Læknaneminn - 01.09.1966, Side 58

58
LÆKNANEMINN
þjáðst af gallverkjum og gallblaðran
verið tekin þremur ársfjórðungum áð-
ur. Skömmu eftir uppskurðinn upphóf-
ust verkir undir hægra síðubarði, svip-
að og áður var, að henni fannst. Kon-
an hafði fengið mikið af meðulum hjá
lækni sínum án árangurs. Nú hug-
kvæmdist lækninum að senda konuna
í fysiurgi. Þegar konan kom til mín,
var hún hárviss um, að hún hefði cancer
í lifrinni og alveg örvita af hræðslu.
Við rannsókn kom í ljós grjóthörð hella
yfir hægra síðubarði niður á kviðinn.
Palpatlon olli sársauka. Ég lét baka
konuna með infrarauðum geislum og
massera hana. — 1 svona tilfellum læt
ég nota svokallaðar subcutan frictionir,
eða Bindegewebes-massage, sem Þjóð-
verjar kalla það, en það eru einskonar
klípur. Subcutis er lyft upp I fellingu
milli fingurgómanna og fellingin látin
velta fram og til baka yfir svæðið og
kreyst jafnframt eftir því sem þolist.
Þetta getur í byrjun verið álíka sárs-
aukafullt og ef skorið væri í ódeyft
hold. —
Eftir 3 vikur útskrifaðist konan.
Bólgan var horfin og cancerophobian
líka. Hefði nú ekki heimilislækni þess-
arar konu komið fysiurgia í hug, myndi
hún áreiðanlega hafa verið skorin upp
að minnsta kosti einu sinni I viðbót eða
kannski endað sem krossgáta. Af því
sem að framan er sagt um vöðvasam-
drætti, contracturur liða o. s. frv. ætti
það að vera auðskilið, að slíku ástandi
verður naumast aflétt sársaukalaust. Þó
er það mjög algengt, að sjúklingur, sem
komið hefir í fyrstu aðgerðir hringir
og segir: „Ég fór til heimilislæknisins
og hann segir að ég þoli ekki aðgerðina".
Slík fysisk traumata höfum við fysi-
urgar orðið að þola árum saman án
þess að geta borið hönd fyrir höfuð
okkar, því að ætla sér að fara að tala
um fyrir sjúklingunum, þvert ofan í
Salomonsdóm heimilislæknisins, er von-
laust.
Efnaskiptin milli frumunnar og vöðv-
ans gerast að mestu leyti osmotiskt, en
að sumu leyti mun sjálfstætt starf
frumuhimnunnar ráða nokkru um efna-
flutninginn. Sé fruman mettuð af úr-
gangsefnum, en vökvinn, sem umlykur
hana, ríkur af næringarefnum, þá skipt-
ast þau á efnum, þangað til concentra-
tionin er svipuð í báðum.
Nú skulum við hugsa okkur sjúkling,
sem kvartar um staðbundna þreytu.
Þreyta er svokallaður innri reflex eða
kennd, þ. e. a. s. kvörtun til miðtauga-
kerfisins um fóðurskort á viðkomandi
stað. Ef ekki koma til greina ofstörf,
eða almennur stasis, þá er ástæðan
venjulega staðbundin truflun á fram-
rás næringarvökvans, þ. e. a. s. þrengsli
eða stíflun á lymfuæðum, eins og ég
nefndi áðan. Hvaða ráð hefur fysiurgian
við þessu? Það má hita staðinn með
heitu lofti, bökstrum, geislum eða dia-
thermi. Munur þessarar hitunaraðferða
er sá, að lofthitun og bakstrar hita með
leiðslu fjrrir beina snertingu (contact-
hiti). Geislar, sérstaklega infra-rauðir
smjúga eitthvað inn í holdið, en dia-
thermihiti (gegnhitun) fer í gegnum
allar venjulegar líkamlegar þykktir.
Diathermi er ekki rafstraumur, heldur
afar tíðar rafsveiflur, sem skipta um
stefnu milljón sinnum á sekúndu. Það
veldur þvl ekki ionaflutningi í líkam-
anum, eins og venjulegur rafstraumur,
heldur örvar það frumuhreyfingar og
þar með hita. Diathermi hefir þann
eiginleika að þéttast, þar sem fyrir
verða vefir, sem leiða illa rafmagn.
Þannig framleiðist mestur hiti inni við
beinið I lim, sem hitaður er upp með
diathermi. Hægt er með ýmsum tækni-
legum aðferðum að ráða hvar mestur
hiti framleiðist, djúpt eða grunnt. Ekki
má beita diathermi þar, sem málm-
spengur eru undir. Málmurinn gleypir
bylgjurnar sv.o ört, að hitaframleiðslan
eykst og getur valdið bruna. Auk þess
að vera hitagjafi, hefur diathermi tals-
verða analgetiska verkun. -— Það er
hægt að auka vökvastrauminn um vef-