Læknaneminn


Læknaneminn - 01.04.1986, Blaðsíða 21

Læknaneminn - 01.04.1986, Blaðsíða 21
POSITIVE PRESSURE NEGATIVE PRESSURE OSMOTIC PRESSURE FROM NON-PERMEABLE SOLUTES ULTRAFILTRATION: The movement of FLUID through a membrane caused bv a pressure gradient Mynd 2. Ultrafiltration v.hydrostatísks eða osmótisks þrýstingshalia. vökvahólfi skilunnar og/eða yfir- þrýstingi í blóðhólfi fæst fram sá þrýstingshalli yfir himnuna (trans- membrane pressure (TMP)), sem á- kvarðar vökvatap sjúklingsins í skil- unni (ultrafiltration). Til að fullnægja þörfum misstórra sjúklinga með mismikla vökvasöfnun má kaupa skilur nteð mismikilli af- kastagetu. Á mynd 3 eru sýndar skilugeröir. Algengastar eru nr. 1 og 2: hárpípu og plötuskilur. Blóðskilvökvinn er blandaður úr þykkni (1:34) og er algeng samsetn- ing hans sýnd á töfiu I. Skilvökvinn þjónar þríþættum tilgangi. Honum er í fyrsta lagi ætlað að fjarlægja sem Ilest úrgangsefni úr blóði sjúklings- ins. Nýr skilvökvi er því snauður af öllum slíkum efnum, til þess að þéttnihalli verði sent mestur. í öðru lagi eru skilvökvanum ætlað aö taka viö umframmagni ýmissa jóna. sem líkamanum eru nauðsynleg í hæfilegu magni. Því er þeim bætt í skilvökv- ann í magni sem tryggir að hófiega mikið af þeim skilist gegnum himn- una. Hyperkalentia er oft vandamál og því hentar langfiestum lág þéttni kalíums í skilvökvanum (1,5 mek/1). Loks er skilvökvanum ætlaö að færa sjúkiingnum el'ni, sem hann skortir. en þar er fyrst og fremst um að ræða bíkarbónat og að nokkru kalsíum. Bíkarbónatskorturinn er fylgifiskur metabóliskrar acidósu. Æskilegt væri að bæta bíkarbónati í skilvökvann svo að þéttnihalli yrði inn í blóð sjúklingsins. Sá hængur er á, að nær ógerlegt er að blanda saman í skil- vöðvaþykkninu kalsíum ogbíkarbón- ati án þess að út falli kalsíum-karbó- nat. Því hafa menn gripið til þess að nota acetat í stað bíkarbónats. Acetat- ið flæðir inn í sjúklinginn og brennur niður í koldíoxíð og vatn og acetatið nýtist honum þannig í bíkarbónat. Sumir sjúklingar nýta þó illa acetatið og verður jafnvel illt af. Því eru nú til vélar sent blanda bikarbónati í skil- vökvann „á staðnum" en með nokk- urri fyrirhöfn. Sumum kann að finnast kalsíum- þéttni skilvökvans lág miðað viö að flestir skilunarsjúklingar búa við lágt kalsíum í blóði. Þéttnin í skilvökvanunt er þó ofurlítið hærri en þéttni jónaðs kalsíums í blóði og hækkar því blóðkalsíum ofur- lítið viö skilunina. Blóðöflun er mikilvægur þáttur skilunar því helst þarf aö vera unnt að renna 200-250 ml/mín. af blóði gegnum skiluna. Stóð það langvinnri skilun lengi fyrir þrifunt að varanleg, nægjandi tenging við blóðveitu þekklist ekki. Málið leystist loks með svokölluðu Scribner's skammhlaupi (shunt), en það felst í að teflonrör eru færð inn í slagæð og nálæga bláæð. Við það eru tengdar silastikslöngur sem færðar eru út gegnum húðina og tengdar saman. (Mynd 4). Efni þessi eru svo lítið vefjaertandi að tengin geta enst mánuðum eða árum santan. Við skilun eru slöngurnar teknar í sundur og tengdar blóðslöngum í skiluna. Hættast er við að sýking eyðileggi þessi tengi og verður ntjög að gæta hreinlætis við meðhöndlun þeirra. Þessi tengi hafa nú að mestu verið leyst af hólnri af svokölluðum BrescioCimino fistlum. Þetta eru bein skammhlaup milli slagæðar og bláæðar. (Mynd 4). Er stungið gild- um nálum í bláæöina ofan fistilsins til að afia blóðs og skila því aftur. Þessi tengi þurfa 2-3 vikur til að þroskast, en endast oftast vel. Til eru af fistlum þessum ýmis afbrigði. sum með til- færslu á æðum sem fyrir eru (t.d. LÆKNANEMINN Vms- /i»-38.-39. árg. 19
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100

x

Læknaneminn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Læknaneminn
https://timarit.is/publication/1885

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.