að ég
hef getað ferðast einsömul um
heiminn, að ég hef verið frjáls
að því að birta skoðanir rnínar
á prenti, já, jafnvel það, að ég
get á þessum degi staðið í ræðu-
stól, og fáar manneskjur heiðra
ég og virði meira en þær. Þær
öfluðu þessara gæða fyrir ó-
komnar kynslóðir kvenna, og ég
veit, að fyrir það urðu þær
margt að þola í sínu eigin lífi
og fleira urðu þær þó að neita
sér um. Þær urðu að þola að
hneykslazt væri á þeirn og þær
hafðar að spotti, og þær urðu
sífellt að berjast við fordóma
og tortryggni. Það er lærdóms-
ríkt fyrir okkur, sem nú lifum
að hugleiða réttlætiskennd
þeirra, hreysti og óbilandi
tryggð, en með þessum eigin-
leikum stóðu þær fastar fyrir á
sínum vígstöðvum.
En nú er meira en öld liðin
frá því hugtakið kvennréttindi
varð fyrst til, og hinar miklu
konur þess tíma hófu baráttuna
fyrir okkur. Skyldu þær ekki
sjálfar geta litið á það sem sig-
ur, — sönnun þess að þær hafi
unnið sigur, að við getum nú
lagt niður þau vopn, sem þær
notuðu eitt sinn sjálfar.
Gömlu kvenréttindakonurnar
voru nefnilega ekki aðeins rétt-
sýnar, djarfar og óbifanlega trú-
ar rnálstað sínum, — þær voru
líka slungnar! Þegar þær voru
gerðar afturreka frá hinum
ævafornu borgarvirkjum karl-
mannanna, háborgum kirkju,
vísinda og löggjafar, þá smugu
þær inn fyrir múrana í tréhesti,
eins og Achaiarnir í Tróju á
sínum tíma. Stundum komust
þær inn fyrir í dulargerfi,
klæddust karlmannafötum í
andlegum og sálfræðilegum
skilningi. Fyrir öld var ekki
með nokkru móti hægt að hugsa
sér prest, lækni eða dómara án
hinna viðteknu og viðurkenndu
einkennismerkja kai'lmannanna.
Þá tóku þessar réttsýnu, djörfu,
tryggu og slungnu konur upp
einkennin og sýndu heiminum,
að þær gátu tekið próf, varið
doktorsritgerðir og skorið sjúkl-
inga rneð jafnmiklum ágætum
og hverjir þeir karlmenn, sem
buðu sig til þessara virðinga.
Þær lærðu hið hágöfuga hrogna-
mál kirkjunnar, læknisfræðinn-
ar og lögfræðinnar og sýndu
fram á, hversu ágætlega þær
væru fallnar til hárra embætta
með því að skreyta sig með
fiibba, bindi og vindli. Ef þær
hefðu líka getað látið sér vaxa
skegg, mundi leið þeirra í pré-
dikunarstólinn, rannsóknarstof-
una og dómarasætið hafa orðið
greiðari.
Nú í dag hafa þó konurnar
opnað hlerann í tréhestinum og
eru komnar inn fyrir virkismúr-