Læknaneminn - 01.04.2002, Side 52

lyfjameðferð voru eftirfarandi (Tafla 1).
Mann Whitney U test. Sambærilegt fékkst fyrir
konur. SEM: standard error of mean.
Algengi áhættuþáttanna í töflu 1 var
eftirfarandi(SS2;SB): Háþrýstingur ((160/100);
27,6vs.6,2% p<0,0004. TG((2,2); 44,8vs.l0,9%
p<0,0000001. Kól/HDL((5,0); 69,0vs.44,0% p<0,02.
BMI((25,0); 89,3vs.64,4% p<0,01. Lækkað
HDL((0,90); 31,0vs.9,l% p<0,0009. Systólískur
blóðþrýstingur var sterkasti áhættuþátturinn í þekktum
kransæðasjúkdómi hjá körlum 40-80 ára skv. fjölþátta
aðhvarfsgreiningu. 16,9%±4,7%CI SS2 voru með
greindan kransæðasjúkdóm en 8,8%±1,1%CI SB
(p<0,00005) sem gefur líkindahlutfall upp á
2,0(95%CI 1,5-3,0) fyrir þekktan kransæðasjúkdóm.
Sambærilegt fékkst fyrir bæði kynin í báðum aldurs-
hópum.
Ályktanir:
Hátt hlutfall hafði ógreinda sykursýki sem gæti bent
til aukningar á sjúkdómnum. Marktækur munur er á
áhættumynstri stóræðasjúkdóma og algengi þess hjá
nýgreindum sykursjúkum með skimun og
heilbrigðum. Hærra hlutfall sykursjúkra er á
blóðþrýstings- og blóðfitulækkandi lyfjum.
Niðurstöðurnar auka vægi þess að taka upp kerfis-
bundna skimun við SS2 á Islandi þar sem meðhöndlun
ofangreindra áhættuþátta kemur í veg fyrir og hægir á
framgangi fylgikvilla.
Áhættuþættir skíöa- og snjóbrettaslysa
Gísli E. Haraldsson, Jón Baldursson, Brynjólfur Mogensen
Slysa- og bráðamóttaka Landspítala háskólasjúkrahúss Fossvogi
Inngangur:
Skíða- og snjóbrettaslys eru talin algeng. Margir á-
hættuþættir hafa verið nefndir en lítið er vitað um
vægi þeirra hjá íslenskum skíðaiðkendum. Markmið
rannsóknarinnar er að afla upplýsinga um fjölda
skíðaslysa og mikilvægi áhrifaþátta með forvarnastarf
í huga.
Efniviður og aðferðir:
Fengnar voru komur slasaðra vegna vetraríþrótta frá 1.
janúar 1998 - 31. desember 2000 úr skráningarkerfi
slysa- og bráðamóttöku (SBM) Landspítala Fossvogi.
Athugað var nýgengi, aldur, kynjaskipting, tímasetn-
ing slyss, staðsetning áverka og innlagnarhlutfall.
Síðan voru athugaðir sérstaklega þeir sem komu á
SBM 1. janúar - 30. apríl 2001 vegna slysa við vetrar-
íþróttir. Auk upplýsinga úr slysaskráningarkerfinu
fylltu þeir út spurningalista um þætti eins og þjálfun,
reynslu, tilsögn, veður, færð, nánari staðsetningu slyss
og búnað.
Niðurstööur:
A þremur árum komu 780 slasaðir vegna skíða- og
snjóbrettaslysa. Nýgengi skíðaslysa var 6,5 slys pr
1000 skíðadaga. Kynjaskipting er álíka í skíðaslysum
en karlar eru í miklum meirihluta í brettaslysum
(80%). Nánast allir slasast fyrstu fjóra mánuði ársins.
Algengustu áverkarnir voru áverkar á framhandlegg
og áverkar á hné. Innlagnarhlutfall skíðaslysa er um
4,4%. Þann 18. mars voru 59 einstaklingar komnir í
síðari hluta rannsóknarinnar. Flest urðu slysin í svig-
brekkum (64%). Fjórðungur slysanna varð á ótroðnu
svæði. 45% slysanna urðu á harðfenni. Flest slysin
gerðust annaðhvort á fyrstu klukkustund skíðaferðar
(32%) eða á síðustu klukkustund áætlaðrar skíðaferð-
ar (42%). 53% höfðu enga tilsögn fengið varðandi
bretta- eða skíðaiðkun. Öryggisbindingar virkuðu
ekki hjá þremur einstaklingum. 10 slasaðir höfðu ver-
ið með hjálm en lítil notkun var á öðrum öryggisbún-
aði.
Ályktanir:
Nýgengi skíðaslysa hérlendis er svipað og erlendis.
Stór hluti slasaðs skíða- og brettafólks hérlendis hefur
ekki fengið neina tilsögn. Óvarkárni og ónóg upphit-
un í upphafi og þreyta í lok skíðaferðar virðast vera
verulegur orsakavaldur í skíðaslysum
ÁHRIF EGF 0G ÁVERKUNAREFNA G-PRÓTEIN
TENGDRA VIÐTAKA Á PKB/AKT ÖRVUN í ÆÐA-
ÞELSFRUMUM
Guðrún Dóra ClarkeHaraldur Halldórsson2,
Guðmundur Þorgeirsson23
1 Læknadeild Háskóla íslands,2 Rannsóknarstofa Hl í lyfjafræði,
3 Lyflækningadeild Landspítala háskólasjúkrahúss
Inngangur:
Starfsemi æðaþelsins er mikilvæg til viðhalds á heil-
brigði æðakerfisins. Vanstarfsemi þess markar upphaf
ýmissa sjúkdóma eins og æðakölkunar, háþrýstings og
fl. Athygli manna beinist nú mjög að prótein kínasa
B/Akt sem er serine/threonine kínasi sem örvaður er
af vaxtarþáttum. Virkjun (fosfórun) hans virðist vera
miðlað í gegnum phosphoinositide 3-OH kínasa
(P13K) því P13K hindrinn wortmannin kernur í veg
fyrir fosfórunina. Þekkt áhrif PKB/Akt örvunar eru
hindrun á stýrðum frumudauða, fjölgun og færsla
æðaþelsfrumna, örvun á NOS og stýring á metabol-
ískum áhrifum insúlíns.
Ahrif histamíns og thrombíns á PKB/Akt örvun
50