Úrval - 01.10.1954, Síða 71

Kalda stríðið er eianig liáð
í nepj ulíiilda norðurheims-
skautssvæðisins.
Rússar á norðurslóðum.
Grein úr „The Star Weekly“, Kanada,
eftir Mark Gayn.
T-3 er geysistór ísjaki á floti
í Norðuríshafinu, um 250
mílur frá norðurpólnum. Hann
er frábrugðinn öðrum ísjökum
að því leyti, að á honum er flug-
braut, nokkrir skálar úr járni
og útvarpsstöð. T-3 er ein af
þrem. fljótandi útvarðsstöðvum
bandaríska flughersins á norð-
urheimsskautssvæðinu.
Pyrir skömmu heyrði varðlið-
ið á T-3 flugvéladrunur í f jarska.
Þegar flugvélin kom í augsýn
reyndist hún vera tveggja
hreyfla rússnesk sprengjuflug-
vél, og augljóst var, að hún var
að taka ljósmyndir af varðstöð-
inni. Þegar flugvélin hafði lokið
ætlunarverki sínu, hvarf hún í
norðaustur — sennilega til sinna
eigin bækistöðva á ísjaka hin-
um megin við norðurheims-
skautið.
Um það bil viku seinna var
varðliðið á T-3 sótt í flugvélum
og flutt til flugbækistöðvarinn-
ar við Thule í Grænlandi, um
500 mílur í burtu. 1 skjalasafni
flughersins í Washington, var
þessa atburðar að litlu getið.
Eigi að síður kastaði hann sem
snöggvast skæru Ijósi á lítt
kunnan þátt í kalda stríðinu.
Sannleikurinn er sá, að norð-
urheimskautssvæðið er ekki
lengur f jarlæg og torsótt hindr-
ur, sem skilur að tvo fjandsam-
lega heimshluta. Það er orðið
„vetnissprengjubraut“, sem ó-
vinaflugvélar munu þjóta yfir ef
til styrjaldar kemur, því að
stytzta leiðin milli Moskvu og
Toronto eða Moskvu og Wash-
ington er yfir norðurheims-
skautið.
Pyrsta vísbendingin um, að
norðurheimsskautið væri orðið
hættusvæði kom 1937, þegar
tveir rússneskir flugmenn, Be-
liakov og Gromov, flugu í ein-
um áf anga f rá Moskvu til Kyrra-
hafsstrandar Bandaríkjanna.
Síðan hafa Rússar stigið fram-
faraspor sínu á sannkölluðum
sjömílna skóm. Þúsundir rúss-
neskra vísindamanna, tækni-
fræðinga og flugfræðinga dvelja
nú á stöðvum á norðurheims-
skautssvæðinu, á ísjökum, eyj-
um og ísbrjótum.
Stjórnin í Moskvu er fátöluð
um þessi mál, en sérfræðingar