Læknaneminn - 01.04.1990, Síða 35

Mynd 9. Liðhlaup í MC. lið þumalfingurs.
flexor pollicis brevis á lateral sesambeini hins vegar.
Sinin á flexor pollicis longus liggur medialt við
liðhausinn. Liðhausinn lendir þannig í hnappheldu
milli þessara vöðva til hliðanna en volarplötunnar og
sesambeinanna að ofan.
Við skoðun sést Z-laga form á fingrinum sem
augljóslega er úr liði í ofréttingu. Mar og bólga er á
thenarsvæði og liðhausinn á MC-beininu finnst hér
grunnt og framstandandi. Tilfinning í fingri er
eðlileg.
Af áverkagerðinni leiðir, að ekki er hægt að lag-
færa þessi meiðsli með því að toga beint í fingurinn,
en þá herðir glufan sem liðhausinn liggur í meira og
meira að beininu og hindrar leiðréttingu. I deyfingu
má oft reponera þessu liðhlaupi óblóðugt. Þumal-
fingur er þá hyperextenderaður í 90 gráður í MC-lið
og síðan þrýst á basalhluta nærkjúku í stefnu distalt,
með fingurinn áfrarn í ofréttingu. Þannig tekst að
smeygja hnappheldunni fram yfir Iiðhaus
miðhandarbeinsins og reponera fingrinum. Sé ekki
hægt að lagfæra liðhlaupið óblóðugt er venjulega
Iagður þverskurður yfir liðhausinn lófamegin, opnað
inn í liðinn, volarplatan dregin fram og hnappheld-
unni smeygt yfir liðhausinn. Rétt er að immobilizera
fingurinn í ca. 3 vikur meðan áverkinn er að jafna sig.
Liðhlaup í vísifingri.
Við liðhlaup í vísifingri er áverkinn svipaður.
Ofrétting á fingrinum rífur volarplötuna frá
miðhandarbeininu en þar sem hún hangir við basalhluta
nærkjúku leggst hún á milli hennar og liðhausinn á
miðhandarbeininu sem smeygjist út á milli
flexorsinanna annars vegar og lumbrical vöðvans hins
vegar en ofan við liðhausinn liggur þverband úr
lófafasciun.ni.
Við skoðun sést ca. 30 gráðu ofrétting á MCP-lið
og auðvelt er að þreifa á liðhausnum grunnt í ytri
lófafellingunni. Oft er hægt að reponera þetta Iiðhlaup
óblóðugt á sama hátt og við þumalfingur. Ef það
reynist erfitt er lagður skurður í ytri lófafellinguna,
opnað inn í sjálfan Iiðinn og volarplatan dregin fram
og er þá auðvelt að færa þetta meiðsli. Dig.æðar og
taugar liggja í námunda við skurðinn og þarf að
gæta þeirra vel. Liðhlaup í öðrum MCP-liðunt koma
tæpast fyrir.
Liðhlaup í PlP-fingurliðum.
Hreyfingar í IP-liðum eru aðeins í sagittal plani.
Collat. liðbönd eru kröftug og hindra hreyfingar í
frontal plani, jafnt í réttingu og beygingu og starfa
því á annan hátt en collat. liðbönd í MCP-Iiðunt,
sem eru þannig staðsett, að þau eru slök í réttingu
en strekkt í beygingu. Liðpokinn er styrktur af
eftirfarandi liðböndum:
1. Collat. liðbönd sem annars vegar festast við
condylana hliðlægt en hins vegar við basal hluta á
kjúkunni framan við, en festast auk þess við:
2. Volarplötuna, sem bindur iiðinn saman lófalægt.
Liðurinn fær ennfremur stuðning af:
3. Sinaslíðri flexorsina sem bundið er beinhimnu
fingurkjúka aftan og framan við
volarligamentið. Flexorsinarnar hafa líka
stabilizerandi áhrif á liðinn.
LÆKNANEMINN 1 1990 43. árg.
33