Læknaneminn - 01.09.1966, Qupperneq 20

20
LÆKNANEMINN
Nýlega var auglýst eftir lækni í hérað. í auglýsingunni segir ekki
frá, að húsnæðið, sem ætlað er undir lækningastofur héraðsins, full-
nægir ekki lágmarkskröfum sjúklinga og læknis. Lækningastofa og
biðstofa eru samliggjandi í kjallara, hljóðbært á milli, tveir metrar
undir loft og engin loftræsting. Skoðunarbekkurinn er ónothæft 50
ára gamalt skurðarborð, enginn suðupottur til sótthreinsunar á tækj-
um o. s. frv.
Það er tímanna tákn, að heilbrigðisyfirvöld landsins risu öndverð
gegn ungum lækni nýverið, þegar hann setti fram kröfur, sem miðuðu
að bættri læknisþjónustu í héraðinu, sem hann fór til starfa í. Einn
fulltrúi héraðsbúa, sem samdi við hann, kallaði hann „skrúfulækninn“.
Héraðsbúanum fyrirgefst, þótt það sé að vísu hans eigið hérað, sem
fær betri læknisþjónustu. Hann veit ekki, hvaða þýðingu það hefur t.d.,
að finna 10 ný tilfelli af diabetes eða yfirleitt hvers virði það er að
greina sjúkdóma snemma. Hlutur hinna skýrsluglöðu, hugmyndasnauðu
heilbrígðisyfirvalda verður mun lakari.
Margir eldri læknar virðast ekki skilja, að það nægir ekki héraðs-
lækni í dag að hafa hlustpípu og „aether-aroma“ á stofu. Góð almenn
skoðun og sjúkrasaga eru mikilvæg, en hugur og hönd ná skammt án
hjálpartækja. Almenn þvagskoðun, sökk- og hæmoglobinmælingar eru
ekki nóg heldur. Hjartarafritun, næmisprófun bacteria, ýmiss konar
endoscopia og smásjárskoðun margskonar eru sjálfsagðar í daglegu
starfi læknisins. Blóðsykur- og blóðureamælingar eru ekki langt undan.
Læknisfræði verður ekki rekin í dag með handahófi og innblæstri
heldur skipulagðri vinnu og peningum. Tækniframfarir í læknisfræði
hafa verið stórstígar á undanförnum árum og hafa gjörbreytt starfs-
háttum lækna ekki síður en t. d. síldarskipstjóra. Dulspakur sildar-
skipstjóri gæti hitt á eitt og eitt gott kast, en heildaraflinn yrði ekki
mikill án dýrra tækja og skipulegra vinnubragða. Roskinn fyrrverandi
héraðslæknir skrifaði nýlega um sjálfsmeðaumkvun lækna, og ónafn-
greindur leikmaður skrifaði um ábyrgðarleysi ungra lækna. Sá fyrr-
nefndi misskilur það, sem hann skrifar um, en sá síðarnefndi skilur
ekkert.
Hér að framan hefur aðallega verið rætt um lækna dreifbýlisins,
en ekki væri síður ástæða til að fara nokkrum orðum um sjúkrasam-
lagslækna í þéttbýlinu og skipulagsmál læknisþjónustunnar þar. Það
mun þó ekki gert hér, heldur aðeins getið þriggja helztu sérkenna henn-
ar, sem eru: Tveggja klst. bið sjúklinga á einni eða tveim lækninga-
stofum, oftrygging læknis og sjúklinga, vanmetakennd almennra lækna
gagnvart sérfræðingum, sem eru margir.
Kröfur lækna, aðrar en síðustu launakröfur, hafa einkennzt af
linku, enda hefur þeim eigi verið sinnt. Hér í Reykjavík tekur 20 til 30
ár að byggja spítala, en á einu til tveimur árum hefði mátt byggja
hjúkrunarspítala, sem hefði getað stóraukið afköst spítala þeirra, sem
fyrir eru. Bygging Landspítalans og kannske ekki síður Borgarspítal-
ans er orðið rannsóknarefni út af fyrir sig. Rekstur spítalanna er væg-
ast sagt lélegur. Kandidatar hafa til skamms tíma gegnt störfum sendla
á Landspítalanum, svo dæmi sé tekið um starfstilhögunina. Allir spítal-
arnir koma sér upp dýrum rannsóknarstofum, í stað þess að hafa eina