Læknaneminn - 01.04.1986, Page 90

Litlir púkar í Ankara.
lingurinn sem þarf aö borga brús-
ann að mestu eða öllu leyti. Híbýl-
in eru lítil og búið þröngt. Grassera
því allir smitsjúkdómar, sem eru
önnur algengasta dánarorsökin.
Sú algengasta er hjartasjúkdómar
og í 3ja sæti umferðarslys.
Ljósmæðurnar 9 fara daglega í
húsvitjanir og fylgjast reglulega
með öllum börnum og öllum kon-
um á barneignaraldri. Auk þess
starfar þar ein hjúkrunarkona við
bólusetningar, 2 heilbrigðiseftir-
litsmenn og einn ritari.
Við vorum svo heppnar að einn
af læknunum var mælandi á
enska tungu svona nokkurn veg-
inn átakalaust. Með honum
skoðuðum við alla sjúklingana,
hann sagði okkur frá kvörtunum
þeirra og ræddi svo um sjúkdóm-
inn og meðferðina. Trúarbrögðin
settu hins vegar oft strik í reikning-
inn í meðferðinni. 99% Tyrkja eru
múhameðstrúar. Einn mánuð á
ári, Ramadan (ca. 20. maí-20.
júní) fasta múslimir frá sólarupp-
rás til sólseturs. Þá eta þeir eins
og skepnur í kvöldmat og fá sér
svo aftur smá „nattmad" kl. 2. Auk
þess biðja þeir fimm sinnum á
dag. Allflestir Tyrkir halda þessa
föstu og kemur þá ekki til mála að
gleypa einhverjar töflur meðan á
henni stendur. Margireru líka van-
trúaðir á að þær virki og stilla þeim
bara uppí skáp eða vilja sprautur.
Ef einhver verður veikur kemur
a.m.k. hálf fjölskyldan með hon-
um til læknisins, fylgist grannt með
hverri hreyfingu læknisins og
gleypir hvert orð hans. Oft hefur
sjúklingurinn eða fjölskyldan aðrar
hugmyndir um hvað að er eða
meðferðina heldur en dokksi. End-
ar þá allt með látum, enda Tyrkir
almennt með eindæmum skap-
heitir. Við útlendingarnir vöktum
alltaf mikla athygli þessa fólks
sem var ekkert að fela forvitnina.
Oft kom fyrir að læknirinn lét
okkur algjörlega um sjúklingana.
Hann var þá túlkur, fyllti út rann-
sóknarbeiðnir eða skrifaði recept.
Ekki fengum við nein „hint“, en lík-
lega hefur hann verið okkur sam-
mála. Hann allavega mótmælti
aldrei diagnosunum eða meðferð-
inni. Einnig lét hann okkur taka
nokkur spor, taka sauma og bólu-
setja. Við undum okkur vel þarna
á HG-stöðinni og báðum um að fá
að vera þar allar 4 vikurnar sem
var auðsótt mál.
Við fórum þó í skoðunarferð um
spítalann sem varla hefur hýst
meira en 100 rúm. Ekki var nú að-
búnaður jafngóður og á „klakan-
um“. Allt margnota og tannlækna-
græjurnar hefðu betur átt heima
á þjóðminjasafni. Helsta nátt-
borðsskrautið hjá frú einni á
kvennadeildinni var leg (í gler-
krukku), sem hafði verið tekið úr
henni nokkrum dögum áður. Al-
mennt hreinlæti virtist þó sæmi-
legt. Skurðstofurnar sá ég ekki.
Engin hjúkrunarkvennanna talaði
ensku og fáir læknanna voru
slarkfærir.
Við kynntum okkur einnig aðra
starfsemi HG-stöðvarinnar en
sjúklingameðhöndlun. Heilbrigðis-
fulltrúar staðarins voru virkir í
sínu starfi. Til að fá hugmynd um
hvað þeir væru að bauka skelltum
við okkur með í eina eftirlitsferð-
ina. Með í förinni voru auk þess 2
tyrkneskir læknanemar og lögreglu-
þjónn. Byrjað var í einu af brauð-
gerðarhúsum þorpsins. Húsnæðið
hefði sómt sér vel sem fjárhús á
útkjálka Vestfjarða. Starfsmenn
voru 3 og líktust mest föngum í
þrælkunarvinnu, nema hlekkina
vantaði. Skoðað var í hvern krók
og kima og að því er okkur best
skildist var allt að. Verst þó það að
klósetthola staðarins skildi stað-
sett í næsta nágrenni við bakara-
ofninn og lyktaði auk þess út um
alla sveit. Tekið var sýni af hrá-
efnisbirgðum og brauðum sem
sent yrði í athugun. Þótti víst að
heilbrigðiseftirlitið myndi skipa eig-
andanum að endurbæta þetta allt
saman, annars yrði leyfið tekið af
honum. Læknanemarnir hvísluðu
því að okkur að þorpsstjórinn væri
frændi eigandans og sæi um að
88
LÆKNANEMINN 2/m5- l/i986 — 38.-39. árg.