Læknaneminn - 01.06.1975, Qupperneq 21

fflunu gerðar um 150 Wertheimaðgerðir. Um 50
læknar eru starfandi við sjúkrahúsið, þar af margir
1 sérfræðinámi. Þeir kvarta undan lágu kaupi og
mikilli vinnu. Munu laun þeirra vera tvöföld laun
kjúkrunarkvenna í Júgóslavíu og að sögn þeirra
finnsku svipuð launum hjúkrunarkvenna í Finn-
landi. í íslenzkum krónum munu byrjunarlaun að-
stoðarlænkis jafngilda um 24. þús. kr. á mánuði,
°g prófessor við sjúkrahúsið mun fá sem svarar 60
þús. kr. á mánuði. Yaktskylda ungu læknanna var
tæpar 2 vaktir í viku. Stóð vaktin frá 7 að morgni til
7 næsta morgun, en þá átti viðkomandi sólarhrings-
frí án tillits til svefntímafjölda. Aðra daga var
vinnutími þeirra frá 7 á morgnana til 1 á daginn.
Þetta fannst þeim þó hin mesta þrælkun og marga
dreymdi um að setjast að erlendis og þéna mikinn
pening með lítilli fyrirhöfn. Virtist Vestur-Þýzka-
land helzta draumalandið. Þó kváðu þeir laun sín
næg til að lifa af góðu lífi í mat og drykk og eiga
kíl. Fæstir voru þó kvæntir, þótt komnir væru yfir
þrítugt, og algengt var, að þeir byggju í leiguher-
bergjum úti í bæ. Hins vegar bjuggu stúdentar yfir-
leitt hjá foreldrum sínum, og var það einnig algengt
fyrstu árin eftir próf, því að Júgóslavar festa ráð sitt
yfirleitt fremur seint, a. m .k. menntafólk. Foreldr-
arnir verða og að bera hita og þunga af kostnaðin-
um við námið, því að lítið er um vinnu fyrir stúd-
enta. Verða því foreldrarnir einnig að gefa fullorðn-
um börnum sínum peninga fyrir fötum og skemmt-
unum og jafnvel kosta þau í sumarfrí til Adríahafs-
strandarinnar. Þetta virtist öllum þykja sjálfsagt, og
sa ég þess mörg dæmi, að stúdentar voru algjörlega
upp á foreldra sína komnir fjárhagslega.
Námslán eru lítil og lág að sögn, og flestir þeir
stúdentar sem ég kynntist voru af talsvert efnuðu
fólki úr efri milistétt. Á móti þessum fjárútlátum
kom, að foreldrar réðu meira yfir börnum sínum en
hér heima og gátu t. d. sett þeim reglur um útivistar-
tima. Kom það óneitanlega spánskt fyrir sjónir, að
tvítugar stúlkur yrðu að vera komnar heim fyrir
uiiðnætti, annars yrði allt vitlaust. Strákarnir gátu
hins vegar göltrað úti fram undir morgun óátalið,
°g er það dæmigert fyrir þann tvískinnungshátt, sem
virðist ríkja í Júgóslavíu í samskiptum kynjanna og
kynferðismálum. Þykir sjálfsagt, að piltar reyni að
komast yfir allt kvenfólk í sjónmáli, en hver einasta
Iíið forna virki Kalemegdan í Belgrad.
stúlka á að ganga í hjónabandið óspjölluð mey, og
þykir annað hinn mesti vanzi fyrir hana og alla
hennar ætt. Eru þess dæmi, að piltar skili unnustum
sínum aftur, ef þær hafa sofið hjá þeim, því að stúlk-
an er jú ekki lengur hrein mey, enda þótt ekki sé
öðrurn elskhugum tili að dreifa. Ogiftar mæður eru
fáheyrð fyrirbæri, og er þeim allt að því útskúfað
af fjölskyldum sínum, enda er það ótvíræð ástæða
fyrir fóstureyðingu, ef viðkomandi er ekki gift.
Mjög margar fóstureyðingarnar, sem ég sá, voru
gerðar á ógiftum stúlkum, svo að eitthvað virðist
vera að slakna á sigalögmálunum. Þessi tvískinn-
ungsháttur þótt mér illa samræmast sósíalismanum,
en hér byggir á fornri hefð fjölskylduríkis og forn
ítök múhameðstrúar auk þess talsvert sterk. Á hinn
bóginn virtust mér konur njóta fullkomins jafnréttis
í atvinnulífinu, og voru margir skurðlæknarnir á
sjúkrahúsinu konur án þess að neinum þætti það
neilt tiltökumál.
Júgóslavar þeir, sem ég kynntist virtust afar líf-
legt og tilfinningaríkt fólk. Virtist lenzka að láta til-
finningarnar fá sem mesta útrás, hvort sem um var
að ræða gleði, sorg eða reiði. Þeir virtust ákaflega
jarðbundnir og hvers kyns nautnir í hávegum hafð-
ar. Matur er mikill, ódýr og góður, og virtist það
flestum keppikefli að éta sem mest og sem oftast af
sem beztum mat. Flestir eru og vel vöðvaðir og
matarlegir að sjá án þess að vera spikaðir. Karl-
menn eru hávaxnir, myndarlegir og bera sig vel.
Kvenmenn virtust flestir fylgja tízku þeirri, er hér
réði ríkjum fyrir u. þ. b. 10 árum með túperuðu
LÆKNANEMINN
19