Læknaneminn - 01.09.1966, Side 51

LÆKNANEMINN
51
Samvextir voru einvörðungu innvort-
is fyrirbrigði í brjóst- eða kviðarholi.
Fibrösar samloðanir milli vöðvaþráða,
vöðvabúnta eða vöðva og fascia eru þó
sömu tegundar.
Defence var aðeins til í sambandi við
innvortis sjúkdóma. Við, sem fáumst við
fysiurgi vitum hins vegar, að defence
eða vöðvasamdráttur myndast alls stað-
ar í kringum veika staði, hvort sem
þeir eru útvortis eða innvortis. Þessi
samdráttur getur orðið að harðsnúnum
vöðva og sinastyttingum, contractur-
um, sem eru meðal okkar erfiðustu við-
fangsefna.
Dálítið var minnst á myositis ossi-
ficans, sennilega vegna þess, að þá komu
skurðir til greina, en lítið sem ekkert
var minnst á aðrar vöðvabólgur, en
þser eru að sínu leyti jafn algengar og
myositis ossificans er sjaldgæfur. Tals-
verðu rúmi var eytt í trigeminus neu-
ragli, auðvitað með tilliti til skurðað-
gerða. Þann sjúkdóm hef ég aðeins einu
sinni séð.
Þegar við lærðum um cutis og sub-
cutis, gleymdust subcutan infiltrötin eða
stíflurnar, en það er afar algengur
sjúkdómur, sem búinn er að gabba
margan kirurginn. Hins vegar lærðum
við mikið um furunculi, carbunculi og
phlegmone, af því að þar þurfti að
skera.
1 sambandi við það, hversu mikilvægt
starf húðarinnar er, dettur mér í hug
eftirfarandi. Maður getur lifað útlima-
laus; þá mun þó vanta helming líkam-
ans. Maður getur lifað með eitt nýra,
eitt lunga, hálfa lifur og engan maga.
En ef helmingur húðarinnar fer for-
görðum, deyr maður af eitrun. Eitrun-
in er aðallega skýrð á þann hátt, að
óviðkomandi efni dragist inn I líkam-
ann frá hinum stóra sárfleti. Húðin er
mikilvægur farvegur fyrir líkamsvökv-
ana á leið sinni frá vefjunum til hreinsi-
stöðvanna. I því tilfelli er frárennslið
a. m. k. að miklu leyti stöðvað, en
brennslan (metabolismus) heldur áfram
og því ekki ósennilegt að eitrunin geti
stafað af því.
Þetta eru aðeins vangaveltur, en ég
kem aftur að landinu gleymda. At-
vinnusjúkdómar og statiskir sjúkdómar,
hafa ekki verið nefndir. Þó er það svo,
að það næsta, sem ég spyr sjúklinga
um, á eftir nafni og heimilisfangi, er
hvað þeir starfi, en það getur gefið
mikilvægar leiðbeiningar í sjúkdóms-
greiningunni.
Af öllum þeim þúsundum blaðsíðna,
sem við lásum, medicina interna, chir-
urgia, opthalmologia, oto-laryngologia,
gynaecologia, dermatologia, og hvað þau
hétu öll saman, var aðeins fórnað fá-
um síðum til að tala um sjúkdóma í
hinum eiginlega corpus. Það mundi
svara til þess, að skipstjóri legði sjálf-
umglaður á hafið, eftir að hafa litið á
vélina, án þess að vita neitt um skips-
skrokkinn.Yfir þessi göt í sjúkdómsgrein
ingu skellti medicina svo skrautlegum
bótum, svo sem alls konar algium, rheu-
matismus, asthenia, neurasthenia og
hysteria. Ef sjúklingur kvartaði um eitt-
hvað, sem ekki var beinlínis hægt að
vaða í með hnífinn og ekki heldur hægt
að heimfæra til innyflanna, fékk hann
hengda á sig einhverja ofannefnda
skrautbót, varð svo að þvælast frá ein-
um lækni til annars, misskilinn og hálf-
fyrirlitinn, án þess að reynt væri að
finna líkamlega skýringu á kvörtunum
hans.
Fysiskar lækningar munu vera jafn
gamlar mannkyninu, eins og aðrar
iækningatilraunir. Þær eru iðkaðar
meðal frumþjóða, og þær voru iðkað-
ar mikið með Grikkjum og Rómverjum,
en hálfgleymdust með hnignun þessara
þjóða. Frá alda öðli reyndu menn að
hjálpa hver öðrum eftir beztu getu, ef
sjúkdóma eða slys bar að höndum.
Þannig fékkst smám saman reynsla á
því hvað að gagni kom í hverju tilfelli.
En Mammon mun hafa verið með í
ferðum þá eins og nú. Lyfjabruggið
sótti fastast á, umvafði sig dulúð, og