Læknaneminn - 01.12.1966, Qupperneq 32

LÆKNANEMINN
32
Haukur Þórðarsson, læknir:
Endurþjálfun
Forráðamenn Læknanemans
hafa beðið mig, að skrifa í blað-
ið um endurþjálfun. Af nógu er
að taka og erfitt í stuttri grein
að f jalla um svo víðáttumikið efni
og forðast slitrur.
Aukning endurþjálfunarstarf-
semi og vaxandi eftirtekt lærðra
og leikra í þeim efnum er ekkert
einsdæmi fyrir Island. Víðast er-
lendis hafa geysimiklar framfarir
átt sér stað á þessum vettvangi.
Ástæður fyrir því eru margvísleg-
ar. Ein er sú, að nú í dag lifa
fleiri af sjúkdóma og slys, sem
áður leiddu að jafnaði til dauða.
I mörgum tilfellum af því tagi er
örorka, af ýmsum gráðum, ennþá
áhjákvæmilegur fylgifiskur. Það
er höfuðmarkmið endurþjálfunar
að eyða eða draga úr slíkri örorku,
svo sem frekast má, og reyna að
gera viðkomandi sem hæfastan til
sjálfsbjargar og atvinnu, jafnvel
þótt ennþá séu til staðar leifar af
örorku. Önnur ástæða ersú,aðmeð
hækkandi meðalaldri er aukning á
ýmsum tegundum hrörnunarsjúk-
dóma. Enda þótt meðferð gagn-
vart orsökum þeirra sé að jafnaði
af skormun skammti, er það verk-
efni lækna okkar tíma og skylda
að draga úr kröm, sem af þeim
getur leitt, og firra, svo sem hægt
er, ónauðsynlegri og ótímabærri
örorku af þeirra völdum.
Einnig mætti nefna hér með-
fædda örorku og þjálfunarstarf-
semi fyrir börn, sem hafa skerta
líkamsgetu. Góður árangur á þeim
vettvangi hefur orðið hvatning til
aukinnar viðleitni til að draga úr
örorku þeirra síðar í lífinu og
gera þau nýtari sjálfum sér og
þjóðfélaginu.
Læknastúdentum er tamt að líta
allt hornauga annað en það, sem
flokkast undir greiningu sjúk-
dóma og fyrstu meðferð þeirra.
Það er í rauninni ekki óeðlilegt,
svo margir eru þeir læknar, sem
líta sömu augum á málin. Auðvit-
að eru greining og fyrsta meðferð
yfirleitt mesti þáttur í starfi
lækna þótt hins vegar flestir starf-
andi læknar reki sig fljótlega á,
að sjúklingar þeirra eru hjálpar-
þurfi í mörgu öðru og meðferð
kann oft að dragast á langinn.
Ekki er unnt að neita því að
,,krónískir“ sjúklingar eiga sama
rétt á umhyggju lækna sinna
og aðrir. Þeir eigi ekki síður
rétt á, að læknar noti þekkingu
sína og leggi sig í líma við að bæta
ástand þeirra og líðan.
Það verður æ ljósara, að læknar
verða í stundun sjúklinga sinna
að líta út fyrir hinn þrönga hring
greiningar og fyrstu meðferðar.
Þeir verða að láta sig skipta ýmis
atriði, sem í strangasta skilningi
tilheyra ekki læknisfræði eða eru
á mörkum þess. Þarna er einkum
um að ræða atriði, sem almennt
eru nefnd félagsleg (social) mál-
efni. Sem dæmi má nefna aðstoð
í sambandi við atvinnu. Maður
veikist illa eða slasast, hlýtur af-
burða læknismeðferð, en getur
4
«